Öksürürken Kan Gelmesi Neden Olur

Genel Kültür

Bilim

Öksürdükten Sonra Ağızdan Kan Gelmesinin Nedenini Merak Ediyor musunuz?

Öncelikle belirtelim; öksürürken kan gelmesi, her halükarda ciddiye alınması gereken bir durum.

Öksürükle gelen kan ağız, boğaz ya da gastrointestinal sistem kanaması ile aynı değil.

Durum ciddiye alınmazsa zamanla miktarı artabilecek olan kan, soluk borusunu tıkayabilir.

Peki kanlı öksürük, nelerin belirtileri olabilir?

Yani her ne kadar basit bir boğaz tahrişi nedeniyle kan öksürüyor olabilirseniz de, durumu şansı bırakmayıp doktora görünmek en iyi çözüm gibi duruyor.

Özetle, tıpta hemoptozi olarak bilinen kan öksürmesi, asla hafife alınmayacak bir sağlık sıkıntısı.

Ataşehir Avicenna Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü Uzman Doktorları, hemoptizi olarak bilinen kan tükürme hastalığı hakkında tüm merak edilen soruların yanıtlarını anlattı.

Hemoptizi Nedir?

Öksürürken kan gelmesi yaşayanlar, balgamda kan ile karşılaşanlar ya da gece uyurken ağızdan kan gelmesi gibi durumlarla karşı karşıya kalanlar, hemoptizi nedir diye merak etmektedirler. Solunum yollarında bulunan damarlardan birinin bronşa açılması ile oluşan öksürükle kan yada kanlı balgam çıkarmak, hemoptizi ne demek sorusunun yanıtıdır. Hemoptizi, solunum yollarıyla ilgili olan hemen hemen her hastalıkta görülebilmektedir. Kan tükürme bazen bronşit gibi daha basit hastalıklarda görülebilmekle birlikte, bazen akciğer kanseri, tüberküloz (verem), pulmoer emboli(akciğere pıhtı atması) gibi ciddi, erken tanı konulması hayati öneme sahip olabilen bazı hastalıklarda da görülebildiği için, solunum yolu hastalıklarının belirtileri arasında özel bir yere sahiptir.

Kan Tükürme

Kan tükürme genel olarak solunum yolunda yaşanan problemlerin bir sonucu olarak karşımıza çıkar. Sıklıkla kronik bronşit ya da bronşetakzi kaynaklı bir kan tükürme ile karşı karşıya kalınır. Öte yandan, verem, kalp yetmezliği, bronş problemleri, pnömoni ve akciğerde oluşmuş olabilecek bir kan pıhtısı gibi nedenler de kan tükürme sorunuyla karşı karşıya bırakabilir. Ağızdan tükürükle kan gelmesi, gece uyurken ağızdan kal gelmesi, öksürürken kan gelmesi ya da balgamda kan bulma gibi durumlar yaşayan insanların mutlaka bir doktora kontrol edilmesi gerekir. Kan tükürme hafife alınabilecek bir durum değildir. Zaman zaman kan tükürme sonucunda dispne denilen nefes darlığı problemleri de yaşanabilir. Öksürük nöbeti, nefes darlığı ve bunlara bağlı kan tükürme gibi durumlarda bir doktora başvurmak, durum daha da kötü bir halde ise &#;yi arayarak yardım istemek faydalı olacaktır.

Hematemez Nedir?

Hemoptizi sıklıkla, ağız ve burundan kaynaklanan kan gelmesi ve gastrointestinal sistemden kaynaklanan ve hematemez denen ağızdan kan gelmesi ile karıştırılmaktadır. Ayırıcı tanıda kan gelmesi öksürükle olurken ağız, burun ve boğazdan kan gelmesinde genellikle kan sızıntı tarzında olmakta ve tükürükle gelmektedir. Hemoptizi, hematemez ayrımında ise şunlara dikkat edilmelidir. Hemoptizide gelen kan parlak kırmızı ve genellikle köpüklüdür. Hematemez de ise kusarken kan gelmesi yaşanır, kahve telvesi renginde ve bol partiküllüdür. Hematemez, genellikle mide ya da on iki parmak bağırsak ülserlerinde kanamalar yaşanması sebebiyle olur. Mide veya yutak borusu irritasyonları da kusarken kan gelmesi şeklinde sonuçlar doğurabilir. Karaciğer hastalıkları da hematemez yaşanmasına ve ağızdan kan gelmesi durumunun yaşanmasına neden olabilir. Zaman zaman yutak borusu yırtılmalarında da kanamalar görülebilir. Sıklıkla fazla alkol tüketimi sonucunda oluşan şiddetli kusma ya da yoğun öksürük sonucu yutak borusu yırtılmaları görülür. Öte yandan nadiren de olsa mide ya da özefagus kanserleri sebebiyle ağızdan kan gelmesi yaşandığı bilinmektedir. Tüm bunlar hematemez nedir sorusunun yanıtını oluştururlar.

Masif Hemoptizi

Hemoptizi de en önemli hususlardan birisi hiç şüphesiz gelen kanın miktarıdır. Ortak bir karar olmasa da bir seferde cc (bir çay bardağı) ya da günde toplam cc (üç su bardağı) kadar kan gelmesi masif hemoptizi olarak adlandırılır. Masif hemoptiziler hayati tehlike oluşturabileceği için yatarak takip ve tedavi edilmelidir. İnsan toplam akciğer volümü yaklaşık cc olduğu göz önünde bulundurulduğunda kan dışarı atılamayıp da bronşların içine dolarsa bu kişinin kendi kanıyla boğulmasına neden olabilir. Akciğerlerde iki kan dolaşımı vardır, biri akciğerleri besleyen kan dolaşımı (bronşiyal), diğeri de vücutta oksijeni azalmış, karbondioksiti artmış kanın oksijenlendirilmek üzere akciğerlere getiren dolaşım sistemidir(pulmoner). Masif kanamalar daha çok yüksek basınca sahip bronşiyal sistemden kaynaklanır.

Hemoptizi Nedenleri

En sık görülen hemoptizi nedenleri, akut bronşitler, kronik bronşitler, pnömoni(zatüre), tüberkülozdan oluşan enfeksiyonlar, akciğer kanserleri, bronşiektazilerdir. Enfeksiyonlar, hemoptizilerin yaklaşık yüzde 50 &#; 70 arasında değişen oranlarda sebebini oluşturmaktadır. Sıklıkla bakteriyel enfeksiyonlar hemoptizi nedeni olurken, influenza (grip) ve HIV(AIDS) gibi virüsler de hemoptizi nedenleri arasında yer alabilmektedir. Kronik bronşitler de, yıl içerisinde birkaç kez tekrarlayan hemoptizilere neden olabilir. Akciğer kanserleri ise, hemoptizilerin yaklaşık yüzde 20&#;sinden sorumludur. Endometriozis olarak adlandırılan bir kadın hastalığı da hemoptizinin nadir nedenleri arasında yer alır ve tipik olarak kanamalar adet dönemlerinde meydana gelebilir. Bu kanamalar katemenial hemoptizi olarak adlandırılır. Arsenik, asbest, nikel, eter gibi bir takım çevresel etkenlere maruziyet de hemoptiziye neden olabilmektedir. Bazı parazitik enfeksiyonlar da akciğerleri tuttuğunda hemoptiziye sebep olabilmektedir. Akciğere pıhtı atması, arteriovenöz malformasyonlar, arteriel anevrizmalar gibi damarsal hastalıklar da hemoptizi hastalığının yaşanmasına sebebiyet verebilir. Her türlü tetkike rağmen yaklaşık yüzde 10 hastada, hemoptizinin sebebi bulunamaz ve bu durum idiopatik (sebepsiz) hemoptizi olarak adlandırılır.

Tanı Yöntemleri

Kan tükürmenin nedenlerini tespit etmek için en sık başvurulan hemoptizi tanı yöntemleri, kan &#; balgam tetkikleri, direk akciğer grafisi, tomografi, digital substrat anjiografi (DSA) ve bronkoskopidir. Direk akciğer grafileri hemoptizi nedenlerini saptamada düşük duyarlılığa sahiptir. Bu nedenle sıklıkla başta tomografi olmak üzere diğer tanı yöntemlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Tomografi, kan tükürme nedenlerini saptamada yüzde 60&#;dan yüzde &#;lere kadar değişen oranlarda sensitiviteye sahiptir. Hemoptizi değerlendirmesinde tomografi ile bronkoskopinin birlikte kullanılması, tanı oranını oldukça arttırmakta ve mutlak suretle önerilmektedir. Bronkoskopi ile hem kan tükürme sebebi araştırılabilirken hem de bazen, özellikle de masif hemoptizilerde, kanamanın durdurulmasını sağlayabilmektedir.

Hemoptizi Tedavisi

Hemoptizinin yönetiminde 3 temel amaç vardır. Birincisi kanamanın bronşların içine dolarak nefes almayı engellemenin önlenmesi, ikincisi kanamanın durdurulması, üçüncüsü de hemoptiziye neden olan hastalığın tedavi edilmesidir. Ancak bu şekilde doğru hemoptizi tedavisi yapılmış olur. Hemoptizilerin tedavisi sebebe yönelik olarak yapılır, masif hemoptizilerde, acil müdahale gerekebilir. Bunun için bronkoskopi, embolizasyon(kanayan damarın tıkanması) ve cerrahi müdahale gerekebilmektedir. Masif hemoptizi yaşayan bir hastanın disiplinlerarası bir yaklaşım ile yoğun bakım ünitesinde gözlenmesi gerekebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Avicenna Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü Doktorları

Kanlı öksürük (hemoptiz) ciddi sağlık sorunlarının işareti olabilir. Enfeksiyonlar, kanser, kan damarlarında ya da akciğerdeki bozukluklar kanlı öksürüğe neden olabilmektedir. Kanlı öksürük, eğer nedeni bronşit değilse tıbbi bir değerlendirme gerektirir. 

Kanlı öksürük genel olarak ,çeşitli akciğer hastalıkları yüzünden olmakla beraber bir çok alerji çeşidi yüzünden de olduğu görülür. Öksürüğün iki çeşit formu bulunmaktadır bunlar:

– Kanın açık kırmızı veya pembe gelmesi

– Kanın balgam ile karışması

Aynı zamanda hemoptizi (balgam ile karışık kan tükürmek) olarak bilinir. Küçük miktarda bir kanlı öksürük bile sizin acil tıbbi yardıma ihtiyacınız olduğunun habercisi olabilir. Fakat kan renginde olan tükürüklerin bazıları genel olarak görülür ve o kadar da ciddi bir durum değildir.

Eğer yüksek miktarda kanlı öksürüyorsanız acil tıbbi yardıma ihtiyacınız var demektir.

Kanlı Öksürüğün Nedenleri

Kanlı balgam, kanlı öksürüğün akciğerlerden gelen bir parçasıdır. Kan her yerden gelebilir örneğin ; midenizden veya akciğerlerinizden. En önemli konulardan biri olan, doktorunuzun bu kanın nereden geldiğini anlaması ve ona göre bu öksürüğü durdurmasıdır. Kanlı öksürüğün en önemli iki ana nedeni kronik bronşit ve bronşektazidir. Şimdi gelin bir de diğer nedenlere bakalım:

– Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH)

– Kistik fibröz

– Uyuşturucu kullanımı – kokain gibi

– Yabancı maddeler

– Granülomatoz poliyanjit

– Akciğer apsesi

– Akciğer kanseri

– Amfizem ( doku ve organlar arası hava kalması )

– Mitral kapak stenozu

– Paraziter enfeksiyon

– Sıkılmış veya çekilen karın kasları

– Akciğer damar tıkanıklığı

– Göğüs travması

– Tüberküloz ( Verem )

Kanlı Öksürüğün Tedavisi Nasıl Yapılır ?

Kanlı öksürüğe sahip olan insanların asıl hedefi tedavi olurken kanın durmasıdır  aynı zamanda kanlı öksürüğe neden olan yani altında yatan herhangi bir tehdit var mı bunu anlamak.

– Bronşiyal Atardamar Tıkanıklığı: Doktor boya ciğerlerinize boya enjekte edip atardamarları video kameradan izler ve kanın geldiği kaynağı bulur. Kaynağı bulduktan sonra atardamarı metal bir dolguyla veya bir madde ile kapatır ve kan akışını durdurur. Kan genel olarak hastaların %90ında bu şekilde durmuştur.

– Solunum Yolları Gözlemi: Endoskopide kullanılan araçların bir çoğu kanlı öksürüğün bazı nedenlerini tedavi etmek için kullanılır. Örneğin şişik bir balondaki hava kanamayı durdurmaya yardımcı olabilir.

– Ameliyat: Hayatınızı tehdit edecek kadar sınıra dayanan bir kanlı öksürüğün ameliyattan başka çaresi yoktur. Ameliyat ile akciğer temizliği yapılır.

Kanlı öksürük hastalığının tedavisinde asıl amaç her zaman öksürüğün altında yatan nedeni bulmaktır. Şimdi de, gelelim diğer tedavi yöntemlerine:

– Antibiyotik: Zatürre ve tüberküloz (verem) tedavilerinde kullanılır.

– Kemoterapi: Akciğer kanseri tedavisinde kullanılır.

– Steroidler: İltihaplanan durumlarda kullanılır.

Kanlı Öksürük İçin Ne Zaman Doktora Gitmeliyiz ?

Eğer öksürüğünüzden kan geliyorsa hemen doktorunuza başvurmalısınız. Doktorunuz öksürüğünüzden kanın neden geldiğini, problemin basit mi yoksa risk teşkil edecek bir durum olduğunu tanımlar. Eğer öksürüğünüzden kan geliyorsa ve gelen kan asla durmuyorsa acil tıbbi yardım almanız gerekmektedir.

Kanlı öksürükte genel nedenlerden biri akut bronşitidir, fakat herhangi bir tedavi görmeden kendi kendine bile iyileşebilir. Bronşiti olan hastalar balgamlarında kan gördüklerinde bir hafta boyunca çok dikkatli izlemeliler. Eğer artış gösterirse acilen doktoruna başvurmalılar. Kanlı öksürük çok önemli tıbbi bir durumun habercisi olabilir. Eğer size aşağıda verdiğimiz örneklerden birini yaşıyorsanız ve kanlı öksürüğünüz varsa acilen doktorunuza başvurmalısınız:

– Bir haftadan daha fazla balgamınızda kan var ise ve gün geçtikçe daha da kötüye gidiyorsa.

– Göğüs ağrısı

– Kilo kaybı

– Geceleri özellikle uykunuzda fazla terliyorsanız

– 38 dereceden fazla ateşiniz var ise

– Normal nefes alma derecenizden daha hızlı ve kısa kısa nefes alıyorsanız.

Kanlı öksürük genel olarak hastanelerde tedavi edilir bu yüzden eğer yukarda bahsettiğimiz belirtiler sizde de var ise acilen tıbbi yardım için hastaneye gidiniz.