Kıl Kökü Iltihabı

Follikülit kıl kökü iltihabıdır. Vücudun kıl barındıran herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir. Kılı çevreleyen ağrılı şişlik ve bazen bunun ortasında yerleşen irinli bir kesecik olarak görülür. Sıklıkla kendiliğinden ya da basit bir tedavi ile iyileşir.

Sık görülen bir deri hastalığıdır. Kıl kökünün sürtünme ya da basıya bağlı olarak hasarlanması sonrasında o bölgede mikroorganizmaların çoğalarak iltihap oluşturmalarına bağlı gelişir. Boyun ve kasıklar gibi derinin kıvrım yerleri ile sakal bölgesi ya da cinsel organlar gibi sürtünmeye maruz kalan alanlarda daha kolay oluşur. Neden olan mikroorganizmalar en çok stafilokok türü bakteriler olmakla beraber mantarlar ve virüsler de follikülit yapabilir.

Follikülit Belirtileri Nelerdir?

Kılı çevreleyen ağrılı kızarık şişlik ve bazen orta kısımda irinli bir kesecik olarak görülür. Kaşıntı ve hassasiyet eşlik edebilir. İlerleyen günlerde irinli şişliğin açılması ile kabuklanma gözlenebilir. Kıl kökünden derine ilerleyen follikülit, fronkül (çıban) adını alır. İltihap derinleştikçe şişlik ve hassasiyet artar. Birkaç kılın birlikte iltihaplanması karbonkül olarak adlandırılır

Follikülit kendiliğinden düzelebilir mi?

Follikülit birkaç gün içerisinde kendiliğinden ya da basit bir tedavi ile iyileşir. Ancak bazı risk faktörlerinin varlığında follikülite yol açan mikroorganizmalar derin dokulara yayılıp kan dolaşımına da karışabilir. Bu durumda genel durum bozukluğu, yüksek ateş gibi bulgular acil tedavi gerektirir. Follikülitin daha şiddetli formları sayılabilen fronkül ve karbonkül ise her zaman hekim tarafından tedavi edilmelidir. Tekrarlayan folikülitler kıl kökünün harabiyetine bağlı kıl/saç kaybına ve deride nedbe oluşumuna neden olabilir.

Follikülit Nedenleri nelerdir?

Follikülite en sıklıkla neden olan mikroorganizmalar (bulaşıcı hastalık yapabilen gözle görülemeyecek kadar küçük canlılar, “mikroplar”) stafilokok isimli bakterilerdir. Uçuk etkeni olan virüs, pseudomonas bakterisi ya da gram negatif bakteri olarak adlandırılan diğer bazı mikroorganizmalar ve mantarlar da follikülite yol açabilir. Kılın deri yüzeyine çıkamadan geriye dönerek içeriye uzaması olan kıl dönmesine bağlı olarak bir mikroorganizma olmaksızın da iltihap gelişebilir.

Follikülit Gelişimini Neler Kolaylaştırır?

Follikülit herkeste gelişebilir. Ancak aşağıda sıralanan bazı durumlarda follikülit ortaya çıkması daha kolaydır:

1. Sıcak ve terleme

2. Şişmanlık

3. Derinin sıkıca örtülmesi

4. Traş olma (özellikle yakın ve tahriş edici traş)

5. Sürtünmeye neden olan, terin buharlaşmasına engel olan dar giysiler

6. Bulaşıcı hastalıklara karşı olan vücut direncini azaltan bazı hastalıkların varlığı (şeker hastalığı, lösemi, AIDS gibi)

7. Ergenlik sivilcesi ya da ekzema gibi bir deri hastalığının varlığı

8. Deri bütünlüğünü bozan zedelenmeler (sıyrıklar, ameliyat yeri kesisi, diğer kesiler)

9. Bazı ilaçların uzun süreli kullanımı (kortikosteroidler ve antibiyotikler)

10. Temiz olmayan küvette yapılan sıcak banyo.

Follikülit Tanısı Nasıl Konulur?

Genellikle deri muayenesi tanı koymak için yeterlidir. Bazen doktorunuz neden olan mikroorganizmayı ve hangi ilaçların etkili olacağını anlamaya yönelik kültür antibiyogram adı verilen incelemeyi yapmak isteyebilir. Bu amaçla irin dolu kesecik içeriğinden örnek alıp laboratuarda inceleme yapılır.

Follikülit Nasıl Tedavi Edilir?

1. Follikülitin oluşumunu kolaylaştıran durumlar ortadan kaldırılmalıdır. (Kilo vermek, aşırı terlemeye neden olan ortamlardan kaçınmak, gevşek ve terin geçmesine izin veren giysiler giymek, traş olmamak ya da elektrikli traş makinası kullanmak gibi)

2. Follikülitli olan deri bölgesi nazikçe uygulanacak temizleyiciler ile temiz tutulmalıdır.

3. Follikülit hasta tarafından sıkılıp içeriği boşaltılmaya çalışılmamalıdır. Bu çok riskli olup mikrobun tüm vücuda yayılmasına ve belirgin nedbe oluşumuna yol açabilir.

4. Hafif olgularda o bölgeye uygulanacak sıcak kompresler ile birkaç gün içerisinde iyileşme olacaktır.

5. Daha şiddetli, sayıca çok ya da ilerlemiş follikülitlerin tedavisinde doktorunuzun reçeteleyeceği antibiyotik sürülerek ya da ağızdan önerildiği süre ve şekilde kullanılmalıdır. Bazı özel follikülitlerde doktorunuz uçuk ya da mantar ilaçları da reçeteleyebilir.

6. Fronkül ve karbonkül gibi ilerlemiş olgularda biriken cerahatin akıtılması için folikülit üzerinde kesi yapılması şeklinde küçük bir cerrahi işlem gerekebilir.

funduszeue.info

Falikülit diğer bir adıyla kıl kökü iltihabı, kıl köklerinin çeşitli nedenlerden ötürü tıkanarak enfeksiyon kapması sonucu oluşan sık rastlanan bir cilt hastalığıdır. Kıl kökü iltihabı vücudun kıl bulunan herhangi bir bölgesinde meydana gelebilse de kasık, dirsek içi, diz arkası ve koltuk altı gibi eklem yerlerinde görülme ihtimali daha fazladır. Derinin dermis katmanında yer alan kıl köklerinde çeşitli sebeplerden ötürü gelişebilen kıl kökü iltihabı çoğunlukla iyi huylu bir hastalıktır. Hafif enfeksiyonlar kendiliğinden iyileşebilir ancak kişinin yaşam kalitesini etkileyen durumlarda ağrı, kaşıntı gibi şikayetlerini gidermek için tedavi edilmesi gerekebilir.

Kıl Kökü İltihabı Nedir?

Kıl kökü iltihabı, vücudun çeşitli bölgelerinde görülebilen kıl kökünde ağrılı ve kaşıntılı bir şişliğe yol açan iltihaplanma durumudur. Deri yüzeyinde farklı boyutlarda içi dolu kabarıklık da kıl kökü iltihabına eşlik edebilir. Tek bir kıl kökü ya da birden fazla kıl kökünün iltihaplandığı gözlemlenebilir. Etkilenen bölge büyüdükçe kıl kökü iltihabının verdiği rahatsızlık da artabilir. Folikülitler bakteri, mantar ya da virüs kaynaklı olarak oluşabilir. Bunlar dışında ciltte biriken keratin veya ter de kıl köklerini tıkayarak iltihaplanmasına neden olabilir. Obezite ve bazı ilaçların uzun süreli kullanımı gibi durumlar kıl kökü iltihabının oluşma ihtimalini artırabilir. Oluşumunu engellemek için kişisel temizliğe ve alan temizliğine özen gösterilmelidir. Özellikle yüzme havuzu ve küvet gibi suyla temas edilen ortamlar kullanılırken hijyen kurallarının sağlandığından emin olunmalıdır.

Kıl Kökü İltihabı Semptomları Nelerdir?

Kıl kökü iltihaplanmasının belirtileri iltihabın derecesine göre değişebilir. Örneğin iltihap nispeten yüzeydeyse ve kısıtlı bir alandaysa daha az şişlik ve ağrı olabilirken, iltihap derinleştikçe ağrının derecesi artabilir. Kıl kökü iltihabı oluştuğunu düşündürten belirtiler arasında aşağıdaki durumlar yer alır:

• Ciltte kaşıntı
• Kırmızı veya mor renkli şişlik
• Sivilce benzeri lezyonlar
• Deride kötü kokulu akıntı
• Ciltte hassasiyet
• İltihap olan bölgede ağrı veya acı

Kıl Kökü İltihabı Oluşmasında Rol Oynayan Faktörler Nelerdir?

Kıl kökü iltihabının oluşmasında kişisel faktörlerin yanı sıra çevresel faktörler de rol oynar. Cildin tahriş olması kıl kökünün iltihaplanmasına yol açabilir. Özellikle tıraş olurken jiletin verdiği tahriş ile oluşan kıl kökü iltihaplarına sıkça rastlanır. Ayrıca derinin devamlı kapalı kalması ve kıl kökünün hiç hava alamayışı da kıl kökü iltihaplanmasına neden olabilen etkenlerden biridir. Dar giysiler ile kapalı kalan ve bu giysiler ile sıkça sürtünen kıl kökü iltihaplanabilir.

Kıl kökü iltihabının önlenmesi için dikkat edilmesi gerekenler şu şekildedir:

• Tıraş olurken gereken miktarda tıraş köpüğü kullanılmalı
• Tıraş bıçağı ambalajında önerilen sayıdan fazla kullanılmamalı
• Tıraş sonrası bölgeye nemlendirici uygulanmalı
• Hijyeninden emin olunmayan havuz, sauna ve jakuzi kullanılmamalı
• Dar kıyafetler giyilmemeli
• Havlu, tıraş bıçağı, duş lifi gibi kişisel hijyen ürünleri paylaşılmamalı
• Eller sık yıkanmalı
• Ter emmeyen, dar, sentetik kıyafetler giyilmemeli

Öte yandan kıl köklerinde çeşitli bakteri, virüs ve mantarlar sebebiyle de enfeksiyon gelişebilir. Bu nedenle özellikle yara ve kesi gibi deriyi dış etkenlere karşı savunmasız bırakan bir durum varsa o bölgeyi temiz tutmak ve üzerini yara bandı ya da gazlı bez ile kapatarak dış etkenlerle temasını azaltmak gerekir. Bağışıklık sisteminin zayıflaması vücudu bakteri, virüs ve mantarlara karşı savunmasız hale getireceğinden kıl kökü iltihabının oluşma ihtimalini artırabilir. Kıl kökü iltihabının oluşma nedenini belirleyip buna uygun olarak gerekli tedaviyi veya bakım uygulanarak iltihaplı bölgenin daha hızlı iyileşmesi sağlanabilir.

Kıl Kökü İltihabına Ne İyi Gelir?

Folikülit genellikle basit bir tedavi ile veya herhangi bir müdahaleye gerek olmadan iyileşir. Ciltte kıl kökü iltihabı fark edildiğinde durumun izlenmesi ve neden olmuş olabileceğinin anlaşılması önemlidir. Gerekli görürse cilt doktoru ufak bir kesi ile foliküliti tedavi edebilir. Bu sayede iltihabın tekrarlanmasının önüne geçilebilir. Söz konusu bölgenin temiz ve kuru kalması, durumun kontrol altında tutmaya yardımcı olur. Eğer cilt bölgesi temiz ve kuru tutulmasına rağmen kıl kökü iltihabı birkaç gün içerisinde kendiliğinden iyileşmiyorsa bir dermatoloji uzmanına görünmek gerekir. Evde yapılabilecek hatalı bir uygulama, ciltte enfeksiyon oluşumuna ve tedavinin zorlaşmasına neden olabilir. Bölgedeki şişliğin sıkılması veya iltihabın ev ortamında yapılacak herhangi bir fiziksel müdahale ile boşaltılması ciltte yara izi oluşmasına neden olabilir.

Kıl Kökü İltihabı Nasıl Tedavi Edilir?

Bakteri kaynaklı enfeksiyon ve iltihaplanma yüzeysel veya derin olabilir. Bazı durumlarda, kıl kökü iltihabı nispeten ağır seyreder. Birden fazla kıl kökünün aynı anda iltihaplanması gibi durumlarda ciltteki hassasiyet ve ağrı tahammül edilmesi zor bir dereceye ulaşabilir. Ender durumlarda enfeksiyonun daha fazla bölgeye yayıldığı, iltihaba neden olan bakteri veya virüslerin kan dolaşımına karıştığı da görülebilir. Böyle bir durumda özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde ağır bir tablo oluşabilir ve kişinin acilen hastaneye sevk edilmesi gerekebilir. Bu nedenle kısa sürede kendiliğinden iyileşmeyen kıl kökü iltihabı için mutlaka bir uzmana muayene olmak gerekir. Tedavi planlanmasında kıl kökü iltihabının derecesinin yanında dağılımı ve sıklığı hakkında detaylı bilgi vermek, doğru tedavinin düzenlenmesi açısından önemlidir.

Bazı yaşam tarzı değişiklikleri ile tekrarlayan kıl kökü iltihabı problemi engellenebilir. Örneğin jilet kullanımı nedeniyle cildin tahriş olması sonucunda kıl kökü iltihabı oluşuyorsa, jilet kullanımına ara verilebilir. Dar giysiler kaynaklı foliküliti önlemek için daha bol kıyafetler tercih edilebilir. Genel hijyene verilen önemin arttırılması, düzenli duş alınması özellikle ter kaynaklı oluşan kıl kökü iltihabı için önleyici tedaviler arasında yer alır.