Kentsel Dönüşümde Imza Vermeyen

İstanbul-Okmeydanı’na bağlı Fetihtepe Mahallesi’nde kentsel dönüşüm çalışmaları devam ederken, imza vermeyen mülk sahiplerinin evleri sayılı Kanun kapsamında hazineye devrediliyor. Mahallenin avukatlarından Onur Cingil kanunu ve bu kanunun hukuka uygunluğunu değerlendirdi. 

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve Beyoğlu Belediyesi’nin, Fetihtepe Mahallesi’deki kentsel dönüşüm çalışmaları, vatandaşın ise bu kentsel dönüşüme karşı mücadelesi devam ediyor. İlk başta, kentsel dönüşüm için imza vermeyen yurttaşların elektrik, doğalgaz ve suları kesilirken, şimdi tapuları Beyoğlu Belediyesi tarafından hazineye devrediliyor. 

sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun&#;a 4 Temmuz tarihinde bir madde eklendi. Kanuna eklenen 6/A maddesiyle, mülk sahiplerinden herhangi bir muvafakat alınmaksızın tapunun hazineye devredilmesine imkan tanındı:

“Yıkılacak derecede riskli yapıların bulunduğu alanlar ile kendiliğinden çöken veya zeminin kayması, heyelan, su baskını, kaya düşmesi, yangın, patlama gibi sebeplerle ağır hasar gören veya ağır hasar görme riski bulunan yapıların bulunduğu alanlarda dönüşüm uygulamaları maliklerin ve ilgililerin muvafakati aranmaksızın Bakanlıkça resen yapılabilir veya yaptırılabilir. Uygulama yapılacak alanın sınırları uygulama bütünlüğü gözetilerek belirlenir”

sayılı Kanun, 31 Mayıs  Resmi Gazete’de yayımlanarak kanunlaştı. Avukat Onur Cingil ’den bu yana, bu kanunda çok fazla değişiklik yapıldığını ve bu yapılan değişikliklerin amacının da rant alanı olduğunu belirtiyor. Cingil, ’da eklenen 6/A maddesinin yarattığını sıkıntıları anlattı ve maddenin asıl amacının deprem riskini azaltacak bir kentsel dönüşüm olmadığını söyledi:

“Bu maddeyle birlikte AKP aslında deprem riskini azaltacak bir kentsel dönüşüm yapmayıp, inşaat ekonomisini canlandırmak adına rant alanları yaratıyor. Bu çerçevede önlerine çıkan ‘engelleri’ kaldırıcı yasal düzenleme değişiklileri yapıyorlar. sayılı Kanun uzun yıllardan beri olan bir yasa değil ama neredeyse bu yasada Kamu İhale Kanunu’nu kadar değişiklik oldu. Bu yasaya 6/A, yani altıncı ve yedinci maddenin arasına bir madde eklediler. Bu madde, devlet tarafından kentsel dönüşüm yapılan alanlarda ⅔ çoğunluk sağlandığı takdirde, ⅓ ‘lük kısımda kalanların tapuların hazineye devredilmesini ve hazineye devredildikten sonra kentsel dönüşüm süreci devam etmesini öngörüyor. Devam eden süreçte de burada bir inşaat, yapı stoğu çıkar ve bu yapı stoğunun içerisinde yeteri kadar daire varsa hak sahiplerine daire olarak verir. Yeteri kadar yapı çıkmazsa da metrekare birim fiyatından mülk sahibine geri verilir.”

“Kanuna uygun, hukuka aykırı”

Kanuna bu maddenin eklenmesi, tapuların mülk sahiplerinden alınmasının yolunu açtı. Peki, bu hukuki mi, barınma ve mülkiyet hakkını nasıl ihlal ediliyor? Avukat Cingil, bir mesajla tapuların alınmasını “Kılıfına uygun ama hukuka aykırı bir işlem”olarak özetliyor: 

“Kanuna uygun ama hukuka aykırıdır. Ben, bu yasa maddesinin er ya da geç iptal edileceğini düşünüyorum. Bu, mülkiyet hakkına aykırı bir durumdur. Sen benim tapumu ele geçiremezsin. Uzlaşmaya gelebilirler, pay satış hakları da var. Ama bir mesaj ile tapuya el koyuyorlar. Bu, şu demek oluyor; Türkiye&#;de kimsenin mülkiyet hakkı korunamaz. Bir de barınma hakkı da var sadece olay tapudan ibaret değil. Aynı zamanda da anayasal ve uluslararası hukukta kurulan bir barınma hakkı var tıpkı mülkiyet hakkı gibi. Her iki hakkın da ihlali anlamına geliyor. Yani özetle, kılıfına uygun ama hukuka aykırı bir işlem.&#;

&#;Özne müteahhit, amaç rant&#;

Şu anda Fetihtepe Mahallesi&#;nde imza vermeyen mülk sahipleri e-Devlet’e baktıklarında tapularını görmüyorlar. Türkiye’de kentsel dönüşümün yapılmadığını söyleyen Onur Cingil, bakanlığın projelerinde öznenin insan değil, müteahhit olduğunu belirtti: 

“Türkiye’de kentsel dönüşüm yapılmıyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un bir toplantıda söylediği açıklama niyeti ortaya koyuyor. Bir toplantıda hak sahipleri şartları uygun bulmamıştı bunun üzerine Kurum, ‘Beğenmeyen evini satar gider, Güngören’de iki-üç tane daire alır’ demişti. Şimdi bu vatandaş için önemli olan, gayrimenkul edinmesi mi, yoksa depreme dayanıklı evde oturması mı? Burada mantığı değiştirmek gerekiyor. Şunun denmesi lazım; &#;Buradan lütfen gitmeyin çünkü sizi dönüştürüyoruz&#;. O yüzden biz hep şunu söylüyoruz; bakanlığın projelerinde, devletin hamlelerinden özne insan ve amaç deprem riskini azaltmak olmadı. Özne müteahhit, amaç rant oldu.”

Üsküdar Belediyesi ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kirazlıtepelilerin yakasını bırakmıyor. Bakanlık, Kirazlıtepelileri ikna edemeyince alicengiz oyunlarına başladı. Çoğunluğun sağlanamadığı parseller parçalandı, bu yolla bakanlık dönüşüme imza vermeyen ev sahiplerine &#;satış tebligatı&#; gönderdi.

Evlerinin rant odaklı ve niteliksiz dönüşümüne karşı çıkan ve yaşamları belediye tarafından zorlaştırılan Kirazlıtepe Mahallesi sakinlerinin bu kez de evlerine satış tebligatları gönderildi. Mahalleli ise çözümün artık bir arada durmaktan başka çaresi kalmadığının farkında.

Kirazlıtepe Kentsel Dönüşüm, İmar ve Güzelleştirme Derneği Sekreteri Bayram Ali Kot

Kirazlıtepe Kentsel Dönüşüm, İmar ve Güzelleştirme Derneği Sekreteri Bayram Ali Kot, evlerine satış tebligatı gönderilen yurttaşların, derneğe başvurduğunu ve kendilerinin de bu tebligatları yürütmeyi durdurma davaları açılması için Avukat Onur Cingil&#;e ilettiklerini söyledi. Kot, bütün hukuksuzluğa ve yıldırma çabalarına rağmen mücadeleye devam ettiklerini ve bugüne kadar da 20 hak sahibinin davasının açıldığını belirtti.

Kot ayrıca ev sahiplerine gönderilen satış tebligatlarına da tepki göstererek 23 Eylül&#;de İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu ve Üsküdar Belediyesi Başkanı Hilmi Türkmen&#;in görüşmesinin ardından mahalle açısından olumlu bir gelişme beklediklerini belirterek &#;Biz İBB ile Üsküdar Belediyesi arasındaki görüşmeden olumlu bir sonuç beklerken bakanlık tarafından satış tebligatları gönderilmeye başladı. Buradaki tek olumlu gelişme İBB&#;nin molozları toplama çalışmalarına başlaması oldu. Bakanlık ve Üsküdar Belediyesi, İBB&#;yi tanımayarak bu işlemi yapmış oldu&#; dedi.

Torba yasayla riskli olmayan bölgeler dönüşüme açıldı

Avukat Onur Cingil, 7 parselde toplam dönümde yapılan dönüşüme dair şunları söyledi:

2 buçuk senedir 7 parselde toplamda dönümde yapılan bir dönüşüm projesi olarak başladı. Üsküdar Belediyesi önce bu durumu belediye kanuna göre planladı. Ama ortada en baştan beri proje, plan, kroki dahi yok. Maket dahi gösterilmeyince vatandaş da bu dönüşüme yanaşmadı. Bunun üzerine belediye dönüşümü yapamayınca bölge riskli alan ilan edildi. Mahalleli, Üsküdar&#;ın İstanbul&#;un en güvenilir bölgelerinden biri olduğunu söyleyerek binaları için raporlar aldılar. Riskli alan ilan edilmesinin hemen ardından dava açıldı ama dava devam ederken bölge halkı, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği&#;nden (TMMOB) zeminin riskli olmadığına dair raporlar aldılar. O tarihte torba yasa çıkarıldı. Bu kanun, Sur Kanunu diye tarif ettiğimiz şekilde, bir bölgedeki imar mevzuatına aykırılık yüzde 60&#;ın üzerindeyse o bölge riskli olmasa da riskli alan ilan edilerek dönüşüme açılabilir anlamındadır. Bu durumu kullanarak riskli olmayan alanın binalarının sağlam olmadığını söylediler.

&#;Nerede ne yetiyorsa onu aldılar&#;

Yıkılan binalarının molozlarının mahallede bırakılmasının hem mahallede yaşayanların psikolojisine hem de asbest salınımından kaynaklı nefes almasına engel olduğuna dikkat çeken Cingil, şunları ekledi:

Yıktıkları yerde molozları bıraktılar, pencereleri söktüler ama öyle bıraktılar. Bölge, bir süre sonra bombalanmış gibi evlerin olduğu alana dönüştü. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) geçtiğimiz günlerde neyse ki molozların toplanması için çalışma başlattı. Molozların alınması psikolojik bir problem aynı zamanda asbest salınımı var. İnsanlar dönüşüm istiyor ama hakkaniyetli şekilde.

Evlerini vermeyenlere satış tebligatı gönderildi

Satış tebligatlarının parsellerine gönderildiğini söyleyen Cingil, &#;Bu parsellerden ikisinde yani 99 ve parselde 3/2 çoğunluk sağlanması gerekiyor. Aslında 7 parselin tamamında bu çoğunluğundan sağlanması gerekiyor. Burada dönümde çoğunluk sağlanamayınca parselleri bölmeye başladılar. 99 ve parsellerinde bunu yaptılar. Parseli bölünce terk alanları çıkıyor , yüzde 40&#;a kadar alabiliyorlar. Bazı parsellerde yüzde 40 bazılarında %17 aldılar. Nerede ne yetiyorsa onu aldılar. Bir parselde çok az imzaları varsa yüzde 40 aldılar. Terkleri TOKİ arazisi yaptılar. Pay ve paydaş çoğunluğunu bu şekilde hile ile sağladılar. Bunu duyunca yurttaşlar, &#;kaçırıyoruz bu süreci&#; diyerek imza verenler de oldu&#; dedi.

&#;Bu yapılanlar cennetten tapu vermek gibiydi&#;

Kirazlıtepe özelinde sürecin sürekli kanun ve yönetmelik değişiklikleri ile ilerlediğini belirten Cingil, yurttaşlara gönderilen muvafakatname sürecini ise şöyle özetledi:

Kirazlıtepe için Türkiye&#;ye etki edecek değişiklikler yaptılar. Ancak herkes binasının riskli yapı olmadığına dair raporlar almaya başladı. Bu süreci Üsküdar Belediyesi ve Çevre, Şehircilik Bakanlığı şöyle geçirdiler: Bir muvafakatnameye göre siz yerinizi bakanlık için belediyeye devrediyorsunuz tapuyu veriyorsunuz ve devir, bölme, parseli bölme vs. bütün haklarınızdan feragat ediyorsunuz. Bu muvafakatnamede metrekaresinin TL&#;den sayılacağı ve şu metrekareden şu kadar hak kazanacaksınız deniyor. Basit kat karşılığı sözleşmede bile şurada şu daireyi, şu sokakta, şu cephesinde vs. birçok kesinleşmiş bilgi yer alır. Bu muvafakatnamede net bilgi yok. Belediye başkanı Hilmi Türkmen, vatandaş bu duruma karşı çıktığında &#;Siz devlete güvenmiyor musunuz?&#; diyor. Evet vatandaşlar kimseye güvenmiyor. Bu süreçte bu muvafakatname dayatıldı. Kaç daire yapılacak, kaçı mahalleliye verildi, bunlar soruldu. Ve bu süreçte insanlar kandırıldı, bir yerine iki daire verileceği söylendi. Bu yapılanlar cennetten tapu vermek gibiydi.

Bakanlık inşaata başladı ama ruhsatı olduğu şüpheli

Yıllardır haksız yıkıma karşı mücadele eden Kirazlıtepeliler, şimdi de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’yla karşı karşıya. Bakanlığın resen bölerek çoğunluğu elde ettiği parselde dava süreci tamamlanmadan inşaat başladı. Bölge sakinlerinin parselin bölünmesinin iptaline ilişkin açtığı dava ise sürüyor.

Avukat Onur Cingil, &#;Ortada plan, proje, proje sorumlusu, mimarı yok&#; diyerek inşaatın ruhsatının da olup olmadığının bilinmediğini söylüyor:

Mücella Yapıcı ile şantiyeleri gezdik. Tabelada ruhsat tarihi yazmıyor. Ortada plan, proje, ruhsat, proje sorumlusu, proje mühendisi, mimarı belli değil. Bu durum ciddi bir problemdir. Bir ruhsat aldıklarını biliyoruz ancak tabelada yazılmaması şüpheli bir duruma düşürüyor.  tarihli yasayla ruhsatlar bakanlık tarafından da verilebiliyor ayrıca projeler de yapılabiliyor. Ama tabii tabelaya yazmaları gerekiyor. Devlet yaptı diye normal diyemeyiz. Olması gereken şeyler yok. Mimarlar Odası da bu konuda gerekli tespitleri yaptı. Ruhsatı var mı bilinmiyor, şüpheli bir duruma düşüyor bu durumda.

funduszeue.info (Gül Gündüz)

İlgili haberler:

• ÜSKÜDAR BELEDİYESİ 2 YILI AŞKINDIR MOLOZLARI TOPLAMADI: İBB KİRAZLITEPE’DE MOLOZ TEMİZLİĞİNDE
• KİRAZLITEPE’DE OYUN ALANI KALMAYAN ÇOCUKLAR İÇİN DRAMA GÖSTERİMİ
• KİRAZLITEPE’DE HALKIN GÜVENLİĞİ KALMADI, SAĞLIĞI BOZULDU: “ÖRNEK DÖNÜŞÜM DEDİKLERİ BU MU?”
• AKP’Lİ ÜSKÜDAR BELEDİYESİ RANT İÇİN CAMİYİ YIKMAK İSTEDİ, HALK KARŞI ÇIKTI
• “SAYIN ÜSKÜDAR BELEDİYE BAŞKANI, LÜTFEN BİZİ TEHDİT ETMEKTEN VAZGEÇİN”
• YIKIMA KARŞI DİRENEN KİRAZLITEPELİLER KAYMAKAMLA GÖRÜŞTÜ: “MAHKEMEYE GİDECEĞİZ”
• KİRAZLITEPE HALKI, BELEDİYE EKİPLERİNİ DURDURDU: “YIKIM RUHSATLARI YOK, ASBEST DEĞERLERİNE BAKMIYORLAR”
• KİRAZLITEPELİLER, ÜSKÜDAR BELEDİYESİ’NDEN HESAP SORDU: “BİZE ZEHİR SOLUTARAK SUÇ İŞLİYORSUNUZ”
• KİRAZLITEPELİLER ÜSKÜDAR BELEDİYESİ ÖNÜNDE SORDU: “BUNLAR ALLAH’I DA MI İNKAR ETTİ?”
• KİRAZLITEPE’DE OYUN ALANI KALMAYAN ÇOCUKLAR İÇİN DRAMA GÖSTERİMİ
• RANTSAL DÖNÜŞÜME DİRENEN KİRAZLITEPE HALKI: “EYLEMSE EYLEM, KAVGAYSA KAVGA BİZ BURADAYIZ”
• ÜSKÜDAR’DA RANTSAL DÖNÜŞÜME TEPKİ: “İSRAİL’İN FİLİSTİN’E UYGULADIĞI POLİTİKAYI TÜRKİYE’DE BİZE UYGULUYORLAR”
• RANTSAL DÖNÜŞÜMÜN YAŞANDIĞI ÜSKÜDAR KİRAZLITEPE’DE HAFRİYAT KAMYONU TERÖRÜ
• ÜSKÜDAR KİRAZLITEPE HALKI YOL KESTİ, RANTSAL DÖNÜŞÜMÜ PROTESTO ETTİ
• ÇEVRE BAKANI ÖZHASEKİ GELDİ, ÜSKÜDAR’DA YIKIM PROTESTOSUNA POLİS SALDIRDI
• ÇAMLICA CAMİİ İÇİN KENTSEL DÖNÜŞÜM: UZLAŞMAYANLARIN EVLERİ MÜHÜRLENDİ