Kan Vermek Abdesti Bozar Mı Diyanet

Ne Kadar Kan Abdesti Bozar?

Abdesti bozan hallerden biri de kandır. Şafi mezhebine göre kan abdesti bozmaz. Ancak Hanefi mezhebine göre vücudun herhangi bir yerinden kan aktığı zaman abdest bozulur. Bu durumda yeniden abdest alınması gerekir. Burun kanaması veya benzeri kanama türlerinde de abdest bozulur. Kanama sadece yaralama ile olmasa bile abdest yine de bozulur. Yaranın açılması, sivilcenin patlaması veya ameliyatlı yerin kanaması gibi bütün kanama çeşitleri abdesti bozar ve abdestin tazelenmesi gerekir.

Vücut Ne Kadar Kanarsa Abdest Bozulur?

Hanefi fıkhına göre abdesti bozan hallerden biri de vücuttan kan akmasıdır. Kanın ne kadar aktığı konusu ise önemlidir. Sahih bir hadis-i Şerifte Rasulullah aleyhisselam'ın hanımlarından biri kendi alnından akan kanı sildi. Daha sonra Rasulullah aleyhiselam abdest tazeledi. Bu hadiste Hanefiler ' Rasululah akan kanı sildiğinden dolayı abdesti tazeledi, demiştir ve vücuttan kan aktığında abdestin bozulduğuna hükmetmiştir. Şafiler ise 'Rasulullah'ın hanımı alnına değdiği için Rasulullah'ın abdestini tazelediğine' hükmederek kanın abdest bozmadığına hükmetmiştir.

Hanefiler bu hadis-i Şerifi baz alarak vücuttan akan kanın akıcı olması gerektiğini savunmuştur. Ucu kanlı ama akmayan küçük sivilcelerin abdesti bozmayacağına hükmetmişlerdir. Savaşta ise Hanefiler bu konuda Şafilere tabi olmaktadır. Savaşta vücutta kanama oldukça fazla olur. Bu durumda Hanefiler Şafii fıkhını uygulamaktadır. Hanefi mezhebine tabi olan bir Müslüman vücudunda hafifte olsa kanama meydana geldiğinde abdest tazelemelidir. Bu kanın az da olsa akması gerekir. Zorunlu durumlarda mezhepler diğer bir mezhebe uyabilir.

Günümüz tıp ilminde insanlardan başlıca üç maksatla kan alınır. Muayene ve tahlil için, tedavi için ve başkasına nakletmek için.

1. Muayene için: Duruma göre az veya çok miktarda kan alınabilir. Az miktardaki kan parmak uçlarından veya kulak memesinden, bebeklerde ise topuklardan alınır. Laboratuarda alyuvarları ve akyuvarları saymak, bunların biçimlerini, özelliklerini incelemek için parmağın ucunu delerek bir kaç damla kan almak yeterli olur. Bazı hastalıklarda kanda şeker, üre, kolesterin gibi bir takım maddeler bulunup bulunmadığını araştırmak amacıyla biraz fazlaca kan almak gerekir. Bu çokça kan kolun dirsek boşluğundaki toplardamarlardan alınır.

2.Tedavi için: Kan basıncı (tansiyon) yükselmesi, kanda birtakım zehirli maddelerin toplanması gibi durumlarda, hastanın iyileştirilmesi için, yine kolun dirsek boşluğundaki toplardamarlardan iğne ile veya bunlardan biri kesilerek istenildiği kadar kan alınır.

3. Kan naklı için: Sağlam bir kimseden, hastaya veya yaralıya verilmek üzere, toplardamarlardan kalın bir iğneyle istenildiği kadar kan çekilir (bk. "Kan naklı" maddesi).

Kan aldırma daha önceki yüzyıllarda ve bazen günümüzde hacamat yöntemiyle de yapılmaktadır. Bazı hastalıkların tedavisi için, kanı deri üstünde bir yere çekip toplamak veya deriyi çizip biraz kan çıkarmak gerekir. Bu işleme "hacamat" denir. Hacamat için; şişe, çömlek, boynuz gibi aletler kullanılmıştır. Diğer yandan sülük yapıştırmak yoluyla da kan emdirilir.

Akciğerlere kan hücumu, bronşit, böbreğin, kalbin dış zarının iltihaplanması gibi hastalıklarda, bu yerlerdeki deri üstüne "kuru hacamat" yöntemi uygulanır. Hacamat, şişe veya çömleğinin içindeki hava ateşle boşaltıldığı için, bu boşluğa rastlayan deri parçasına kan hücum ederek orasıönce kızarır, sonra morarır. Bu işlem iki üç dakika kadar sürdürülür. Bu usulle hacamat yapılan yerlerdeki kan, derinlerdeki organlardan deri üstüne çekilerek, iv organları kan hücumundan, az çok kurtarmak mümkün olur.

Hacamatta ikinci yöntem "kanlı hacamat"tır. Kuru hacamat sonunda kızaran moraran yerler, hacamat zembereği veya mikroptan arındırılmış tıraş bıçağı ile ezilir Buralardan kan akmaya başlar. Bunlar pamukla silinerek, yeniden vantuz şişeleri kapatılır şişelerin vurulan yeri emmesi sonucunda kan, yavaş yavaş bunların içine dolar.

Kanlı hacamat yöntemi, akciğerlere kan hücumu, zatürre, solunum yolundaki ağır iltihaplanmaları, ağrılar, kalbin dış zarının iltihaplanması, böbrek iltihabı... gibi hastalıklarda başvuruları bir yöntemdir. Diğer yandan görünürde hiçbir hastalığı olmadığı halde şişman ve kanlı insanlarda kan aldırmanın büyük faydası bulunduğu bilinmektedir.

Günümüzün gelişen hekimliğinde çok etkili yeni ilaçlar ve kan alma yöntemleri uygulanmaktadır.

Kan aldırma (hacamat) Hz. Peygamberin üzerinde durduğu ve ümmetini teşvik ettiği bir konudur (bk. ‚Hacamat" maddesi). Rasûlüllah (s.a.s) bizzat kendisi de bir çok defalar kan aldırmıştır. O`nun, kameri ayın onyedisinde, ondokuzunda ve yirmibirinde kan aldırdığı rivayet edilir (bk. Tirmizi, Tıbb, 12; Ebû Dâvud, Tıbb, 5). Enes b. Malık (r.a)`ın naklettiğine göre, Hz. Peygamber`in vücudunun kan aldırdığı yerler, boynun arka yanlarındaki iki damarla, iki omuz arasında kalan kısımdır (Ibn Mâce, Tıbb, 21). Ibn Abbas (r.a), Rasûlüllah (s.a.)`den şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Mirac gecesi, hangi melek topluluğuna rastladıysam onlar bana; "Ey Muhammed kan aldırmaya devam et ve ümmetine de bunu emret" diyorlardı" (Tirmizi, Tıbb, 12; Ibn Mâce, Tıbb, 20; Ahmed b. Hanbel, Müsned, I, 354).

Kan aldırmanın şekli ve tıbbî yararları konusunda Allah`ın elçisi şöyle buyurmuştur: "Aç karınla kan aldırmak daha uygundur. Bunda şifâ ve bereket vardır. Diğer yandan kan aldırmak aklı ve hafızayı güçlendirir" (Ibn Mace, Tıbb, 22).

Ramazanda oruçlu iken ihtiyaç olduğundan kan aldırmak mümkün ve caizdir. Ancak oruçludan kan alınması, vücudu zayıf düşürecek ve oruç tutmayı zorlaştıracaksa mekruh olur. Hz. Peygamber`in, oruçlu iken kan aldırdığı nakledildiği gibi, başkalarını oruçlu iken aldırmaktan nehyettiği de rivâyet edilmiştir (bk. Buhârî, Tıbb, II, Savm, 32; Ebû Dâvud, Savm, 28, 29, 30; Tirmizî, Savm, 59, 61; Ibn Mâce, Sıyâm, 18; Ahmed b. Hanbel, V, 363, 364, I, 248). Bu duruma göre zaruret olmadıkça Ramazan da, gece kan aldırmayı tercih etmek daha uygundur.