Ağızdaki Sarımsak Kokusu Kaç Saatte Geçer

Sarımsak yemeklerde sıkça kullanılan lezzetli bir besin. Sağlık için faydalı olmasının yanı sıra antibakteriyel özellikte olduğu da biliniyor. Ama yedikten sonra dişlerimizi fırçalasak, ağız çalkalama suyu ile gargara yapsak bile sarımsak bir süre nefesimizin kötü kokmasına neden olur. Araştırmalar bu kokunun sebebinin bazı kimyasal bileşikler olduğunu gösteriyor. Kötü kokuya sebep olan bu bileşikler, sarımsak mekanik olarak parçalandığında oluşuyor.

Sarımsak ezildiğinde ya da kesildiğinde enzimler, sarımsakta bulunan alliin bileşiğinin parçalanmasına ve allicin bileşiğinin oluşmasına neden olur. Allicin sarımsağa aromasını veren bileşiktir. Daha sonra allicin bileşiği de parçalanır ve sonuçta dört farklı organosülfür bileşiği (kükürt içeren organik bileşikler) oluşur. Bu bileşikler sarımsak yedikten sonra nefesimizde oluşan kötü kokunun sebebidir.

Bu bileşiklerden biri vücutta diğerlerine göre daha yavaş parçalanır. Bu nedenle sindirim sisteminde emilerek kana ve boşaltım sistemine yardımcı organlara, örneğin böbreklere, akciğere, deriye geçer. Terleme, idrar ve nefes yoluyla vücuttan atılır. Sebep olduğu kötü koku etkisi 24 saat sürebilir.

Süt, maydanoz, elma, ıspanak, nane gibi besinlerin sarımsağın sebep olduğu kötü kokuyu azalttığı bilinir. Araştırmalar bu besinlerin, içeriklerindeki bazı maddeler sarımsak kokusuna neden olan organosülfür bileşiklerinin parçalanmasını kolaylaştırdığı için, koku giderici etkisi olduğunu gösteriyor.

Sarımsak ve soğan yemeklere lezzet katar ve sağlık açısından oldukça faydalı oldukları için tüketilmeleri önerilir. Ne yazık ki her ikisi de özellikle çiğ olarak tüketildiğinde ağızda ve hatta vücutta kötü bir kokunun oluşmasına neden olur. Bu kötü koku kişinin nefesinde saatlerce hatta gece boyunca kalabilir. Bu nedenle de pek çok kişi çiğ soğan ya da sarımsak tüketiminden kaçınır.

Soğan ve sarımsağın ağızda bıraktığı kötü koku bileşiklerinde bulunan ve sülfür içeren kimyasallardan kaynaklanır. Soğan ve sarımsakta kötü kokuya neden olan bileşikler şunlardır:

Alisin: Sarımsakta bulunan alliin adlı madde sarımsak dişlerinin hava ile teması neticesinde alisin adlı maddeye dönüşür ve alisin de sülfür içeren pek çok bileşiğe dönüşerek sarımsağın o hoş olmayan kokusuna neden olur.

Alil metil sülfür: Soğan ve sarımsak kesildiğinde salınan bileşiklerdir. Kan dolaşımı yoluyla akciğer ve cilde kadar ulaşır.

Sistein sülfoksit: Soğan ve sarımsak yenildikten hemen sonra nefeste hoş olmayan kokuya neden olan bileşiktir.

Soğan ve Sarımsak kokusuna karşı 10 yöntem

Soğan ve sarımsağı tadını sevmiyorsanız bile sağlığınız için sayısız faydalarını düşünerek tüketmelisiniz. Ağzınızda bırakacağı kötü kokudan ise şu yollara başvurarak kurtulabilirsiniz.

1. Su için: Yemekten sonra su içmek diliniz ve dişlerinizde kalan soğan ve sarımsak artıklarını yok etmenizi sağlar. Ayrıca ağzınızda oluşan ve kötü kokuya neden olan bakterilerin de önemli bir kısmını su içerek yok edebilirsiniz.
2. Fırça ve diş ipi kullanın: Kötü nefes kokusuna neden olan bakteriler genellikle diş ve dişetlerinizde oluşan plaklardan kaynaklanır. Yemeklerden sonra dişleri fırçalamak ve diş ipi kullanmak bu bakterilerin sayısını önemli ölçüde azaltabilir, plak ve gıda kalıntıları gibi kötü kokunun nedenlerini ortadan kaldırabilir.
3. Dilinizi temizleyin: Diş fırçası ya da dil temizliği için kullanılan aparatları kullanarak dilinizi de temizlemelisiniz. Özellikle dilin arkası bakterilerin toplanması için ideal yerdir.
4. Gargara kullanın: Özellikle nane içeren gargaralar soğan ve sarımsak kokusuna karşı etkili olabilir. Bazı çalışmalar, klor dioksit içeren gargaraların plak, bakteri ve gıda kalıntılarının ağızdan uzaklaştırılmasında etkili olduğunu göstermiştir.
5. Taze sebze ve meyve yiyin: Yemek sırasında ve sonrasında tüketilen taze sebze ve meyveler ağız kokusunu gidermeye yardımcı olabilir. Bir araştırmada çiğ elma ve marul yemenin sarımsak kokusunu önemli ölçüde azalttığı gösterilmiştir.
6. Maydanoz yiyin: Soğan ve sarımsak kokusunu gidermede en eski yöntemlerden biri maydanoz yemektir. Maydanoz damağı temizler ve hoş olmayan ağız kokularını giderir.
7. Elma sirkesi için: Bazıları suya katarak elma sirkesi içmenin soğan ve sarımsak kokusunu gidermeye yardımcı olduğunu bildirmiştir. Fakat bu konuda bilimsel bir çalışma bulunmamaktadır.
8. Yeşil çay için: Yemeklerden sonra yeşil çay içmek ağız kokularını hafifletebilir. Bir çalışmada nane ve maydanoz yağı içeren ürünlere göre yeşil çayın ağız kokusunu daha fazla giderdiği belirlenmiştir.
9. Sakız çiğneyin: Özellikle naneli sakızlar ağız kokusunu gidermeye yardımcı olmaktadır. Sakız çiğnemek tükürük salgısını arttırarak bakterilerin ve gıda kalıntılarının ağızdaki varlığını azaltmayı da sağlar.
10. Süt için: Soğan ya da sarımsak içeren bir yemek sonrasında içilen bir bardak süt sülfür içeren bileşiklerden kaynaklı kötü kokunun azaltılmasına yardımcı olur. Araştırmalar tam yağlı sütlerin yağsız sütlere kıyasla kötü kokuyu gidermede daha etkili olduğunu göstermiştir.
11. Limonlu su için: Limon suyu soğan ve sarımsak kaynaklı kötü kokuyu azaltmaya yardımcı olabilir. Bir bardak suya bir yemek kaşığı limon suyu ekleyerek içebilirsiniz.
12. Karanfil çiğneyin: Pek çok restoranda ve özellikle işkembe salonlarında hesabı ödemeye gittiğinizde kasanın yanında mutlaka karanfil bulunur. Çünkü karanfil çiğnemek ağız kokusunu almada en etkili besindir. Karanfili çiğnediğinizde ağızdaki kotü koku yerini keskin bir karanfil konusuna bırakır.

Koku gidermenin yolu vücuttaki kimyasal tepkimeleri yönlendirmekten geçiyor.

Sarımsak sevenler bilir, kokusu uzun süre vücutta kalır. Yediğiniz sarımsaklı yemeğin üzerinden 24 saat geçse bile kokusu hala nefesinizde ve terinizde hissedilir. Hatta sarımsak kokmak için ağzınıza sarımsak sürmüş olmanız bile gerekmez.

tarihli Journal of the American Medical Association dergisinde yayımlanan bir makalede doktorlar, hortumla midesine sarımsaklı çorba verilen bir hastanın nefesinde birkaç saat sonra sarımsak kokusu geldiğini yazıyordu.

Başka bir doktor ise sarımsak kokan hamile bir kadına doğum yaptırdıktan sonra bebeğin de aynı şekilde koktuğunu yazmıştı.

Sülfür bileşikleri

Sarımsak çok miktarda sülfür bileşikleri içerir. Bu madde sindirildiğinde kana karışır. Kandan akciğerlere geçer ve nefes verirken ağızdan dışarı çıkar. Dişlerinizi istediğiniz kadar fırçalayın gitmez kokusu; çünkü kokunun kaynağı ağızdaki sarımsak kalıntısı değil, vücudun içerisinde gerçekleşen kimyasal işlemlerdir.

Birkaç yıl önce Ohio Devlet Üniversitesi'nden Sheryl Barringer sarımsakla yenen bazı yiyeceklerin kokuyu ortadan kaldırması konusunu araştırdı. Marul, hindiba, kereviz, patates, maydanoz, nane, reyhan, fesleğen, mantar gibi bazı yiyeceklerin sarımsak kokusunu giderdiği biliniyordu. Barringer öğrencileriyle bunun neden ve nasıl olduğunu inceledi.

Marul, nane, elma

En çok işe yarayan yiyeceklerin marul, nane ve elma olduğu görüldü. Bunlar piştiğinde aynı etkiyi göstermiyordu. Demek ki bu yiyeceklerdeki bazı enzimler pişme esnasında parçalanıyor ve işe yaramıyordu.

Barringer'e göre özellikle nane fenolik bileşikler bakımından zengin. Nanenin içerdiği rosmarinik asit sarımsaktaki sülfür bileşiklerine tutunarak kokusuz bir molekül oluşturuyor. Elmada da benzer maddeler olsa da daha düşük seviyede. Fakat maruldaki fenolik bileşikler yeşil çaydakinden de az çıkmıştı.

"İşte burada ne olup bittiğini tam anlamıyoruz" diyor Barringer. Tek başına saf enzimler sülfür bileşiklerini etkisiz kılmada pek işe yaramamıştı. Ama marulun koku giderme etkisini yaratan, fenoliklerle birlikte enzimlerdi muhtemelen.

Kokuyla hastalık teşhisi

Henüz tümüyle anlaşılamayan bu kimyasal dansla sarımsak kokusu asgariye indirilebilir. Ama unutmayalım ki, istediğiniz kadar koku giderici işlemlere tabi tutun insan yaşayan, nefes alıp veren bir kimya fabrikasıdır.

Yediklerimizin yanı sıra, ağzımızda kamp kurmuş belli bakteriler, hatta belli hastalıkları taşıyıp taşımadığımız bile soluğumuz ve terimizdeki kokuyu belirler.

Bilim insanları, soluk verirken çıkan molekülleri inceleyerek akciğer kanserini teşhis etmenin ne kadar mümkün olduğunu anlamaya çalışıyor. Kan, idrar ya da doku örneklerindeki kokuları inceleyen elektronik koku alma cihazlarıyla yumurtalık kanseri ya da beyin zedelenmesi gibi hastalıklara özgü uçucu moleküllerin tespit edilip edilemeyeceği araştırılıyor.

İnsanın kendisinden çıkan kötü kokuları asgariye indirme çabası genel bir görgü kuralıdır; ancak bu kokuların değerli bilgiler içerdiği düşüncesi de az heyecan vermiyor.