Ihtiva Ne Demek Hukuk

Bir dava açılması ile beraber derhal netice alınması beklenemez. Gerek ülkemizdeki yargı yerlerinin iş yoğunluğu gerekse de görülecek işin niteliği buna izin vermeyebilir.

Davacı taraf her ne kadar davasının derhal sonuçlanmasını istese de davanın esasına ilişkin karar verilmesi uzun bir süre alabilir. Uzayan dava sürecinde, gecikme sebebiyle davacının zarar görmesi, hakkın elde edilmesinin zorlaşması ya da imkânsız hale gelmesi şeklinde mağduriyetlerin önüne geçmek maksadıyla kanun koyucu tarafınca, davanın başlangıcında ya da davanın açılmasından ilkin davacı lehine hukuki himaye tesis eden bazı tedbirlere hükmedilebileceği öngörülmüştür. Açılmış bir davanın sonucunun etkisiz hale gelmesini önlemeye yarayan bu geçici nitelikteki himayeye ihtiyati tedbir denmektedir.

Tedbir Nedir? (Özetlemek gerekirse)

Mahkeme tarafınca dava sonuçlanıncaya kadarki süreçte doğabilecek zararların önüne geçmek amacıyla davacıya sağlanan hukuki himayeye tedbir denir.

Tedbir Kararı Nedir?

Davanın açılmasından kati hükme kadarki süreçte bir hakkın elde edilmesinin zorlaşması, imkânsız hale gelmesi ya da bekleme sebebiyle zarar görecek olmasının öneme geçmek amacıyla mahkeme tarafınca davacı yararına hukuki himaye sağlanmasına hükmedilmesidir. Tedbir nafakası, tapuya konulacak şerh, bir aracının satışının yasaklanması şeklinde durumlar ihtiyati tedbir sonucuna örnek gösterilebilir.

İhtiyati Tedbir Nasıl Talep Edilir?

İhtiyati tedbir mahkemeden dilekçe ile talep edilir. Davacı dilekçesinde ihtiyati tedbir sebeplerini ve tedbir istediğini bildirmeli davanın esası yönünden haklılığını ortalama olarak ispatlamalıdır.

İhtiyati tedbir sonucuna hükmedilebilmesi için somut olayın belli başlı bazı şartları ihtiva etmesi gerekir. İhtiyati tedbire hükmedilebilmesi için;

• Mevcut durumda meydana gelebilecek değişiklik sebebiyle hakkın elde edilmesi zorlaşmalı ya da imkânsız hale gelmesi ihtimali ve
• Gecikme sebebiyle ciddi bir zararın doğmasından kaygı edilmesi şartları aynı anda mevcut olmalıdır.

Bu şartların yanı sıra ihtiyati tedbir talep eden tarafın haklılığını ortalama olarak ispatlaması gerekir. Davacının haklı olduğuna ilişkin mahkemede ortalama olarak bir kanaat oluşmuş olmalıdır. Bu koşul gerçekleşmediği takdirde aleyhine önlem konan tarafa davayı yitirmiş şeklinde işlem yapılmış olacak ve şahıs hak yitirilmesine uğrayacaktır.

İhtiyati tedbir kararı verilirken ortalama kanıtlama kuralı arandığından davanın ihtiyati tedbir talep eden şahıs aleyhine neticelenmesi ihtimali daima mevcuttur. Bu süreçte davalının hak yitirilmesine uğraması gündeme gelecektir. İhtiyati tedbir kararı sebebiyle haksız olarak zarara uğrayan davalının zararının karşılanabilmesi için önlem talep edenden güvence göstermesi istenebilir. Dava ihtiyati önlem talep eden lehine sonuçlandığında dosyaya sunulmuş olan bu güvence davacıya iade edilir. İhtiyati önlem talebi kati bir delile, resmi bir belgeye dayanıyorsa ya da durum güvence gösterilmesini gerektirmiyorsa, talep eden adli yardımdan faydalanıyorsa mahkeme tarafınca güvence alınmamasına karar verilebilir.

İhtiyati tedbirler eda, güvence ve düzenleme amaçlı ihtiyati tedbirler olmak suretiyle üçe ayrılırlar. Eda amaçlı ihtiyati tedbire tedbir nafakası, güvence amacıyla ihtiyati tedbire tapuya şerh koydurularak taşınmazın devrinin önlenmesi, düzenleme amaçlı ihtiyati tedbire ise dövizle ödeme yapılacak hallerde kurun sabitlenmesi örnek gösterilebilir.

İhtiyati tedbir talepleri davanın görüldüğü mahkemede incelenir ve karara bağlanır. Davanın açılmasından ilkin talep edilecek olan ihtiyati önlem, esas hakkında yetkili ve görevli mahkemeden talep edilmelidir.

İhtiyati önlem sonucuna karşı sadece ilgili tarafın yokluğunda karar verilmişse itiraz edilebilir. İtiraz, tedbirin uygulanmış olduğu sırada ilgili hazır bulunuyorsa uygulamadan itibaren, bulunmuyorsa tedbirin uygulanmasına ilişkin tutanağın kendisine tebliğinden itibaren yedi gün içinde yapılmalıdır. Aksine karar verilmedikçe itiraz, ihtiyati tedbirin icrasını durdurmaz.

İhtiyati tedbir, üçüncü bir kişiye ilişik hakkı zedeliyorsa bu durumda üçüncü şahıs de tedbiri öğrendiği günden itibaren yedi gün içinde tedbire itiraz edebilir.

İhtiyati önlem verildiği tarihten itibaren yedi gün içinde uygulamaya konmazsa önlem kararı kendiliğinden kalkar. Dava açılmadan ilkin ihtiyati tedbire hükmedilmiş olması durumunda iki hafta içinde esasa ilişkin davanın açılması gerekir. İki hafta içinde dava açılmazsa önlem kararı gene kendiliğinden kalkacaktır.

İhtiyati önlem sonucuna uymayan ve karara aykırı hareket eden kimseler disiplin hapsi ile cezalandırılır.

İhtiyati Tedbir Kararı Nasıl Uygulanır?

İhtiyati tedbir kararının uygulanabilmesi için, kararın verildiği tarihten itibaren kararı veren mahkemenin bulunmuş olduğu yargı çevresindeki icra dairesine başvurulmalıdır. Kararda belirtilmişse eğer ihtiyati tedbirin uygulanması için yazı işleri müdürü de görevlendirilebilir.

İhtiyati tedbir kararının uygulanması için gerektiğinde zor kullanılabilir. Tüm kolluk görevlileri, köylerde muhtarlar, yazılı müracaat üstüne tedbirin uygulanmasına yardımda bulunurlar.

İhtiyati Tedbir Ne Kadar Sürer?

sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun /2 hükmü uyarınca ihtiyati tedbir, nihai kararın kesinleşmesine kadar devam eder. Sadece mahkeme tarafınca bunun öncesinde tedbirin kaldırılmasına karar verilebilir.

İhtiyati tedbir kararı, kararın verildiği tarihten itibaren yedi gün içinde uygulamaya konmazsa kendiliğinden kalkar. Dava öncesinde verilmiş olan ihtiyati karara istinaden iki hafta içinde esasa ilişkin dava açılmaması halinde de ihtiyati tedbir kararı kendiliğinden kalkacaktır.

Ülkemizde kullan&#;lan hukuk terimleri genel olarak eski Türkçe’ye ait kelimelerdir. Benzer bir biçimde mütalaa kelimesi de hukuki durumlar ile ilgili bir biçimde s&#;kl&#;kla kar&#;&#;m&#;za ç&#;kabilen terimlerden biridir. Siz de yaz&#;m&#;zda “Mütalaa ne demek? Mahkemelerde geçen mütalaa nedir?” gibi sorular&#;n cevab&#;n&#; bulabilir, gerek kelimenin Türk Dil Kurumu sözlü&#;ündeki kar&#;&#;l&#;klar&#; gerekse de hukuki kullan&#;m&#; hakk&#;nda detayl&#; bilgi edinebilirsiniz.

Mütalaa Ne Demek?

Mütalaa TDK sözlü&#;ünde eskimi&#; sözcüklerden biri olarak tan&#;mlan&#;r. Bilhassa hukuki terminoloji içerisinde halen daha kullan&#;lmakta olan kelimenin, halk aras&#;nda eski bilinirli&#;ini yitirdi&#;ini ifade etmek mümkündür. Türk Dil Kurumu sözlü&#;ünde mütalaa kelimesine anlam bak&#;m&#;ndan üç kar&#;&#;l&#;k verilmi&#;tir. Bu kar&#;&#;l&#;klardan ilki “etüt” &#;eklindedir. Etüt kelimesi, asl&#;nda mütalaa teriminin tüm anlamlar&#;n&#; kar&#;&#;layacak bir biçimde Frans&#;zca’dan al&#;nm&#;&#; bir kelimedir. Mütalaa sözcü&#;ü için Türk Dil Kurumu sözlü&#;ünde verilmi&#; olan ikinci kar&#;&#;l&#;k ise; “Bir konu üstünde detayl&#; dü&#;ünme ile birlikte olu&#;an görü&#; ya da yorum” &#;eklindedir. Benzer bir biçimde kelimenin üçüncü kar&#;&#;l&#;&#;&#; da “Herhangi bir konu hakk&#;nda detayl&#; bir &#;ekilde dü&#;ünme” olarak aç&#;klan&#;r. Ayr&#;ca sözcü&#;ün çe&#;itli fiiller ile birlikte kullan&#;ld&#;&#;&#; maddeler de mevcuttur.

Mütalaa Vermek Ne Anlama Gelir?

Mütalaa vermek, Türk Dil Kurumu sözlü&#;ünde bulunmayan ancak kullan&#;mda olan birle&#;ik fiillerden biridir. Daha çok hukuki terminoloji içerisinde kendisine yer bulan bu birle&#;ik fiil grubu, görü&#;lerini aktarmak anlam&#;na gelir. Örne&#;in bir savc&#;, duru&#;mas&#; görülen bir durum hakk&#;nda mütalaa veriyorsa bu ifadeyi günümüz Türkçesine görü&#;lerini bildiriyor &#;eklinde aktarmak mümkündür.

Mütalaa Etmek Ne Demektir?

Mütalaa etmek, Türk Dil Kurumu taraf&#;ndan iki &#;ekilde tan&#;mlan&#;r. &#;lk tan&#;ma göre mütalaa etmek “okumak” anlam&#;na gelir. &#;kinci tan&#;ma göre ise mütalaa etmek, “bir &#;ey üzerinde dikkatlice dü&#;ünmek, iyice incelemek” gibi anlamlar&#; ifade eder.

Mütalaa Yürütmek Ne Demektir?

Mütalaa yürütmek ibaresi de Türk Dil Kurumu sözlü&#;ünün birle&#;ik fiiller bölümünde, mütalaa etmek ile benzer bir biçimde tan&#;mlan&#;r. Bu tan&#;ma göre fiilin anlam&#;; “Herhangi bir görü&#; hakk&#;nda tüm detaylar&#; ve ayr&#;nt&#;lar&#; ile fikir üretmek” &#;eklindedir.

Hukuk Terminolojisinde Mütalaa Kelimesinin Kullan&#;m&#;

Mütalaa nedir hukuk terminolojisi bak&#;m&#;ndan da incelenmesi gereken bir sorudur. Çünkü Türk Dil Kurumu sözlü&#;ü mütalaa kelimesini eskimi&#; kelimelerden biri olarak kabul etse de hukuki ba&#;lamda varl&#;&#;&#;n&#; sürdüren bir terimdir. Hukuk sözlü&#;ünde mütalaa teriminin kar&#;&#;l&#;&#;&#; “Adli bir davada bilirki&#;iler taraf&#;ndan verilen fikirler” &#;eklinde yap&#;lm&#;&#;t&#;r. Dolay&#;s&#;yla bu tan&#;ma göre mütalaa, bir davada hukuki mercilerin görü&#; sahibi olmad&#;&#;&#; ve özel uzmanl&#;k gerektiren konularda, konunun uzman&#;ndan ald&#;klar&#; görü&#; ya da rapor olarak aç&#;klanabilir. Bu uygulamaya hukuki mütalaa ismi verilir. Buna ek olarak adli bir davada savc&#;n&#;n da mütalaa vermesi gibi bir durum söz konusudur. Bu da, bir adli davada tüm deliller ele al&#;n&#;p tan&#;klar dinlenerek kayda geçirildikten sonra savc&#;n&#;n bildirdi&#;i görü&#;tür. Bu görü&#;, savc&#;n&#;n mahkemeye nas&#;l karar verebilecekleri yönünde sundu&#;u bir tavsiyedir. Adli davalarda savc&#;, davan&#;n son duru&#;mas&#;na esas hakk&#;ndaki mütalaas&#; sunar ve burada vard&#;&#;&#; sonuç hakk&#;nda da görü&#;leri bulunur.

Hukuki Mütalaa Nas&#;l Uygulan&#;r?

Uzman görü&#;ü ya da bilimsel mütalaa isimleri ile de an&#;lan hukuki mütalaa, adli mercilerin uzmanl&#;k alanlar&#;n&#;n d&#;&#;&#;ndaki konularda d&#;&#;ar&#;dan bir uzmana dan&#;&#;malar&#; &#;eklinde aç&#;klanabilir. Ülkemizde bu kavram ilk defa say&#;l&#; Hukuk Mahkemeleri Kanunu ile düzenlenmi&#;tir. &#;lgili kanunun maddesi uzman görü&#;ü ba&#;l&#;&#;&#;n&#; ta&#;&#;r ve davan&#;n taraflar&#;ndan her birinin uzman görü&#;üne ba&#;vurabilece&#;ini belirtir. Ayr&#;ca ba&#;vurulan bilirki&#;inin görü&#;lerinin sadece teknik de&#;erlendirmelerle s&#;n&#;rland&#;r&#;lmad&#;&#;&#;n&#; belirtmek gerekir. Bu do&#;rultuda hukuki mütalaa içerik bak&#;m&#;ndan davan&#;n adli hususlar&#; ile ilgili de yorum yapabilme hakk&#;na sahiptir. Hukuki mütalaada bulunan uzman hakk&#;nda herhangi bir cezai ya da hukuki sorumluluk mevcut de&#;ildir. Uzman&#;n seçimi ise uzman görü&#;ünden yararlanacak taraf&#;ndan güven oyu ile sa&#;lan&#;r. Uzmanl&#;k ücreti de ayn&#; &#;ekilde uzmanl&#;ktan faydalanan ki&#;i taraf&#;ndan kar&#;&#;lan&#;r. Ancak yarg&#;lama sonucunda kaybeden taraftan istenebilece&#;i &#;eklinde de doktrin aç&#;s&#;ndan genel bir kanaat oldu&#;unu söylemek mümkündür. Tüm bunlara ek olarak hukuki mütalaan&#;n yaz&#;l&#; bir biçimde sunuldu&#;unu ifade etmek gerekir. Dolay&#;s&#;yla uzman ki&#;i de&#;erlendirmesini mahkeme önünde do&#;rudan yapmaz. Yaz&#;l&#; olarak bir dilekçe ile sunulur. Ancak hakim taraf&#;ndan uzman ki&#;iye soru sorulmas&#; gerekti&#;ine karar verilebilir. Bu durumda, kendisinde mütalaa al&#;nan uzman bir sonraki duru&#;maya davet edilerek gerekli sorulara cevap vermek durumunda kalabilir.

Esas Hakk&#;nda Mütalaa Nedir?

Esas hakk&#;nda mütalaa, tüm delillerin ortaya konmas&#;n&#;n ard&#;ndan kamusal iddia makam&#;n&#; temsil eden savc&#;n&#;n dava hakk&#;nda verdi&#;i beyand&#;r. Bu do&#;rultuda savc&#; mütalaa örne&#;i üç zorunlu unsuru ihtiva etmelidir. Bu unsurlardan ilki; olay&#;n anlat&#;lmas&#;d&#;r. Savc&#;, san&#;&#;&#;n ne ile suçland&#;&#;&#;n&#; aç&#;k ve seçik bir biçimde ifade etmelidir. Aksi takdirde savunma hakk&#;n&#;n ihlali gibi bir hukuki sak&#;nca ortaya ç&#;kar. &#;kinci nokta ise; suç vasf&#;n&#;n gösterilmesidir. Savc&#; mütalaas&#;nda örne&#;in “h&#;rs&#;zl&#;k suçu i&#;ledi&#;i anla&#;&#;ld&#;&#;&#;ndan” gibi bir ifade ile suçun ne oldu&#;unu ismi ile belirtmelidir. Son olarak savc&#;, kanun maddesini göstermekle de yükümlüdür.

ANASAYFAYA DÖNMEK &#;Ç&#;N TIKLAYINIZ