Sese Karşı Aşırı Duyarlılık

Günlük hayatta bazı sesler bireylerde rahatsızlık yaratabiliyor. Uzmanlar, odyoloji literatüründe ses yüksekliği algısı bozukluğu olarak tanımlanan hiperakuzi rahatsızlığı yaşayan bireylerin normalde rahatsız etmeyen ses düzeylerinden oldukça fazla rahatsız olabildiklerini belirtiyor. Hiperakuzi rahatsızlığının bireylerde baş ağrısı, denge sorunları, koku ve ışığa duyarlılık gibi sorunlara yol açtığını ifade eden uzmanlar, yaşamın birçok alanını olumsuz etkilediğine dikkat çekiyorlar.

Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Odyoloji Bölümü Arş. Gör. Mina Gök ve Arş. Gör. Busemnaz Avşar, seslerin tahammül edilemez hale geldiği ses yüksekliği algısı bozukluğu olarak tanımlanan hiperakuzi hakkında önemli bilgiler paylaştılar.

Normal sesler rahatsızlık verebiliyor

Hiperakuzinin odyolojik literatürde en sık kullanılan terimler arasında olduğunu belirten Odyoloji Bölümü Arş. Gör. Mina Gök, “Hiperakuzi, normalde zararsız olduğu düşünülen seslerin tahammül edilemez hale geldiği ses yüksekliği algısı bozukluğudur ve oldukça sık görülür. Sağlıklı kişilere rahatsızlık vermeyen sesler, hiperakuzili bireyler tarafından çok yüksek hatta acı verici olarak algılanabiliyor. Hiperakuzi birbirlerine benzerliği nedeniyle sıklıkla fonofobi ve mizofoni ile karıştırılıyor. Oysaki hiperakuzi işitme sistemi kaynaklı bir bozukluktur. Mizofonide kişiler yalnızca bazı özel seslere hassasiyet gösterirler. Fonofobi ise ses korkusudur ve her ikisi de duyguların düzenlendiği beyin bölgesi ile alakalı bozukluklardır” dedi.

Hayat kalitesini düşürüyor

Hiperakuzinin yaşamın sosyal, psikolojik, akademik ve ekonomik alanlarını etkileyerek hayat kalitesini düşürebildiğine dikkat çeken Gök, “Ağır vakalarda durum eve kendini kapatmaya kadar gidebiliyor. Hiperakuzi rahatsızlığı yaşayan bireyler günlük ve normal ses şiddetindeki seslere tahammül edemezler, bazı çevresel sesler onlar için işkence haline gelir. Ayrıca hastalarda baş ağrısı, denge sorunları, koku ve ışığa duyarlılık gibi şikâyetler de görülebiliyor. Hastalara rahatsızlığa neden olan sesler sorulduğunda pes ve tiz seslerden trafik sesine kadar geniş bir bantta seslerden rahatsızlık duydukları yanıtı alınmıştır. Gürültü, rahatsızlık faktörlerinden sadece bir tanesidir. Hastalar arasında hiperakuziye bağlı zorluk yaratan sesler ve durumlar değişkenlik gösteriyor” ifadelerini kullandı.

 Hiperakuzi çınlama habercisi olabilir

Arş. Gör. Mina Gök, hiperakuzisi olan hastaların yaklaşık yüzde 90’ında çınlama şikayeti gözlendiğini söyledi ve sözlerine şöyle devam etti: “Bu nedenle hiperakuzinin çınlama habercisi olabileceği ve her iki olgunun da benzer mekanizmalardan kaynaklanabileceği düşünülüyor. Kulak çınlaması ve hiperakuzi; anksiyete ve stres ile şiddetlenebiliyor. Ayrıca her iki durum için de depresyon görülme olasılığının oldukça yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Yaygın görülen bir rahatsızlık olmasına rağmen hiperakuzinin nasıl oluştuğu hakkında evrensel bir fikir birliği olmamakla birlikte yüksek gürültüye maruz kalma en yaygın neden olarak karşımıza çıkıyor. Bu nedenle, mesleki gürültü maruziyeti ve gürültüye bağlı işitme kaybı başlıca risk faktörleri olarak gösteriliyor. Araştırmalar; profesyonel müzisyenlerin, özellikle de pop/rock müzik çalan ve kendilerini uzun süreli yüksek şiddette sese maruz bırakan kişilerin hiperakuziye yakalanma olasılıklarının daha yüksek olduğunu gösteriyor.”

Risk faktörleri sorgulanıyor

Ayrıntılı bir hasta hikayesinin odyolojik değerlendirmenin ilk basamağı olduğunu belirten Arş. Gör. Busemnaz Avşar, “Hiperakuzi için olası risk faktörleri sorgulanırken; bir psikiyatrik hastalığın olup olmadığı, gürültüye maruz kalma ve akustik travma geçmişi gibi durumların mutlaka gözden geçirilmesi gerekiyor. Hiperakuzi tanısında kullanılan birkaç yöntem vardır. Bunlar odyologlar tarafından yapılan ses yüksekliği rahatsızlık seviyelerini ölçeklendirme teknikleridir. Desibel cinsinden ölçülen ses yüksekliği rahatsızlık seviyesi (LDL), kişinin bir sesi rahatsız edici derecede yüksek olarak algıladığı noktayı tanımlar. Hiperakuzili hastalarda bu ses seviyesi, ortalama seviyenin dB HL olduğu genel popülasyona kıyasla çok daha düşüktür. İşitme kaybının etkisi olmaksızın hiperakuzi, tüm frekans bantlarını etkiler. Böylece hastaların odyometrik bulgularında LDL seviyesinin benzer şekilde tüm frekanslarda azaldığı görülür” dedi.

Odyometrik testlerde dikkatli olunmalı

Odyometrik testlerin azami özen gösterilerek yapılması gerektiğinin önemine dikkat çeken Avşar, “Burada dikkat edilmesi gereken nokta, odyologlar tarafından hastaya verilen ilk test tonunun özenle belirlenen bir seviyede tutulması gerektiğidir. Aksi halde, kişiyi rahatsız olacağı uyarana maruz bırakmak, yardım etmek yerine bu sıkıntıyı artırma ve durumu daha da kötüleştirme riskini taşır. Rahatsızlık eşiğini aşma olasılığı olan diğer testlerden de kaçınılmalıdır” ifadelerini kullandı.

Nörolojik semptom varsa görüntüleme teknikleri kullanılmalı

Hiperakuzili hastalarda tek taraflı semptomlar ve odyolojik bulgular gözlendiğinde nörolojik semptomların varlığı gibi durumlarda görüntüleme tekniklerinin kullanılması gerektiğini belirten Avşar, “Görüntüleme yöntemini seçerken de hastanın durumu her zaman göz önünde bulundurulmalı. Örneğin MRI taramalarına kıyasla bilgisayarlı tomografi (BT) gibi daha sessiz yöntemlerin kullanılması gerekir” dedi.

 Tinnitus Yeniden Eğitim Terapisi yönteminin popülaritesi artıyor

Bazı iç kulak kaynaklı hiperakuzi durumları için cerrahi müdahale gerekli olabildiğini ve operasyona tetkikler sonrası Kulak, Burun, Boğaz hekimlerinin karar verdiğini belirten Arş. Gör. Busemnaz Avşar, “Hiperakuzi tedavisi hastalık nedeniyle oluşan psikolojik yükü hafifletmeyi amaçlıyor ve genelde fiziksel semptomları ortadan kaldırmayı hedefliyor” diye konuştu.

Avşar, hiperakuzi tedavi yöntemlerini şöyle sıraladı:

• Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) en etkili yöntemlerden biridir. LDL seviyesini arttırarak normale yaklaştırdığı ve hiperakuzi şiddetini azalttığı gösterilmiştir.
• Tinnitus Yeniden Eğitim Terapisi (TRT) hastayı durumu hakkında bilgilendirmeyi amaçlamaktadır ve hiperakuzi için kullanımı giderek popüler hale gelmektedir.

     Alternatif tedaviler de hiperakuzi için tercih edilebiliyor. Vitamin takviyeleri, akupunktur, egzersiz, yoga, meditasyon, masaj, gevşeme terapisi ve hipnoz gibi yaklaşımlar uygulanabiliyor.

Üsküdar Haber Ajansı (ÜHA)

Bir sesin sizi paniklettiğini ya da öfkeden deliye döndürdüğünü düşünün. Bu, misofoni ile ilgili bir durumdur. Yani belirli seslere karşı aşırı tepki ve nefret. Peki Misofanya nedir? Misofanyada belirtiler ve tedavi yöntemleri nelerdir? İşte tüm detaylar

funduszeue.info

Yayınlanma: - 06 Haziran Güncellenme:

Günümüzde çok rastlanan bir psikolojik rahatsızlık olan Misofonyanın ciddileşmesi sosyal yaşamı etkileyecek durumlara yol açmaktadır. Kulak hassasiyeti yaşayan kişilerde görülme sıklığı oldukça fazla olan Misofanya hakkında bilmek istediğiniz herşeyi haberimizde bulabilirsiniz…

MİSOFANYA NEDİR?

Misofoni, insanların çiğneme veya nefes alma gibi sıradan seslere anormal derecede güçlü ve olumsuz tepkiler verdiği bir bozukluktur. Misofonya hastalığı başta yeme, içme, çiğneme ve nefes alıp verme gibi günlük seslere tepki olarak gelişen aşırı sinir halidir.

Seçici ses duyarlılığı sendromu olarak bilinen misofanya, bir tetikleyici ile başlar. Çoğu zaman, birileri yemek yediğinde, nefes aldığında, sakız çiğnerken, esnerken veya ıslık çalarken çıkardığı sesler bazen de küçük bir tekrarlayan hareket, birinin kıpırdaması ya da ayaklarını kıpırdatması sizi aşırı derecede rahatsız edebilir.

MİSOFANYA İLE İLGİLİ BAZI GERÇEKLER

Misofani önceki deneyimlere dayanarak, hastaya özgü bir örüntü, anlam ve bağlamı olan seslere karşı ciddi olumsuz tepkiler olarak tanımlanmakta. Diğer ses duyarlılık biçimleri arasında hyperacusis (ses, tip ve yoğunluk gibi belirli fiziksel özellikler nedeniyle sesin olumsuz bir şekilde reaksiyona girmesi) ve fonofobi (belirli seslerin korkusu) yer alır.

Bazı araştırmalar misofoninin, dünya nüfusunun yaklaşık % 20’sinde görüldüğünü göstermektedir. Ortalama her 10 insandan 2'sinde misofonya rahatsızlığına rastlamak mümkündür.

Misofoni için bilinen tek bir sebep yoktur. Misofoni için risk faktörleri arasında bir akıl hastalığı veya başka bir işitme bozukluğu bulunur.

Ergenlik dönemindeki kızlarda bu bozukluğun görülme olasılığı diğer gruplara göre daha fazladır.

Misofoni için, kişinin acı, iritasyon (iğrenme) veya öfke gibi duygularla tepki verebileceği çok sayıda potansiyel tetikleyici vardır. Bu hızlı bir şekilde tetikleyiciyle orantılı olmayan aşırı bir seviyeye yükselir ve hasta genellikle tepkilerinin kontrol edilemez olduğuna inanır.

Misofoninin var olup olmadığını değerlendirmek için, uzmanlar semptomların bir tıbbi sorunun, bir ilaca veya başka bir maddeye tepki vermesinin olup olmadığını araştırıp, zihinsel bozuklukları veya diğer işitme bozukluklarını dışlamaya çalışacaklardır.

Misofanyalı kişiler genellikle, tetikleyicileriyle karşılaştıkları sosyal toplantılar gibi durumlardan kaçınmaya çalışırlar.

Bazı insanlar rahatsız edici sesleri boğmak için kulaklık takarak bu durumdan uzaklaşmaya çalışırlar. Bazıları da tetikleyici sesleri taklit eder.

MİSOFANYA HASTALIĞININ TEDAVİSİ

Misofanya ile ilgili bilinen özel bir tedavi olmamakla birlikte belli ilaçların kullanımı ve psikiyatrist eşliğinde alınacak terapiler ile büyük oranda tedavisi mümkün olabilmektedir. Misofanyanın uzun süre gürültülü ortamlarda çalışmak zorunda kalan kimselerde veya uzun süre sessiz ortamlarda kalarak buna alışan kimselerde sıkça görüldüğü tespit edilmiştir. Bir psikiyatrist eşliğinde yüz yüze tedavi edilirken bir yandan da rahatsızlık duyulan seslere karşı alıştırma çalışmaları yapılmalıdır. Tedavinin ilk başlarında zorlanarak alışılmaya çalışılan bu seslere karşı zamanla kendiliğinden alışma söz konusu olmaktadır. Bazı vakalarda ise hastalığın tedavisinde birtakım ilaçlardan yardım almak gerekebilmektedir. Bu ilaçların etkisi geçici rahatlık olacağı için tam tedavisi için mutlaka psikolojik bir tedavi süreci söz konusu olmaktadır.

DEPRESYON NEDEN OLUŞUR?

depresyonDünyasözyüz yüze