kaynağı değiştir]
Clare Downham*
DUVAR- “Viking” kelimesi ’de, milliyetçilik ve imparatorluk yapsnn büyümeye balad dönemde modern ngiliz diline girdi. Sonraki on yllarda, Vikinglere ilikin anlatlan kalc ve basmakalp efsanelerde boynuzlu kask giydikleri ve yalnzca erkeklerin yüksek statüye sahip olduu aktarld.
yüzylda Vikingler, Avrupal sömürgeciler için kusursuz bir tipleme ve köken halk olarak görüldü ve övgülerle anld. Bu fikir, ’larda Nazi ideolojisi tarafndan ortaya atlan ve kaba bilimsel teorilerin besledii bir Alman (Cermen) soyunun kökeni biçiminde yanstld. Vikinglere ilikin etnik saflk düüncesi hâlâ popüler bir tartma olarak görülüyor ve beyazlarn üstünlüünü savunanlar tarafndan benimsenmi olsa da bu teoriler uzun yllardr tartmalara yol açyor.
'VKNG' NE DEMEK?
Çada kültürde, Viking kelimesi genellikle 9. ve yüzyllardaki skandinav halklar ile eanlaml kullanlyor. Sk sk “Viking kan”, “Viking DNA’s” ve “Viking atalar” gibi terimleri duyarz; ancak Ortaça’da kullanlan hâli, modern dönemdeki kullanmdan oldukça farkl eyler ifade ediyordu. Bunun yerine daha sonra eylemi önceleyen bir terim ortaya atld: “Going a-Viking” (Hareketli/Göç eden Viking). Günümüzdeki “korsan” kelimesini andran biçimde, Vikingler hareketlilik baz alnarak tanmland ve bu tanm yerleik yaayan skandinav topluluklarnn çounluunu tasvir etmiyordu.
Milliyetçilik çanda Viking sözcüünün yeni bir kullanm ortaya çkarken, Viking basknlarnn modern Avrupa’nn snrlarnn ötesine geçtii 9. yüzylda sözcüün anlam farklyd.
Danimarka, Norveç ve sveç’in modern ulus devletleri günümüzde hâlâ oluumunu sürdürüyor. Yerel ve ailevi kimlikler, milliyet balarndan daha deerli. Çada topluluklar tarafndan Vikingleri tanmlamak için kullanlan baz terimler [“wicing” (yamalamak / yamaclar), “rus” (Rus), “magi” (büyücüler), “gennti” (pagan), “pagani” (pagan), “pirati” (korsan)] etnik olmayan atflar içeriyor. Danimarka’yla ilgili bir terim olan “danar” (Danimarkal) sözü ilk önce ngilizcede kullanlm, Viking kontrolü altndaki halklarn bir karmn açklayan siyasi bir etiket olarak ilev görmütü.
Vikinglerin dünya genelindeki seyahatleri, kendi toplumlar açsndan kültürlerin kaynamasna ve ticaret yollarnn Kanada’dan Afganistan’a dek ulamasna neden oldu. Vikinglerin ilk baarlarnn en çarpc özellii, batdaki Hristiyan rlandallardan doudaki Abbasi Hilâfeti altndaki Müslümanlara varncaya dek, oldukça geni bir kültürel alanla uyum salama ve bu kültürleri uyarlama yetenekleri olmutu.
BR KÜLTÜR HARMANI
Son yllarda arkeoloji alannda yaplan keifler, insanlarn ve mallarn, Ortaça’n balarnda düündüümüzden çok daha geni mesafelerde nasl tandna k tutuyor. 8. yüzylda (Viking yamalarnn balad dönemden hemen önce) Baltk bölgesi, skandinav, Frig, Slav ve Arap tüccarlarnn youn temas içinde bulunduu bir corafyayd. Dorudan skandinavya’dan gelen ve ardndan evlerine dönen gemileri, erken dönem Viking basknlar olarak ele almak, basit bir düünce olur.
Son arkeoloji ve metin çözümleme çalmalar, Vikinglerin seyahatleri esnasnda birçok yerde mola verdiini gösteriyor (bu molalar dinlenme, tedarik, haraç ve fidye toplamak, ekipman onarmak ve istihbarat toplamak konularnda gerçeklemi olabilir). Bu durum, farkl kültürlerle uzun süreli bir etkileime olanak salad. Vikingler ve yerel halklar arasndaki ittifaklar, ngiltere ve rlanda’da ve ’lu yllardan itibaren kaytldr. ’li yllara gelindiindeyse, Gaelic (Gaedhil / Galyal) adl karma topluluklar ve yabanc bir kültür (Gaill) rlanda topraklarna musallat olmutu.
Yazl kaynaklar, ngiltere ve rlandal insanlarn Vikinglere katlmlarn anlatan ve onlar knayan belgeler içeriyor. Ayrca bu belgeler, Viking sava gruplarnn etnik açdan “üstün” olmadn da gösteriyor. Viking mürettebat, daha sonralar görülen korsan gruplarnda olduu gibi (örnein Karayiplerin erken modern dönem korsanlar), farkl geçmi ve kültürlerden gelen muhalif unsurlar birletirerek, yolculuklar boyunca sk sk üyelerini kaybedip yenilerini ie alyordu.
Viking Ça’nn kültürel ve etnik çeitlilii, 9. ve yüz yllardan kalma ahap mezarlarla ve gümü-ahap karm buluntularla ortaya konuyor. Britanya ve rlanda’da Vikingler tarafndan üretilen mallarn yalnzca küçük bir ksm skandinav meneli veya tarzdayd.
ylnda güneybat skoçya’da bulunan Galloway gömütü, skandinavya, ngiltere, rlanda, Kta Avrupas ve Türkiye’den gelme parçalar içeriyor. Kültürel harmanlama, Vikinglere dair bulgularn tipik bir özellii. En son bilimsel teknikler kullanlarak Vikinglerle balantl yerleimlerde bulunan iskeletlerin incelenmesi, skandinav ve skandinav olmayan halklarn hiyeraride veya cinsiyet konusunda belirgin etnik ayrmlara uramadan kartn bizlere gösteriyor.
Kantlar, Viking Ça’ndaki ticaret alarnn bir sonucu olarak, geni mesafelerde gerçekleen nüfus hareketliliini ve çok-kültürlü bir yaam ortaya koyuyor.
Viking Ça, Kuzey Avrupa’daki devlet oluum süreçlerinde de önemli bir dönemdi ve tabii ki ve yüzyllar boyunca ulusal kimliklerin tanmlanmas ve bunlar açklamak için uygun kökensel mitlerin gelitirilmesi konusunda artan bir çaba vard. Bu, Vikingler açsndan skandinavya ile balantlarn kutsamak ve skandinav olmayan unsurlar küçümsemek için yerleik alanlardan geriye dönük bir geliime neden oldu.
Yazlanlar incelendii zaman, çelikili öyküler ve folklorik motifler göz önünde bulundurulduunda, bu efsanelerin doru olmad ortaya çkyor. Örnein, Dublin’in (rlanda) kuruluuyla ilgili Ortaça efsaneleri, kurucularn Danimarka veya Norveç kökenli olduunu ileri sürüyor (yllar içinde bu konu hakknda birçok yaz yaynland) ve üç gemiyle gelen üç kardein hikâyesini aktaryordu; ancak, bu efsaneler dier kültürlerin efsaneleriyle de büyük benzerlikler tayordu. Kaderin bir cilvesi olarak, Viking Ça’nn sonunu müjdeleyen, Avrupa’da ulus devletlerin geliimi olmutu.
KABUL GÖRMEYEN 'MLLYET'
Viking Ça’nn balarnda modern milliyetçilik ve etnisite (etnik köken) kavramlar bilinmiyordu. Viking kültürü eklektikti (bir kültür harman) ancak skandinav ve skandinav olmayan ögeleri birletiren “Old Norse” dili (ngilizce, Almanca gibi dillerin antik kökeni durumundaki Cermen dili), ayrca benzer nakliye araçlar ve askeri teknolojilerin kullanm, yap mimarisi ve giyim-kuam tarzlar dâhil olmak üzere, büyük anlamda ortak özellikler bulunuyordu.
Bu kimlik göstergelerinin, uzun mesafeli ticaret alarnda statü ve ball gösteren etnik sembollerden daha fazla anlam ifade ettii söylenebilir. Birçok sosyal olgu ve kimlik, kendi doas içinde etnik kökenli deildir. Bunu, ngilizce dilini benimsemi çada uluslararas ticaret kültürüne, en son bilgi ilem teknolojilerine, yönetim kurullarnn ortak yerleim planlarna ve Batl “takm elbise” kültürünün karakterine benzetebiliriz. Bu, dünyann hemen hemen her ülkesinde yaatlan, ancak etnik kimliklerden bamsz biçimde var olan bir kültür olarak görülebilir.
Benzer ekilde, 9. ve yüz yllardaki Vikingler, kökenleri veya DNA’s yerine, yaptklaryla daha isabetli biçimde tanmlanabilirler. skandinav dilinin basit yapsn Vikinglerle ba baa braktmzda, Viking Ça’nn balangcn ve Vikinglerin (onlar parçalamaya çalmak yerine) farkl kültürlere uyum salayarak Ortaça Avrupa’snn temellerini nasl yeniden ekillendirdiini daha iyi anlayabiliriz.
* Clare Downham, Liverpool Üniversitesi’nde Kdemli Öretim Görevlisi'dir.
Kaynak: Vikings were never the pure-bred master race white supremacists like to portray
(Çeviren: Tarkan Tufan)
On dokuzuncu yüzyıl Avrupalı bilim insanları, Aryan sözcüğünü binlerce yıl önce Hindistan, İran ve Avrupa geneline yerleşmiş Hint-Avrupa ya da Hint-Cermen halklarını ifade etmek için kullanmıştır. Bu sınıflandırma, başlangıçta Avrupa dilleri ile Sanskritçe ve Farsça arasındaki benzerlikleri vurgulamıştır. Aynı zamanda Avrupalı bilim insanları İbranice, Arapça ve bunlarla ilişkili diğer diller arasındaki benzerlikleri açıklamak için Yahudileri ve Arapları Sami olarak tanımlamıştır. Bu dilbilimsel kategori, zamanla hatalı bir şekilde belirli bir etnik köken ya da ırkı ifade edecek biçimde yeniden yorumlanmıştır. Fransız ırkkuramcı Arthur Gobineau (–) gibi yazarlar, Aryan sözcüğünü özellikle bir ırk kategorisi olarak kullanmıştır. Bu yazarlar, Aryanların da diğer halklardan üstün olduğunu savunmuştur. Bu terimin bir ırkı ifade etmek için kullanılması, “Aryan ırkı”nın varlığına ilişkin yaygın fakat yanlış bir görüşün yayılmasına yol açmıştır.
Yirminci yüzyılın başında bilim insanları ve diğer kişiler, Aryan sözcüğünü başlangıçta dil yapısıyla ilgili araştırmalarda kullanılmasına karşın etnik bir grup olarak kullanmıştır. Houston Stewart Chamberlain (–) gibi bazı düşünürler, Aryanların diğer insan gruplarından etnik ve kültürel olarak üstün olduğu fikrini savunmuştur.
Nazi Partisi’nin kurulduğu ’li yıllardan itibaren Adolf Hitler ve Nasyonal Sosyalizm taraftarları, bu kavramı savundu. “Aryan ırkı”nın var olduğu ve üstün olduğu yönündeki inançlarını, kendi ideoloji ve politikalarına uyarlayıp, manipüle edip radikalleştirdiler. Nazi yetkilileri, bu kavramı Almanların “üstün ırk”a mensup oldukları fikrini desteklemek için kullandı. Bunun yanı sıra, “Aryan dışı” kavramının öncelikle Alman toplumuna ana etnik tehdit olarak gördükleri Yahudiler için geçerli olduğunu ifade ettiler. Bu terim, Roman ve Sintî (Çingene) halkları ve Siyahîler için de geçerliydi.
Hitler’in yılında Şansölye olarak atanmasını takip eden yıllarda Aryan terimi, Nazi Almanyası’nda—yasalar da dâhil olmak üzere—kamusal hayatın çeşitli alanlarında kullanılıyordu. Yahudi vatandaşların haklarını geçersiz kılan ilk önemli yasa, “Profesyonel Kamu Görevinin Düzenlenmesine İlişkin Kanun” oldu. 7 Nisan tarihinde yürürlüğe giren Memuriyet Kanununda Arierparagraph (Aryan Fıkrası) adında bir kısım yer alıyordu. Bu, Yahudileri (ve sıklıkla “Aryan olmayan” diğer kişileri de) örgütlerden, mesleklerden ve kamusal hayatın diğer alanlarından dışarıda tutan ilk yasal düzenlemeydi. Yasaya göre, “Aryan soyundan gelmeyen memurlar, emekliye ayrılacaktır.” Özel ve dinî kurumlar dâhil olmak üzere diğer kurumlar da buna uyarak üyelik için Aryan olma zorunluluğu getirdi.
Ne var ki Aryan olmayan tanımı geniş ve belirsiz olup kesinlikle “bilimsel” değildi. Memuriyet Kararnamesi’ne göre, bir Alman vatandaşı, büyükbabası ya da büyükannesinin Yahudi olması durumunda “Aryan olmayan” olarak sınıflandırılabiliyordu. İronik bir biçimde Eylül tarihli Nürnberg Irk Yasaları, Yahudi kavramına çok daha dar bir yasal tanım getiriyordu. Büyükanne ve büyükbabalarından üçü ya da dördü Yahudi olanlar, “Safkan” Yahudi olarak değerlendiriliyordu. Bazı durumlarda büyükanne ve büyükbabalarından ikisi Yahudi olan ve Yahudi cemaatinden bir kişi de “safkan” kabul edilebiliyordu.
Bir kişinin etnik durumunun “Aryan” olduğunu kanıtlamak için kişilerin soylarını yılına kadar ya da SS üyeleri için yılına kadar takip etmeleri gerekiyordu. Birçok Alman kilise, sinagog ya da nüfus dairelerinde doğum belgeleri, vaftiz kayıtları ve ölüm belgeleri araması için soybilimciler görevlendirdi. Oldukça uzun süren bu araştırma tamamlandığında bilgiler incelenmek üzere Reich Akrabalık Araştırmaları Ofisine (Reichsstelle für Sippenforschung) gönderiliyordu.
Aryan sözcüğünü ırk açısından kesin olarak tanımlamanın zor olduğu anlaşıldı. Nazi ırkbilimciler kalıtsal, fiziksel ya da entelektüel özelliklerden çok dil benzerliklerini ifade etmek için kullanılması nedeniyle, bu sözcüğün kullanılmasını onaylamıyordu. Nürnberg Irk Yasaları kabul edildikten sonra Nazi yetkilileri, yasalarda Aryan ve Aryan olmayan terimlerini kullanmayı bıraktı. Bunun yerine “Alman ya da ilişkili soylarından olanlar” ifadesini kullanmaya başladılar. Resmî olarak “ilişkili soylardan” olan kişiler, Avrupa kökenli kişilerdi. İçişleri Bakanı Wilhelm Frick, Almanya’daki Lehler ve Danimarkalılar gibi azınlık ulusların ilişkili soylardan geldiğini ve vatandaşlık için uygun olduğunu ifade etti. Nazilerin ırk terminolojisine göre Yahudiler, Siyahîler, Roman ve Sintî (Çingene) halkları “Avrupa dışı” olarak değerlendiriliyordu. Bu yüzden Alman vatandaşı olmaları yasaktı. Bunun yanı sıra, “Alman ya da ilişkili soylarından olanlar” ile cinsel ilişkiye girmeleri ya da evlenmeleri yasaktı.
Bu belirsiz tanıma karşın Aryan sözcüğü, gayriresmî şekillerde kullanılmaya devam etti. Bazı Naziler, bu terimi genellikle Kuzey Avrupalıları ifade etmek için kullanıyordu. Popüler olarak ise Almanya içinde ve dışında yalnızca Almanları değil, aynı zamanda İtalyanlar, Norveçliler ve Hırvatlar gibi diğer Avrupa uluslarını da ifade etmek için kullanılmaya devam etti. Lehler, Ruslar ve diğer bazı Slav halkları Nazi yönetimi altında vahşi bir zulme maruz kalmış olsa da “Aryan” olarak görülüyordu. Irkbilimciler ve antropologlar da Slavların da Almanlar gibi Kuzeylileri içeren benzer ırklardan oluştuğunu düşünüyordu. Onların da ilişkili soydan olduğu kabul ediliyordu.
Aryan sözcüğü, insanları ifade eden bir isim olarak kullanılmasının yanı sıra, “Yahudi olmayan” kişileri ifade eden bir sıfat olarak da kullanılıyordu. Örneğin Varşova’nın Almanların kurduğu Yahudi gettosu dışında kalan kısmını insanlar, “Aryan tarafı” olarak biliyordu.
Aryan sözcüğü, ilgili başka bir sözcüğün de kökünü oluşturdu: Arisierung (“Aryanlaştırma”). Bu sözcük, Nazi Almanyası’nda ve Avrupa’nın Alman işgali altındaki bölgelerinde Yahudilere ait işletme ve mülklerin kamulaştırılıp Yahudi olmayan kişilere devredilmesini ifade ediyordu.
Aryan sözcüğü, sözcüklerin ve kavramların zaman içinde nasıl geliştiğinin iyi bir örneğidir. Avrupa ve Amerika bağlamında birbiriyle bağlantılı diller konuşan antik halkları ifade etmek için kullanılan bilimsel bir kavram olarak ortaya çıkan Aryan sözcüğü, zamanla bir ırk kategorisini ifade etmek için kullanılmaya başladı. Nazi rejimi, bu kavramı ırkçı ideolojilerinin temel bir parçası olarak benimsedi.
Son 10 yılda dünya genelinde beyaz ırkın diğer ırklardan üstün olduğunu düşünen kişiler, Aryan sözcüğünü Yahudi olmayan ve beyaz insanları ifade eden genel bir etiket olarak kullanmaya başladı. Bu sözcük, aynı zamanda bu kişilerin Nazi Almanyası’nın ırkçı düşünceleri ve soykırım uygulamalarına olan desteğini ortaya koymaktadır.
Son Redaksiyon: Apr 28,
159000 159001 159002 159003 159004
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası