Öksürük Geçmiyor Ne Yapmalıyım

KRONİK ÖKSÜRÜK NEDİR?

Öksürük, havayollarındaki akıntıları ve yabancı materyali temizlemeye yönelik, ani, patlayıcı bir nefes verme manevrasıdır.

Kronik öksürük; inatçı, üç haftadan daha uzun süren, kişileri rahatsız eden, tanı ve tedavide problem olan öksürük şikayetidir. Yapılmış bilimsel çalışmalara göre ikinci en sık doktora başvurma yakınmasıdır. Birçok solunum yolu ve sistemik hastalığın en sık görülen bulguları arasında yer alır. Dolayısıyla bir hastalık değil, birçok hastalıkta görülen bir belirtidir. Çok sayıda farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkması nedeniyle inatçı öksürüğün üzerinde durmak gerekir.

Son yıllarda öksürük mekanizması anlaşılmaya başlanmış, tanı ve tedavisi daha başarılı hale gelmiştir.
 

Kronik Öksürük  Sebepleri

Reflü, kronik akciğer hastalıkları ilaçlar ve alerji kronik öksürüğe yol açan diğer önemli sorunlardır. Geniz akıntısı birden çok nedenden kaynaklanır. Sinüzit, alerjik ve alerjik olmayan nezle, iltihabi hastalık sonrası akıntı, sigara içimi ve çevresel irritanlara bağlı akıntı önde gelen nedenlerdir. 

Yetişkinlerde ve çocuklarda farklı nedenlerden kaynaklanır. Yetişkinlerde geniz akıntısı en önemli nedendir. Çocuklarda en sık görülen neden ise astımdır.

Kronik öksürüğü olan birinde mutlaka sigara kullanımı ve hipertansiyon tedavisinde uygulanan ACE inhibitörü isimli ilaç grubunun kullanımı mutlaka sorgulanmalıdır. Eğer varsa bu iki etken mutlaka kesilmelidir.
 

Kronik Öksürükte Yapılacak Tetkikler

Bu hastalarda akciğer ve gırtlak kanseri, tüberküloz, kalp yetmezliği, göğüste bir kitle ve sarkoidoz gibi tehlikeli hastalıkların ayrıcı tanısı mutlaka yapılmalıdır. İyileşmeyen kişilerde yakınmaların durumuna göre akciğer ve sinüs filmleri, alerji testleri, solunum fonksiyon testleri istenir. Daha ileri aşamalarda göğüs ve akciğer tomografisi, bronkoskopi, reflü tetkikleri gerekebilir. Bu rahatsızlıkta zaman zaman yapan birden fazla sebep olabileceği unutulmamalı, eğer hastalık tedaviye rağmen iyileşmiyorsa mutlaka diğer sebepler tekrar gözden geçirilmelidir.

Doktora danışılmadan yaygın olarak kullanılan öksürük şurupları konusunda da dikkatli olunmalıdır. Çok çeşitli olan öksürük şuruplarının her biri değişik etken maddeler içerirler. Birçoğunda soğuk algınlığına yönelik maddeleri yer alırken, bazılarının balgam sökücü etkisi, bazılarınınsa öksürük kesici etkisi bulunur. Öksürük nedeninin saptanmadığı durumlarda, öksürük kesici etkiye sahip öksürük şurupları, altta yatan hastalığın tanısında gecikmelere neden olabilir. Bir doktor önermedikçe bu tür öksürük şuruplarının kullanılmaması gerekir.

Öksürük şikayetleriniz geçmek bilmiyor ve gün geçtikçe de sıklığı artıyorsa bir uzmana danışmanızda fayda var. Genellikle soğuk algınlığı sonucu görülen öksürük, 3 haftadan daha uzun sürüyorsa akciğer kanseri ve verem gibi ciddi hastalıkların habercisi olabiliyor. Memorial Hizmet Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü uzmanları, öksürüğün nedenleri ve dikkat edilmesi gereken noktalar hakkında bilgi verdi.

Akciğer kanseri öksürükle kendini gösterebilir

Öksürük, havayollarındaki sekresyon adı verilen salgıların, yabancı cisim ve toz gibi havayollarında tahriş edici maddelerin temizlenmesinde görev alan önemli bir savunma mekanizmasıdır. Öksürüğün en sık nedeni, üst solunum yolu enfeksiyonlarıdır. Ancak öksürük basit bir üst solunum yolu enfeksiyonuna bağlı olabileceği gibi, akciğer kanserinin ilk belirtisi de olabilir. Bu nedenle uzun süreli öksürük şikayeti olan kişilerin mutlaka bir göğüs hastalıkları uzmanına başvurması önerilmektedir.

Öksürükle birlikte ateş ve kilo kaybı varsa dikkat edin

Kısa süren öksürük şikayeti ilk planda enfeksiyonu düşündürürken, 3 haftadan daha uzun süre devam eden kronik öksürük, alt solunum yolları ile ilgili KOAH veya astım gibi ciddi ve kronik seyirli olabilecek hastalıkları akla getirmektedir. Ayrıca kronik öksürük en sık geniz akıntısı ve reflü hastalığı durumlarında karşımıza çıkabilmektedir.. Bunun dışında kalan öksürük nedenleri arasında özellikle öksürüğe eşlik eden ateş, terleme, kilo kaybı gibi yakınmaların verem hastalığına işaret etme olasılığı yüksektir.

Uzun süren öksürük kalpte ritim bozukluğuna yol açabilir

Öksürük ile ilgili en büyük sıkıntı, sigara içenlerin bu şikayetini önemsememesidir. Kişiler öksürüğün sigara içmenin doğal sonucu olduğunu düşünerek doktora başvurmazlar. Oysa akciğer kanserinin en erken belirtilerinden biri olan öksürük, önemsenmediğinde erken tanı olasılığı ortadan kalkarak tedavi şansı azalmaktadır. Öksürük uzun sürdüğü zaman akciğerler başta olmak üzere pek çok organda hasara neden olmaktadır. Bunlardan en sık rastlanılanı uzun süren öksürükler sonucu akciğer zarında yırtılma ve gırtlakta kanamaların görülmesidir. Öksürük, şiddeti ve süresi arttıkça baş ağrısı, idrar kaçırma, uyku bozukluğu ve kusmaya neden olabileceği gibi; kalpte ritim bozuklukları, yemek borusunda yırtılmalar, bayılma nöbetleri, kaburga kırıkları, gözde kanamalar ve boyunda fıtıklaşma gibi ciddi sorunlara da yol açabilmektedir.

Öksürük şurubu bilinçsizce kullanılmamalı

Dirençli öksürük doğru merkezlerde ve ileri tetkiklerle araştırılmalıdır. Öksürük yakınmasında dikkatli bir hasta öyküsü alınması önemli ipuçları vermektedir. Bu nedenle kişi yakınmalarının başlangıcını, süresini, eşlik eden diğer şikayetlerini, kullandığı ilaçları ve geçirdiği hastalıkları doktoruna eksiksiz aktarmalıdır. Örneğin balgamın eşlik etmediği öksürük, bazen sadece hastanın kullandığı tansiyon ilacının durdurulması ile çözülebilmekte, bazen de akciğer tomografisi ve kardiyolojik muayene ile birlikte geniş kapsamlı bir araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Tüm bunlara rağmen öksürüğün nedeni tespit edilemez ise akciğerin bir kamera sistemi ile incelendiği "bronkoskopi" adı verilen girişimsel bir işlem yapmak gerekmektedir.  Öksürüğün tedavisi bu yakınmayı ortaya çıkaran hastalığa yöneliktir. Neden tespit edilmeden bilinçsizce alınan öksürük şurupları akciğerin önemli bir savunma refleksini baskılayarak kanser gibi bazı hastalıkların tanısında gecikmelere neden olabilir.