Kendeigh () tarafından yeryüzünün başlıca biyomları:[20]
Whittaker (, , ) biyom türleri[değiştir
Karasal biyomlar: &#;zellikleri, t&#;rleri ve &#;rnekleri
İçerik
karasal biyomlar Belirli iklim koşullarına uyarlanmış flora ve faunaya sahip geniş kara k&#;tlesi alanlarıdır. Bu alanlar mutlaka s&#;rekli değildir, ancak sıcaklık, su mevcudiyeti ve rahatlama koşullarını paylaşırlar.
İklim koşulları, ilgili flora ve fauna ile benzer bir bitki yapısını belirler. &#;te yandan, mevcut t&#;rler, belirli bir biyomun t&#;m b&#;lgelerinde benzer adaptasyonlar geliştirir.
Karasal biyomların temel &#;zelliği, yaşamın geliştiği ortam olarak atmosfer (hava) ve edafosferin (toprak) alanıdır. Bu nedenle, abiyotik fakt&#;rlerin olası kombinasyonlarının aralığı, karasal biyomların b&#;y&#;k bir değişkenliğini belirler.
En ilgili abiyotik fakt&#;rler, gezegenin karasal ortamında en az 14 farklı biyomu belirleyen sıcaklık ve yağıştır. Baskın bitki &#;rt&#;s&#; t&#;r&#;, karasal bir biyomu, baskın biyotipler (ağa&#;lar, &#;alılar veya otlar) a&#;ısından tanımlayan şeydir.
Tundra ve tayga gibi biyomlar, gezegenin soğuk b&#;lgelerinde bulunurken, ılıman b&#;lgede daha b&#;y&#;k değişkenlik vardır. İkincisi, Akdeniz ormanı, ılıman yaprak d&#;ken orman, iğne yapraklı orman, otlaklar ve &#;&#;l biyomları gelişir.
Tropik b&#;lgelerde tropikal yağmur ormanı, bulut ormanı ve mevsimlik tropikal orman biyomları bulunur. Tropik b&#;lgelerde ayrıca savan, sıcak &#;&#;l ve soğuk &#;&#;ller ve y&#;ksek tropik dağların otlakları vardır.
Karasal biyomların &#;zellikleri
- Durdurulan uzatma
Biyomlar, coğrafi olarak s&#;rekli olmasa da gezegenin geniş alanlarını işgal ederek karakterize edilir. S&#;reksizlikleri, coğrafi konumlarına, kıta k&#;tlelerinin dağılımına ve bulundukları enlemlere g&#;re belirlenen iklim koşullarına tepki vermelerinden kaynaklanmaktadır.
- İklim ve evrimsel adaptasyon
Her coğrafi b&#;lgede, esas olarak sıcaklık ve yağış a&#;ısından belirli iklim koşulları tanımlanır. Kutupsal ve kutup altı enlemlerde bulunan kara k&#;tleleri daha d&#;ş&#;k bir g&#;neş radyasyonu insidansı alır, bu nedenle d&#;ş&#;k sıcaklıklar sunarlar.
Benzer şekilde, d&#;ş&#;k sıcaklıklar daha az buharlaşma ve daha az yağış belirler. Bu nedenle, bu b&#;lgelerde yılın &#;oğu kış ve kısa bir yaz d&#;nemi.
Tropikal b&#;lgede yer alan topraklar, y&#;ksek sıcaklıkları ve yağışları belirleyen y&#;ksek bir g&#;neş radyasyonu sunar. Tropik kuşakta, iki mevsim yağışlı ve kurak olmak &#;zere iklim yıl boyunca daha homojendir.
Orta, subtropikal veya ılıman enlemler s&#;z konusu olduğunda, iklim koşulları ilkbahar, yaz, sonbahar ve kış olmak &#;zere d&#;rt mevsimlik bir rejimi belirler.
Y&#;kseklik eğimi
&#;te yandan, iklim koşulları yalnızca enleme g&#;re değil, y&#;ksekliğe g&#;re de değişir. Y&#;ksek bir dağa tırmanırken, sıcaklık d&#;şer ve &#;zellikle tropikal b&#;lgede enlemsel olana benzer bir bitki &#;rt&#;s&#; varyasyonu sunar.
Bir &#;rnek, eteklerinde ve alt kısımlarda yaprak d&#;ken veya yarı yaprak d&#;ken ormanların meydana geldiği tropikal And dağlarıdır. Sonra y&#;kseldik&#;e sıcaklıklar daha uygun hale gelir ve nem artar, bu nedenle yaprak d&#;kmeyen nemli ormanlar gelişir.
İrtifa y&#;kseldik&#;e, bitki &#;rt&#;s&#; &#;alılara, otlaklara ve nihayet soğuk yarı &#;&#;llere ulaşana kadar azalmaya başlar.
Diğer fakt&#;rler
Belirli bir biyomun t&#;r&#;ne bağlı olarak az ya da &#;ok ilgili olabilecek toprak, r&#;lyef ve ateş gibi diğer fakt&#;rler de etki eder. &#;rneğin yangın, Akdeniz Ormanı ve Savananın dinamiklerinde &#;nemli bir rol oynar.
Evrimsel uyarlamalar
Biyomlar, biyoiklimsel alanlardır (belirli bir iklimin ve ona uyarlanmış bir biyolojik &#;eşitliliğin birleştiği alanlar). Bunun nedeni, binlerce yıldır iklim, bitki &#;rt&#;s&#; ve fauna arasında ortak bir evrim ge&#;irmiş olmasıdır.
Bu nedenle, coğrafi olarak uzak ancak aynı iklim koşullarına sahip iki b&#;lge, benzer adaptasyonlara ve farklı t&#;rlerin bileşimine sahip bitki &#;rt&#;s&#; ve fauna geliştirebilir. Bu nedenle, G&#;ney Amerika ve Afrika savanları, otların hakim olduğu, ancak her b&#;lgede farklı t&#;rlerin bulunduğu sıcak ovalardır.
- Baskın bitki &#;rt&#;s&#;
Bitki &#;rt&#;s&#; t&#;r&#;, hem g&#;receli bolluğu hem de baskın biyotipler (&#;imen, &#;alı, ağa&#;) a&#;ısından bir biyomun en karakteristik &#;zelliğidir. Bu anlamda &#;&#;ller, &#;oğunlukla otsu olan kıt bitki &#;rt&#;s&#;ne sahip olmaları ile karakterize edilir ve tropikal ormanda bitki &#;rt&#;s&#;, ağırlıklı olarak ağa&#;lar olmak &#;zere &#;ok bol miktarda bulunur.
Karasal biyom t&#;rleri
Gezegendeki karasal biyomların listesi, 8 ila 14 veya daha fazla biyom dahil olmak &#;zere araştırmacının kriterlerine bağlı olarak değişir. Burada, geliştikleri iklim b&#;lgesine g&#;re ayrılmış 14 karasal biyom sunulmaktadır.
Tropikal ve subtropikal veya ılıman b&#;lgeler arasındaki &#;&#;ller gibi bazı biyomlar iki iklim b&#;lgesi arasındaki ge&#;iş b&#;lgelerinde bulunur.
- Soğuk b&#;lge
Tundra
Bu biyom Kuzey Amerika, Gr&#;nland, İzlanda'dan Kuzey Avrasya'ya ve daha az &#;l&#;&#;de Antarktika'ya kadar Kuzey Kutup Dairesi'nde uzanır. &#;C'ye kadar minimum sıcaklıklar ve 0 ila 29 &#;C arasında değişken maksimumlar, ila mm yıllık yağış ile karakterizedir.
Yağışın &#;oğu kar olarak d&#;şer ve zemin y&#;zeyi yılın b&#;y&#;k bir b&#;l&#;m&#;nde donmuş bir toprak tabakası (permafrost) ile karla kaplanır. Bu koşullar altında bitki &#;rt&#;s&#; otsu olup, &#;oğunlukla yosun, liken, saz ve otlardan oluşur.
Fauna, kışın g&#;neye d&#;nen, ana yırtıcı kurt olan ilkbaharda g&#;&#; eden ren geyiği s&#;r&#;lerini i&#;erir.
Tayga veya kuzey ormanı
Kuzey Amerika'dan Asya Rusya'da Sibirya'ya kadar uzanan, ana karanın% 11'ini kaplayan geniş iğne yapraklı bir ormandır. Tundrayı kuzeyle sınırlar ve kışın &#;C'ye kadar d&#;şen, yazın 40 &#;C'ye kadar y&#;kselen soğuk bir iklime sahiptir.
Yağış, kar yağışı şeklinde azdır, yılda mm'yi ge&#;mez ve &#;ok az biyolojik &#;eşitliliğe sahiptir. Baskın bitkiler, cinsin ağa&#;larıdır.Larix, Pinus, Abies Y Ladin fauna a&#;ısından ise kurtlar, ren geyiği, ayılar, geyik ve tavşan baskındır.
- Ilıman b&#;lge
Akdeniz ormanı
Akdeniz havzası da dahil olmak &#;zere D&#;nya &#;zerinde tanımlanmış beş alanla sınırlı bir biyomdur. Aynı zamanda Kaliforniya yarımadasının kuzeyinde, Şili kıyılarında, Afrika'nın aşırı g&#;neybatı kesiminde ve Avustralya'nın g&#;neybatısında da g&#;r&#;l&#;r.
İklim, yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise ılık ve yağışlı ge&#;er. Sıcaklıklar aylık olarak 13 ila 19 &#;C arasındadır ve hi&#;bir durumda 10 C'nin altına d&#;şmez.
Yağış miktarı yılda ila mm arasında değişir ve sadece Avustralya Akdeniz ormanında mm'ye kadar ulaşır. Bu ormanlarda yangın, oluşumunda &#;nemli bir rol oynayan, tekrarlayan doğal bir fakt&#;rd&#;r.
Hakim bitki &#;rt&#;s&#;, sert yapraklı anjiyosperm ağa&#;larından oluşan 6 ila 15 m y&#;ksekliğinde yaprak d&#;kmeyen ormanlardır. Bunda t&#;rler baskındır Quercus (meşe, holm meşe) kuzey yarım k&#;rede, Nothofagus G&#;ney Amerika'da ve Okalipt&#;s Avustralyada.
Fauna ile ilgili olarak, tavşan, geyik, yaban domuzu, tilki ve İber vaşağı Akdeniz'de bol miktarda funduszeue.inforniya'da &#;akal ve katır geyiği meydana gelirken, Şili'de su&#;lu tilki ve ağlayan kertenkele bulunur.
Ilıman yaprak d&#;ken orman veya ılıman yaprak d&#;ken orman
Yaz, sonbahar, kış ve ilkbahar olmak &#;zere d&#;rt mevsimi ile ılıman iklim koşullarına adapte edilmiş tipik ormandır. Kuzey yarımk&#;rede, Kuzey Amerika, Avrasya'nın ılıman enlemlerinde, Japonya'ya kadar ve g&#;neyde Şili, Arjantin, Avustralya ve Yeni Zelanda'da bulunur.
Cinsin anjiyosperm ağa&#;ları Quercus (Meşe ağa&#;ları), Fagus (kayın), Huş ağacı - birch (huş ağacı) ve Castanea (kestane ağa&#;ları) kuzey yarımk&#;rede. G&#;ney yarımk&#;rede varken Quercus, Nothofagus Y Okalipt&#;s. Sonbaharda yaprak kaybı ve ilkbaharda toparlanması ile karakterizedir.
Avrupa'da fauna, tavşan, geyik, yaban domuzu, Avrupa bizonu, tilki, boz ayı ve kurdu ana yırtıcı hayvan olarak i&#;erir ve Kuzey Amerika'da geyik, kara ayı ve puma vardır.
İğne yapraklı orman
Kuzey yarımk&#;rede Pinaceae (&#;am, k&#;knar) ve Cupressaceae (selvi) ve g&#;ney yarımk&#;rede Araucariaceae (araucarias) ve Pinaceae familyalarından t&#;rler hakimdir. Kuzey Amerika'dan Avrasya'ya, ayrıca Şili, Arjantin, Tazmanya, Yeni Zelanda, Yeni Kaledonya ve Japonya'da bulunurlar.
Yılda ila mm arasında değişen yağış miktarı ile dağlık b&#;lgelerde sıcak yazlar ve soğuk kışlar iklimi ile her zaman yeşil bir bitki &#;rt&#;s&#;d&#;r. Bu ormanlarda sincap, geyik, geyik, vaşak, sansar, ayılar ve kurtlar yaşar.
Prairies
Bu biyom, Kuzey Amerika, G&#;ney Amerika, Avrasya ve G&#;ney Afrika'nın geniş alanlarını kapsar. Amerika'nın g&#;ney konisinde pampa, Doğu Avrupa ve Asya'da bozkır ve G&#;ney Afrika'da velt olarak bilinirler.
Baskın bitki &#;rt&#;s&#; otsu olan, &#;oğunlukla ot olan d&#;z alanlardır. Sıcak yazlar ve soğuk, nemli kışlar, 5 ila 22 &#;C arasında sıcaklıklar ve mm veya daha fazla yıllık yağış ile mevsimsel bir iklime sahiptirler.
Kuzey Amerika'nın b&#;y&#;k otlaklarında devasa bufalo s&#;r&#;leri yaşıyordu ve bug&#;n hala b&#;y&#;k &#;ayır k&#;pekleri pop&#;lasyonları var. Ayrıca pronghorn, vaşak ve altın kartal da vardır.
&#;&#;l
Bunlar, kışın sıcaklıkların son derece d&#;ş&#;k olduğu, tropikal b&#;lgenin dışındaki enlemlerde bulunan &#;&#;l alanlarıdır. Bir &#;rnek, &#;in ve Moğolistan arasında bulunan Gobi &#;&#;l&#;d&#;r.
Gobi'de sıcaklıklar aşırıdır, 40 C'ye kadar g&#;&#;l&#; yıllık ve g&#;nl&#;k değişimler vardır, bu nedenle kışın C veya altına d&#;şer ve yazın 45 C'ye y&#;kselebilir. Faunası arasında yabani deve veya vahşi Baktriya devesi (Camelus ferus).
Atacama &#;&#;l&#;nde (Şili) sıcaklık ile 50 50C arasında değişmektedir. Bu &#;&#;l, her 15 ila 40 yılda bir 1 mm'den daha az yağmur alan gezegendeki en kurak b&#;lgedir.
- Tropik b&#;lge
Yağmur ormanı
Muhtemelen en biyolojik &#;eşitliliğe sahip karasal biyomdur ve d&#;nyanın tropikal b&#;lgelerindeki geniş d&#;zl&#;klerde gelişir. Ağa&#;ların hakim olduğu bitki oluşumlarıyla birlikte y&#;ksek yağış ve sıcak sıcaklıklara sahiptirler.
Bu bitki oluşumu, y&#;ksekliğine g&#;re birka&#; tabaka ve bitkiler ve &#;alıların oluşturduğu bir alt tabaka sunar. Aynı şekilde, &#;ok sayıda tırmanma tesisi ve epifit mevcuttur.
Tropikal yağmur ormanlarının en b&#;y&#;k uzantısı, G&#;ney Amerika'daki 8 &#;lkenin b&#;lgeleri dahil olmak &#;zere Amazon-Orinoco havzasındadır. Daha sonra orta Afrika'da tropikal yağmur ormanları, Amazon'dan sonra en b&#;y&#;k ikinci olan Kongo Nehri havzasına uzanır.
Jaguar gibi b&#;y&#;k kediler ve tapir gibi otoburlar dahil zengin bir fauna bu ormanlarda yaşar. Ayrıca goriller, şempanzeler, gibonlar ve orangutanlar gibi &#;ok sayıda primat varken suda yaşayan hayvanlar arasında deniz ayısı, timsah ve timsah &#;ne &#;ıkıyor.
Bulutlu yağmur ormanı
Bazı yazarlar, yağmur ormanları ile birlikte yağmur ormanı biyomundaki bulutlu yağmur ormanlarını i&#;erir, ancak &#;nemli farklılıkları vardır. İlk olarak, y&#;ksek dağ ormanları ile ilgilidir ve bu nedenle sıcaklıklar, bulut &#;rt&#;s&#; ve s&#;rekli yağmurun yanı sıra daha d&#;ş&#;kt&#;r.
And Dağları'nın bulutlu yağmur ormanlarında, &#;n taraftaki veya g&#;zl&#;kl&#; ayı (Tremarctos ornatus). Afrika bulut ormanları dağ gorillerinde yaşarken (Goril beringei beringei).
Mevsimsel yağmur ormanı
Toprak koşullarının ağa&#;ların kurulmasına izin verdiği, mevsimsel yağışların ve y&#;ksek sıcaklıkların olduğu al&#;ak ve sıcak alanların tropikal ormanlarıdır. Su a&#;ığını telafi etmek i&#;in t&#;rlerinin yarısının veya neredeyse tamamının kurak mevsimde yapraklarını kaybettiği bir orman oluşur.
&#;arşaflar
Ağa&#;lar kıt veya yokken, &#;oğunlukla ot olmak &#;zere otların ağırlıklı olduğu sıcak b&#;lgelerde d&#;zl&#;k oluşumlarıdır. Kuru ve yağmurlu bir mevsim sunan iki mevsimlik bir iklime sahip G&#;ney Amerika ve Sahra altı Afrika'da gelişirler.
Afrika savanlarında antilop, zebra ve antilop gibi b&#;y&#;k ot&#;ul s&#;r&#;leri bulunur. Aynı şekilde aslan, leopar, &#;ita, sırtlanlar ve vahşi k&#;pekler gibi b&#;y&#;k etoburlar da yaşarlar.
Sıcak &#;&#;l
Yıllık yağışların d&#;ş&#;k olması ve g&#;nd&#;z sıcaklıklarının 50 &#;C'ye ulaşması nedeniyle bitki &#;rt&#;s&#;n&#;n &#;ok az olduğu veya hi&#; olmadığı alanlardır. Sahra &#;&#;l&#; durumunda, yağış miktarı yılda mm'yi ge&#;mez ve &#;oğunlukla yaklaşık 20 mm'dir.
Sahra'da tek h&#;rg&#;&#;l&#; deve veya Arap devesi olarak bilinen bir deve t&#;r&#; yaşıyor (Camelus dromedarius).
Soğuk &#;&#;ller ve y&#;ksek tropik dağların otlakları
Y&#;ksek And b&#;lgelerinde ve Kilimanjaro gibi y&#;ksek Afrika dağlarında, ağa&#; &#;izgisinin &#;zerinde (3, mil) gelişirler. Tropikal And Dağları'nın p&#;ramosu gibi &#;ok &#;eşitli otsu bitki &#;rt&#;s&#;ne veya And Dağları'nın merkezindeki puna gibi &#;ok kıtlığa ev sahipliği yapabilirler.
Andean tropikal p&#;ramo ve puna arasındaki farklar g&#;z &#;n&#;ne alındığında, bazı araştırmacılar onları iki farklı tropikal biyom olarak g&#;r&#;yor.
Bu b&#;lgelerdeki en yaygın bitki aileleri arasında otlar, kompozitler, baklagiller ve erikaceae bulunur. Fauna ile ilgili olarak, cephe veya g&#;zl&#;kl&#; ayı, kondor ve puna'ya doğru guanaco ve vicu&#;as karakteristiktir.
Karasal biyom &#;rnekleri
- Amazon ormanı
Amazon Nehri havzası, farklı yağmur ormanı ekosistemleriyle kaplı devasa bir al&#;vyal ovayı oluşturan yaklaşık km&#;'lik bir alana yayılır. Bu havza, Casiquiare nehri aracılığıyla, geniş orman alanlarını da i&#;eren Orinoco nehir havzasıyla bağlantılıdır.
Hava
Bu ormanların temel &#;zelliği y&#;ksek yağışlara (yılda ila mm arasında) ve ılık sıcaklıklara (ortalama &#;C) sahip olmalarıdır.
Flora ve bitki &#;rt&#;s&#;
Bitki ve &#;alılıklardan 50 m y&#;ksekliğin &#;zerinde yeni &#;ıkan ağa&#;lara kadar 5 tabakaya kadar varan, y&#;ksek &#;eşitlilik ve karmaşık yapıya sahip bitki oluşumlardır. &#;te yandan, bol miktarda orkide, araceae ve bromeliad epifitleri ve dağcı t&#;rleri sunarlar.
Amazon yağmur ormanlarının neredeyse yarısı ağa&#; olan yaklaşık tohumlu bitki t&#;r&#;ne ev sahipliği yaptığı tahmin edilmektedir. Ek olarak, manyok, kakao, kau&#;uk ve ananas gibi yetiştirilen &#;eşitli t&#;rlerin k&#;kenleri bu ormanlarda bulunmaktadır.
Fauna
Amazon yağmur ormanları, &#;eşitli maymun t&#;rleri, diğer memeliler ve s&#;r&#;ngenler de dahil olmak &#;zere &#;ok &#;eşitli hayvan t&#;rlerine ev sahipliği yapmaktadır. Aynı şekilde kuş, b&#;cek ve tatlı su balığı t&#;rleri bakımından da b&#;y&#;k bir zenginliğe sahiptirler.
- Tayga: Sibirya boreal ormanı
Sibirya'da (Rusya), aşırı soğuk bir iklimde 40 ila 70 m y&#;ksekliğinde ağa&#;larla geniş bir iğne yapraklı orman şeridi olan kuzey ormanının en b&#;y&#;k uzantıları vardır. Yazlar kısa, 15 ila 40 &#;C arası sıcaklıklar ve ila &#;C sıcaklıklarla uzun kışlar ve yıllık yağış miktarı ila mm'dir.
bitki &#;rt&#;s&#;
Kozalaklılar taygada, &#;zellikle Pinaceae familyasında, cinslerle baskındır. Larix, Pinus, Ladin Y Abies. Sibirya g&#;knarı gibi t&#;rler (Abies sibirica) ve Sibirya kara&#;amı (Larix sibirica).
Kapalı tohumlu t&#;rleri beyaz huş ağacı i&#;erir (Betula pendula), s&#;ğ&#;t (Salix arbutifolia), selectedia (Chosenia arbutifolia) ve kavak (Populus suaveolens).
Fauna
Sibirya taygasında ren geyiği yaşıyor (Rangifer tarandus), Boz ayı (Ursus arctos), kutup tavşanı (Lepus timidus) ve Sibirya sincabı (Eutamias sibiricus). Orman tavuğu gibi &#;eşitli kuş t&#;rleri vardır (Tetraus urogallus), boreal baykuş (Aegolius funereus) ve siyah ağa&#;kakan (Dryocopus martius).
Referanslar
Calow, P. (Ed.) (). Ekoloji ve &#;evre y&#;netimi ansiklopedisi
Chebez, J.C. (). Arjantin doğal rezervlerinin Kılavuzu. Merkez b&#;lge. Cilt 5.
Izco, J., Barreno, E., Brugu&#;s, M., Costa, M., Devesa, JA, Fren'den, F., Gallardo, T., Llimona, X., Prada, C., Talavera, S. ve Vald&#;z , B. (). Botanik.
Kilgore BM ve Taylor D (). Sekoya Karışık Kozalaklı Orman Yangın Tarihi. Ekoloji, 60 (1), –
Tarım ve Sulama Bakanlığı (). Eko b&#;lge haritasının a&#;ıklayıcı belleği. Ulusal Orman ve Yaban Hayatı Envanteri (INFFS) -Peru.
Oyarzabal, M., Clavijo, J., Oakley, L., Biganzoli, F., Tognetti, P., Barberis, I., Maturo, HM, Arag&#;n, R., Campanello, PI, Prado, D., Oesterheld, M. ve Le&#;n, RJC (). Arjantin'in bitki &#;rt&#;s&#; birimleri. Austral Ekoloji.
Pizano, C. ve Garc&#;a, H. (). Kolombiya'daki tropikal kuru orman. Alexander von Humboldt Biyolojik Kaynaklar Araştırma Enstit&#;s&#;.
Purves, W. K., Sadava, D., Orians, G. H. ve Heller, H. C. (). Hayat. Biyoloji bilimi.
Raven, P., Evert, R.F. ve Eichhorn, S. E. (). Bitkilerin biyolojisi.
World Wild Life (12 Mart 'de g&#;r&#;nt&#;lendi). Alınan: funduszeue.info
