Leş Kaktüsü

Deniz yıldızı şeklindeki çiçekleriyle tanınan Leş Kaktüs, bu türlerin genel adıdır. Çiçeklerinin kötü kokmasından dolayı “Leş (Carrion)” adını almıştır. Stapelia ailesine ait olan bu bitkilerin gövdeleri hemen hemen birbirine benzer. Her türün çiçekleri farklı renktedir. Yabancı kaynaklarda bu türlerin genel adı olarak “Starfish Plant” (Denizyıldızı Bitkisi) görebilirsiniz. Her ne kadar yapısı gereği kaktüse benzese de bir sukulent türüdür. Bu yüzden sukulent bakımı sağlarsanız, bitkiniz sağlıkla büyüyecektir. Peki Leş Kaktüs Bakımı Nasıl Olur? Stapelia Leş Kaktüs toprağı ve sulaması hakkında merak ettikleriniz için yazımızın devamını okuyabilirsiniz.

Leş Kaktüsü Bakımı

Afrika kökenli olan Stapelia türü yapraksız ve yeşil gövdeli bir sukulent türüdür. Çiçekleri kötü kokan tüm bitkilere “Carrion Plant” denir ve Stapelia ailesi de bu grubu dahildir. Fakat, her türünün çiçeği kötü kokmaz. Kısaca Leş Kaktüs olarak geçen bu türlere yaz ve kışın sukulent bakımı uygulamanız yeterlidir. Aydınlık ve esintili ortamları severler. Drenajı iyi, su tutmayan toprakları severler. Sık sulamaya karşı toleransı yoktur. Fazla suya maruz kaldığında çürüme yapabilir. Toprak kuruduğunda sulama yapılması yeterli olacaktır. Leş kaktüs doğru bakıldığında her sene çiçek açacaktır.

Leş Kaktüs Stapelia Türleri

Leş kaktüs,  Stapelia cinsi olarak geçer ve 30’dan fazla bu bitki türünden vardır. Bizim en çok gördüğüm leş kaktüs türleri, Stapelia vareiegata (Orbea variegata),Stapelia gigantea ve Stapelia grandiflora’dır. Tüm Stapelia türlerini ve çiçeklerini merak ediyorsanız, yazımızın altında yer alan “Alakalı Bitkiler” kısmına gözatabilirsiniz.

Leş Kaktüs Sulaması

Leş Kaktüs, toprağı tamamen kuruduğunda sulanmalı. Sulama yapmadan önce toprak dibinin de tamamen kurumuş olması gerekir. Toprağın dibini aparat veya parmağınızla kontrol edebilirsiniz. Kontrol sonucu, toprak nemli ise sulanma ertelenmeli. Eğer toprak tamamen kuru ise, tüm saksıya nüfuz edecek şekilde sulama yapılabilir. Eğer, saksının altında drenaj deliği varsa, su akmaya başlayana kadar sulama yapılabilir. Leş kaktüs, bir sukulent türü olduğu için susuzluğa karşı direnci vardır. Stapelia türleri için dikkat edilmesi gereken konu fazla sulamadır. Fazla ve sık sulama yapıldığında, bitki ihtiyacından fazla suya maruz kalacağı için, kökten çürüme yapacaktır. Yazın, bitki toprağı daha hızlı kuruyacağı için daha sık sulanması gerekir. Bitkiler için belirli bir sulama aralığı vermek mümkün değildir. Leş kaktüsler için de bu geçerli olup, bitkinin sulama aralığını belirleyen birçok faktör bulunur. Bitkinin toprağı, kullanılan saksı, bitkinin konumu, aldığı güneş gibi etmenler sizin bitkiyi sulama aralığınızı belirleyecektir. Bu yüzden, sulama yapmadan önce bitkinizin toprağını kontrol etmeniz, olası çürümeleri engelleyecektir. Kışın ise sıcak bir ortamda bakılıyorsa, yazın uygulanan bakıma devam edilmeli. Eğer Stapelia soğuk bir ortamda bakılıyorsa, toprak çok yavaş kuruyacağı için ayda bir sulamanız bile yeterli olacaktır. Sulamanın yağmur veya kar su ile yapılmasının bir sakıncası yoktur.

Leş Kaktüs Toprağı Nasıl Olmalı?

Leş kaktüs, fazla suya maruz kaldığı zaman kökten çürümeye yatkın bir bitki olduğu için toprağının da su tutmaması gerekir. Kaktüsler için kullanılan, drenajlı geçirgen karışım toprak kullanabilirsiniz. Bu karışım topraklar, sadece bitkinin ihtiyacı olan suyu almasına ve geri kalanının atılmasına yardımcı olur. Ayrıca kaktüs toprakları, diğer topraklar gibi su tutup sertleşmeyeceği için, bitkinin kökleri daha rahat edecektir. Kaktüs toprakları hazır bir şekilde satılmakta. İsterseniz kendiniz de hazırlayabilirsiniz. Her kaktüs toprağı maalesef kaliteli olmuyor. Özellikle marketlerde satılan topraklar çok fazla sineklenme yapmaktadır. Bir toprak almadan önce araştırmanız, kullanıcı yorumlarına bakmanız faydalı olabilir. Benim kullandığım toprağı merak ediyorsanız buraya tıklayabilirsiniz. Toprak değişimi için en uygun zaman gelişim dönemleridir. Fakat bitkinizi yeni aldıysanız ve bitkinin toprağı hakkında bilginiz yoksa, toprağın hemen değiştirilmesi tavsiye edilir. Kullanılan toprak kalitesiz olabilirken, toprakta olan unlu bit temizlenmediğinde yüzeye çıkarak diğer bitkilere de yayılır.

Leş Kaktüs Güneş Sever Mi?

Leş kaktüs, güneş alan aydınlık bir yerde bakılması gerekir. Sadece, yakıcı yazın öğle güneş ışığından korumak yeterlidir. Fazla ışığa maruz kaldığında, yeşil olan gövdesi kırmızıya dönerek zaten size bu durumu bildirecektir. Sabah veya akşam güneşi aldırabilirsiniz. Ev içerisinde bakımı sağlanacaksa da pencere kenarında durarak, gün içerisinde 5-6 saat güneş alması sağlanmalı. Güneş almayan bir yerde bakılırsa formu bozulur. Güneşe ulaşma isteğinden dolayı hızlı uzama gösterirken, uzayan kısımlar ince ve çelimsiz olacaktır. Bunlara ek olarak, yetersiz güneş alması durumunda çiçek de açmayabilir.

Leş Kaktüs Saksısı Nasıl Olmalı?

Leş kaktüs için, istediğiniz bir yapıda saksı tercih edebilirsiniz. Stapelia yayılarak büyüdüğü için ağzı geniş saksılar tercih edebilirsiniz. Seçeceğiniz saksı, bitkiye orantılı olması gerekir. Bitkinin üç dört katı büyük saksılarda, tüm şartlar sağlansa da sulama sonucu, bitki fazla suya maruz kalacağı için çürüyebilir. Sukulentler için genellikle, toprak saksı tercih edilir. Boyalı olmayan toprak saksılar, hava alma özellikleri sayesinde, bitkinin toprağını daha hızlı kurumasına yardımcı olur. Fakat bu bir şart değildir. Tercih edeceğiniz saksının altında drenaj deliği olursa, sulama yaptığınızda fazla su buradan atılır. Bu da çürümeyi engeller. Saksının altını delik değilse kendiniz de delebilirsiniz. Bu konuda internette, tüm saksı modelleri için birden fazla delme yöntemi vardır. Sizin için uygun olanı seçerek, saksınıza drenaj deliği yapabilirsiniz. Delmek yerine de lav kırığı taşlarıyla drenaj sağlanabilir. Saksının dibine topraktan önce bir sıra lav, pomza taşlarını dizmeniz yeterli olacaktır. Fakat, buna güvenerek yine de fazla sulamadan kaçınılmalı. Saksı değişimi için en uygun zaman bahar aylarıdır. Bitki, saksıyı doldurduktan sonra saksı değişimi yapabilirsiniz. Leş kaktüslü çiçekteyse saksı değişimi tavsiye edilmez.

Leş Kaktüs Çiçek Açar Mı?

Leş Kaktüsün sevilmesinin en büyük belki de tek sebebi, açtığı çiçeklerdir. Türüne göre açtığı çiçekler değişse de yüzde doksan beşi deniz yıldızı şeklinde açar. En popüleri leopar desenli çiçek açan Stapelia variegata’dır (Orbea variegata). Çiçeklerinde çirkin bir koku vardır ki Türkçe karşılığını da buradan almaktadır. Her çiçeği çok kötü kokmaz. Bu kokunun en büyük dezavantajı sinekleri çekmesidir. Bu yüzden, Stapelia çiçeklendiğinde, sineklenme normaldir. İlkbahardan sonbahara kadar çiçeklenir. Tomurcuklanma sebebi çok uzun olsa da çiçeklenme süresi kısadır. Çiçekleri birkaç gün içerisinde solmaya balar. Kışın, kış bakımına alınırsa, baharda çiçeklenme şansı artar. Solduğunda çiçekleri bitkiden ayırabilirsiniz.

Leş Kaktüsüm Neden Çiçek Açmıyor?

Stapelia bitkinize eğer doğru bakımı sağladıysanız her yıl çiçek açacaktır. Eğer ihtiyacı olan güneş ışığını almadıysa tomurcuktaysa bile çiçek açması uzun sürecektir. Buna ek olarak, saksısı küçük geldiğinde de bitkiler çiçek açmaz ve yavrulamaz. Eğer bitkiniz saksısından taşacak duruma geldiyse, mutlaka bahar döneminde saksı değişimi yapılmalı. Tomurcukandığında, sulamanızı arttırabilirsiniz. Fakat her koşulda sulama yine de kontrollü olmalıdır, yoksa fazla suya maruz kalmasından dolayı bitki çürüyecektir. Saksınızın altında drenaj deliği varsa, altından su çıkana kadar sulama yapılabilir. Sürekli olarak, bitkinin yerini değiştirmek bitkiyi strese sokabilir ve çiçek açmasın engelleyebilir. 

Leş Kaktüs Üretimi

Stapelia türlerinin üretimi çok kolaydır. Tohumla veya çelik alma ile üretim yapılabilir. Leş kaktüsü çoğaltmak için:

• Leş kaktüsün gövdesinden sağlıklı uzun bir parça ayırılır. Ayrılacak parça kesilecekse, kullanılan aparatın steril olması önemlidir. Kesilen kısım, açık bir yara gibi düşünülebilir. Bu yüzden, temiz olmayan aparat kullanımı sonucunda kesilen parça ve hatta ana bitki bile hastalanabilir.
• Ayrılan parçanın yara kısmı birkaç gün gölge bir yerde kurutulur.
• Kurutulan parça, kaktüs toprağına küçük bir saksıya dikilerek, köklenmesi sağlanır. Toprak kurumaya yakın nemlendirilmeli. Fazla sulamadan kaçınılmalı.
• Bitki kök verdikten sonra normal sulama yapılabilir. Bitkinin kök verip vermediğini anlamak için, bitkiye az bir kuvvet uygulayarak çekebilirsiniz. Eğer bitki toprağa tutunmuş, direniş gösteriyorsa bu köklendiği anlamına gelir.

Leş kaktüsler bahar ayları itibariyle gelişim gösterdiği için üretim içinde bu aylar tercih edilmeli. Mart ayından sonra, leş kaktüsünü çoğaltabilirsiniz.

Leş Kaktüs Gübre Kullanımı

Leş kaktüs için sukulentler için kullanılan sıvı besinler kullanılabilir. Bu besinler bitkinin gelişimini desteklerken aynı zamanda çiçek açma şansını da arttırır. Her gübrenin kullanım şekli farklıdır. Sıvı besin veya gübre kullanırken, ürünün üzerinde yazan ölçülerde kullanmanız oldukça önemlidir. Fazla kullanım sonucu bitki kökleri yanabilir. Gübre kullanımı için en uygun zaman gelişim dönemleri olan bahar aylarıdır ve ayda maksimum iki kez olacak şekilde Mart ve Haziran arası uygulanabilir. Sebzeler için kullanılan gübreler zararlı olabileceği için sadece sukulent ve kaktüsler için olan gübreler tercih edilmeli.

Leş Kaktüs Kış Bakımı

Yukarıda da bolca bahsettiğimiz üzere, leş kaktüsler bir sukulent olduğu için; sadece bahar aylarında gelişim gösterir. Çok sıcak ve çok soğuk havalarda gelişimleri duraksar. Kışın sıcaklığın azalmasıyla, bitki dinlenme dönemine girer. Eğer, leş kaktüse kış bakımı uygulanırsa, bu bitkinin bahardaki gelişim için enerji toplamasına yardımcı olurken aynı zaman da çiçek açma şansını da arttırır. Peki leş kaktüste kış bakımı nasıl sağlanır? Kış bakımı Kasım’dan Mart ayına kadar olan süreci kapsar. Bu sürede bitki soğuk bir ortamda bakılarak kış bakımı sağlanır. Soğuğa karşı toleransı vardır. Eğer bulunduğunuz bölgede kışın don olayları çok şiddetli ve sık görünmüyorsa balkonda bakabilirsiniz. Fakat, kış sert geçiyorsa, soğuk bir odada pencere kenarında da kış bakımına alabilirsiniz. Kışın da olsa ihtiyacı olan gün ışığını almalı ve düzenli olarak ortam havalandırılmalıdır. Eğer soğuk bir ortam sağlayamazsanız da ısıtıcılardan uzak gün ışığı alan bir yerde bakabilirsiniz. Sıcak bir ortamda, toprak hızlı kuruyacağı için yazın uyguladığınız bakıma devam etmelisiniz.

Yukarıda sizlerle Stapelia leş kaktüs bakımından bahsettik. Kolay bakabileceğiniz bir sukulent türüdür. Kaktüs karışım toprağında, az sulama ile rahatlıkla bakabilirsiniz. Doğru bakımla her yıl gitgide büyüyecek ve çiçek açacaktır. Çoğu çiçeği kötü kokar. Yazının altında, tüm leş kaktüs türlerinin isimlerine ulaşabilirsiniz. Leş kaktüs bakımı hakkında merak ettikleriniz varsa aşağıya yorum olarak bırakabilirsiniz.

Leş kaktüsü bakımı (Stapelia) ile ilgili detayları biliyor musunuz? Leş kaktüsü nasıl çoğaltılır ve ne zaman çiçek açar sorularının yanıtı sıklıkla merak konusu oluyor. Bitkili Evim’den Naz Irmak Saf, leş kaktüsü özelliklerini ve bakımı ile ilgili püf noktaları anlattı.

LEŞ KAKTÜSÜ ÖZELLİKLERİ

Leş kaktüsü Stapelia cinsinden ve Asclepiadaceae familyasındandır. Sukulentlerdir ve adi kaktüslere çok benzerler. Güney Afrika’da tropik bölgelerde doğal olarak yetişen Stapelia cinsinin bir üyesidir. Bu etli bitki grubunun yaklaşık 90 üyesi vardır.

Bu bitkinin en dikkat çekici özelliği büyük, yıldız şeklindeki çiçekleridir. Kare, uzun, etli saplar bitkinin tabanından ayrı ayrı yükselir. Bu bitkiler en çok çiçek açtıklarında yaydıkları kokuyla bilinirler. İsmi de çiçeklerinin kokusundan gelmiştir.

LEŞ KAKTÜSÜ BAKIMI

Denizyıldızı çiçek bitkilerinin (leş kaktüsü) bakımı çok kolaydır.

Az büyürler ve ilkbahar ve yaz aylarında az bakıma ihtiyaç duyarlar, ancak kış boyunca ve ilkbaharda oldukça kaygısızdırlar.

Sıcak yaz aylarında bitkileriniz tam güneşte dışarıda yaşayabilir.

İç mekanda veya dışarıda, denizyıldızı bitkileri çok sayıda parlak, dolaylı güneş ışığını sever. Zarar verebilecekleri için onları doğrudan güneşe karşı koruyun. Dik açıyıyla uzun süre güneşe maruz kalmayacağı şekilde konumlandırın.

Sulamalar arasında toprağın tamamen kurumasını bekleyin. Bir sonraki sulamayı bu şekilde gerçekleştirin. Kış aylarında sulama periyodunu azaltabilirsiniz. Kışın sulama yapmak için dalların bükülmesini bekleyip sonrasında sulama gerçekleştirebilirsiniz. Böylelikle bitkinizi riske atmamış olursunuz.

Çoğu sulu bitkilerde olduğu gibi, Stapelia bitkileri hafif, havadar, iyi drene edilmiş toprakları sever. Gübre kullanılmadığı için kaktüs toprağı saksı karışımınız biraz doğal, organik madde içermelidir. Çok asidik olmamalıdır.

Stapelia’nızı ilkbaharda, büyüme mevsiminden hemen önce başka bir saksıya nakledin ve/veya çoğaltın. Bitkinin yayılmasını sağlayan sığ, geniş bir saksı seçin.

İyi bir drenaj sağlamak için saksı dibine bir kat çakıl, çömlek parçaları koyabilirsiniz.

Çiçekleri solduktan sonra mutlaka makas yardımıyla solan çiçekleri temizleyin. Yine solan ya da çürüyen dalları da temizlemek gerekir.

LEŞ KAKTÜSÜ ÇİÇEĞİ KOKUSU NASILDIR?

Farklı çeşitlerin kokusu, çürüyen hayvan etinden çok beklemiş bir çöp kokusunu da andırır. Birkaç saatten birkaç güne kadar çiçeklenme süreci devam eder. Bazı insanlar kokuyu çok rahatsız edici bulduğu için bakımını yapmaktan vazgeçebiliyor. Ancak bazıları da bu çiçeğin olağandışı olduğunu düşünüp bu deneyimi yaşamak adına bakım sağlıyor.

Leş kaktüsün tüm çeşitleri oldukça güzel ve yıldız şeklinde çiçeklere sahiptir. Çiçeklerin renkleri sarı, kahverengi, mor veya bu renklerin karışımı olabilir. Çiçekler küçük yuvarlak bir top gibi başlar, portakal büyüklüğünde bir puf haline gelir ve sonunda güzel bir çiçeğe dönüşür.

Çiçek açtıktan sonra yaydığı koku sinekler için cezbedici olacak ve çiçeğin etrafını bu minik dostlar saracaktır. Bu nedenle birçok insan iç mekan yerine serada ya da dış mekanda yetiştirmeyi tercih etmektedir.

Stapelia Gigantea türü en az rahatsız edici kokulardan birine sahiptir ve denizyıldızını hatırlatan bir çiçek şekline sahiptir. Rengi, çapraz kırmızı çizgileri ve minik mor tüyleri olan bir tereyağı sarısıdır.

LEŞ KAKTÜSÜ NE ZAMAN ÇİÇEK AÇAR?

Genellikle ilkbaharın sonundan sonbaharın başlarına kadar çiçek açabilmektedir.

LEŞ KAKTÜSÜ ÇOĞALTMA

Tohumla çoğaltılabilirler. Ancak mümkünse gövde çelikleri kullanmanız daha kolay yavru elde etmenizi sağlayacaktır. Çelikler ilkbaharda alınmalıdır. Sağlıklı bir bebek bitki sapı belirleyin ve kesmek için keskin, sterilize edilmiş düz uçlu bir bıçak kullanın.

Tohumlar büyük ve yassıdır ve işlenmesi kolaydır. Bunları sığ bir tepsinin (veya ayrı tohum saksılarının) yüzeyine kaktüs karışımı veya kendi toprak karışımınızın üzerine ekin.

Çok hafif toprakla üstünü kapatın. Toprağın yüzeyini suyla buğulayın ve üstü açık kapları sıcak, aydınlık bir alanda tutun. Tohumlarınız birkaç gün içinde filizlenmelidir.

AŞIRI SULAMA LEŞ KAKTÜSÜNÜ ÇÜRÜTÜR

Leş kaktüsünde bazı olumsuzluklar yaşamanızda mümkün. Aşırı sulama, tedavi edilemeyen siyah gövde çürümesine neden olabilir.

Leş kaktüsü tabanı siyahlaşırsa, yeni bitkiler başlatmak için birkaç iyi kesim kaydedebilirsiniz, ancak ana bitki yapılır.

Bitkinin sadece birkaç küçük alanında çürüme görülüyorsa, çürümüş alanları dikkatlice keserek ana bitkiyi kurtarabilirsiniz.

Etli gövde kesimlerinin gece boyunca hava almasına izin verin ve ardından (kesilmiş ucu aşağı) bir kaktüs karışımına veya kendi toprak karışımınıza koyun. Yetişkin bir bitkiye yaptığınız gibi ona özen gösterin.

STAPELİA ÇEŞİTLERİ – DÖRT POPÜLER SEÇENEK

1 – Stapelia variegata ilginç morumsu-kahverengi desenlere sahip çok güzel sarı çiçekler üretir. 

2 – Stapelia hirsuta bu grubun bir diğer popüler üyesidir. Hafif tüylü sapları S. variegata’nınkinden daha uzun ve biraz daha incedir. Derin morumsu-kahverengi çiçekler de kıllı (tüylü) ve oldukça gösterişlidir. Yaprakların sarı çizgileri vardır ve çiçekleri kaplayan ince tüyler paslı kırmızı renktedir.

3 – Stapelia grandiflora çok uzun, ince gövdelere sahiptir. Yaklaşık bir fit uzunluğunda büyüyebilirler ve ince, kadifemsi kürkle kaplıdırlar. Çiçekler çok koyu kırmızı renktedir. Aslında, bazen siyah görünürler. Çiçeklerin kenarları beyaz renktedir.

4 – Stapelia gigantea‘nın devasa çiçekleri vardır. Aslında, tüm çiçekli bitkiler arasında bulunabilecek en büyük çiçeklerden bazılarıdır. Çiçekler çok ince, kırmızı çizgili sarının çok soluk bir tonudur.

Tüm bu güzel görünümlere rağmen bu bitkinin en sıra dışı özelliği kendine has kokusudur.

Denizyıldızı kaktüsüne bazen Leş kaktüsü denir, çünkü çürüyen et kokusu yayarlar. Garip gelse de doğadaki her şeyde olduğu gibi bu özelliğin de iyi bir nedeni var. Çürüyen et kokusu, yumurtalarını çiçeğe bırakan ve tesadüfen bir çiçekten diğerine polen yayan sinekleri çeker.

Bir başka ‘kokulu’ bitki ise ceset çiçeği ve Huernias’tır.

Echeveria (Eçeverya) bakımı nasıl yapılır? Neden çürür?