Bisiklet Kaç Yılında Icat Edildi

kaynağı değiştir]

Çatı da denir. Karbon, çelik, alüminyum, titanyum gibi farklı malzemelerden yapılabilir. Sağlamlık açısından daha çok bisikletlerde alüminyum ve karbon kadrolar tercih edilir. Alüminyum kadroların en büyük özelliklerinden birisi, hafif olması ve darbeleri emmesidir. Günümüzde karbon fiber kadrolar oldukça yaygın olup alüminyumdan çok daha sert ve çok daha hafiftirler. Bu özelliğinden dolayı dağ bisikleti ve yol bisikletlerinde karbon kadrolar daha çok tercih edilir.

Kadronun yüksekliği binicinin yüksekliğine uygun seçilir. Yüksekliğin ince ayarı oturak çubuğunun uzunluğu ayarlanarak yapılır. Kadronun geometrisi bisikletin ne kadar yüksek dengeli sürülebileceği ve ne kadar yüksek manevra kabiliyeti gösterebileceği gibi özelliklerinin nasıl dengeleneceğine karar verir. Bazı kadrolar arka tekerin kendi maşasıyla kadrodan bağımsız ve amortisörlü hareket edebildiği, engebeler üzerinden sekmelerin vereceği sarsıntıları kadroya ve sürücüye ulaştırmayacak şekilde tasarlanmıştır.

Maşa[değiştir kaynağı değiştir]

Bisiklet tipleri birkaç farklı şekilde sınıflandırılabilirler. Bunlardan birisi tekerlek çaplarına göre yapılan sınıflandırmadır. Üç tekerlek çapı şu anda çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlar 28 inç (&#;mm), 26 inç (&#;mm), 20 inç (&#;mm). Bunların dışında 27 inç (&#;mm) çapındaki tekerlekler, uzun yıllar boyunca yol bisikletlerinde kullanılmıştır. milimetre (23,0&#;in) çaplı B olarak tanımlanan tekerlekler de son zamanlarda bâzı üreticiler tarafından kullanılmaya başlanmıştır. 29 inç (&#;mm) çaplı tekerlekler dağ bisikletinde yaygınlığı gitgide artmıştır. yılında olimpiyatlarda birçok dağ bisikleti yarışçısı 29 inç (&#;mm) tekerlekleğe sahip bisiklet kullanmışlardır.

Teker çapı sınıflandırmasına göre 28 inç (&#;mm) tekerlek çapına sahip bisikletler yol bisikleti, 26 inç (&#;mm) tekerlek çapına sahip bisikletler dağ bisikleti olarak kabaca tanımlanır. 20 inç (&#;mm) tekerleklere sahip bisikletler BMX bisikletleri 19 inç (&#;mm) hacı bisikleti olabildikleri gibi, farklı üç tekerlekli, hatta dört tekerlekli bisikletlerde ve yatay bisikletlerde sıklıkla kullanılırlar.

Kullanım amaçları[değiştir

Bisikleti Kim İcat Etti?

Karmaşık bir geçmişi olan bisikletin icadı konusunda tarihçiler tam bir fikir birliği içinde olmasalar da, ilkel anlamda ilk bisiklet yüzyılda Çin’de görülmüştür. Yapısı itibariyle basit, iki veya üç tekerlekli, pedallı bir ulaşım aracı olan bisiklet, popüler olmayan eski adıyla velespit, yaklaşık bin yıllık bir süreçte insanlık tarihi açısından büyük görevler de üstlenmiştir. Özellikle 1. Dünya Savaşı sırasında birçok ülke, ordularının hareket hızını arttırmak için bisikleti aktif bir şekilde kullanmışlardır. Günümüzde spor, hobi, ulaşım ve eğlence gibi çeşitli amaçlarla kullanılan bisikletin tarihsel yolculuğuna bir göz atalım.

Bisiklet, tek bir mucit tarafından değil de birçok farklı çabanın ortak bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Günümüzde kullanılan bisikletlerin atası sayılabilecek ilk bisiklet yılında İngiltere’nin Dumfries bölgesinde, Courthill kasabasında demircilikle uğraşan İskoçyalı Kirkpatrick Macmillan tarafından yapılmıştır. 27 kilo ağırlığında olan bu bisikletin iskeleti tamamen tahtadan yapılmıştır. Zincir sistemi olmayan bisikletin tekerlekleri demirden yapılmış ve arka tekeri ön tekerden daha büyüktür. Ön tekerleğin çapı 80 cm, arka tekerleğin çapı ise cm idi. Bisikletin hareket etmesini kranklar aracılığıyla arka tekere bağlanmış pedallar sağlıyordu. Pedallar, ayaklarla ileri geri hareket ettiriliyordu. Bisikletin ön tarafında bir de at başı bulunuyordu. Kirkpatrick Macmillan’ın, bisikleti icat etmekteki amacı yaşadığı kasaba ve şehir arasındaki 22 kilometrelik mesafeyi daha kısa zamanda ve daha az yorularak gidip gelmekti. Macmillan daha sonra bisikleti bütün seyahatlerinde kullanmaya başlamıştır. Kirkpatrick Macmillan’ın icadı bugün milyarlarca insan tarafından çeşitli amaçlarla kullanılan bir araç haline gelmiştir.

Kirkpatrick Macmillan, bisikletiyle yılında en uzun mesafeyi katederek, 64 kilometrelik uzaklıktaki Glasgow’a gitmiştir. Yaptığı icat o kadar çok ilgi görmüştür ki, Glasgow Herald gazetesine haber olmuştur. Gazete Macmillan’ın icadını ‘şeytan icadı’ olduğunu ve bisikletini durabilmek için de bir çocuğa çarptığını yazmıştır. Bu kaza ilk bisiklet kazası olarak tarihe geçmiş ve Macmillan polis tarafından 5 şilin parası cezaya çarptırılmıştır. Bu olaydan sonra kasabasına dönen Macmillan, yeğeni Mary Marchbank’ın ısrarı üzerine ona da bisiklet kullanmayı öğretmiştir. Dayısının bisikletini kullanmaya başlayan Marchbank, dünyada bisiklete binen ikinci insan ve ilk kadın olmuştur.

Kirkpatrick Macmillan’ın icadından önce yılında Almanyalı Baron Karl Drais Von Sauerbronn “ Running Machine’ adını verdiği bir bisiklet icat etmiştir. Pedalları olmayan bu bisikletin, ileri geri gitmesi için ayakların yere değmesi gerekiyordu. Sauerbronn’un icat ettiği bu bisiklet 6 Nisan tarihinde Paris’te sergilenmiştir.

yılında modern bisikletin ilk versiyonu Ernest Michaux ve babası Pierre Michaux tarafından Fransa’da yapılmıştır. Birçok tarihçi tarafından bisikleti ilk icat eden kişi olarak kabul edilen Ernest Michaux, yaptığı bu bisiklette tahta tekerlekler kullanmıştır. Gövdesi demirden olan bisikletin direksiyonu ve pedalları da vardır. derece dönebilen pedallar ön tekerlek göbeğine bağlıydı ve arka tekerler, ön tekerleklere göre daha küçüktü.

Fransızlar yılında bisiklete ‘Velocipedes’ adını vermişlerdir. Dilimize de ‘velespit’ olarak geçen bisiklet, İngiltere’de Arnavut kaldırımlı sokaklarda çok fazla sarsıntıya neden olduğu için ‘sarsan araba’ olarak biliniyordu.

Bisiklet, yaşanan bu kadar gelişmeye rağmen tekerleklerinin tahtadan ve demirden yapılması nedeniyle hem sürüş olarak sertti hem de çok ağırdı. yılında İngiliz Coventry Makinists Co. Şirketinde çalışan James Starley ve William Hillman tarafından ilk kez tamamı metalden olan bir bisiklet yapılmıştır. Hafif olan bu bisikletin tekerleklerinde tel kullanılmıştır. Starley ve Hillman bisikletlerinin tanıtımını yapmak için bir günde kilometre yol katederek Londra’dan Coventry’ye gitmişlerdir.  

İlk Vitesli ve İlk Zincirli Bisiklet

Starley ve Hillman’ın bisiklet üzerinde yaptıkları çalışmalar sonucunda bisiklete vites kavramını getirerek ilk vitesli bisikleti icat etmişlerdir. İlk kez geliştirilen bu bisiklet, yılında vitesli olarak 12 şilinge, vitessiz 8 şilinge olarak satışa sunulmuştur. Daha çok erkekler tarafından kullanılan bisikletin kadınlar tarafından da kullanılması için Samuel Webb Thomas, kadınlara özel bisiklet üretmeyi düşünmüştür. Starley ve Hillman’ın icat ettiği bisiklet üzerinde birkaç değişiklik yapan Samuel Webb Thomas, yılında kadınlar için ürettiği bisikletin patentini aldığı almış ve seri üretime başlanmıştır. Pedal sistemindeki karmaşıklık ve bisikletin yüksek olması nedeniyle birçok kaza yaşanmıştır. Yaşanan bu kazalar neticesinde de kadınlar için özel üretilen bisikletler pek rağbet görmemiştir.

İlk zincirli bisiklet ise yılında H. J. Lawson tarafından yapılmıştır. Lawson’ın “Sussex Cücesi” adını verdiği bisikletin tekerlekleri ahşap jantlıydı ve çapı 58 cm’di. yılında açılan bir sergide kamuoyunun beğenisine sunulan bisikletin aynı yıl da satışına başlanmıştır. Lawson, yılında da arka tekerleğe zincirlerle bağlı pedallarla çalışan daha alçak gövdeli bir kadın bisikleti yapmıştır.

yılında Amerika’da 1 milyon adet bisiklet üretilip satılmıştır. Bu satıştan yaklaşık 31 milyon dolar ciro elde edilmiştir. Fakat bisiklet satışındaki bu yükseliş çok uzun soluklu olmamıştır. yılından sonra otomobil ve motosikletin teknolojik yükselişi, ABD bisiklet sektörünün düşüşe geçmesine neden olmuştur.

İlk Bisiklet Yarışı

İlk bisiklet yarışı, yılında Saint Cloud’da yapılmıştır. Günden güne bisiklet kullananların sayısının artmasıyla birlikte yılında ‘Fransız Bisiklet Federasyonu’ kurulmuştur. Havalı lastik ve zincirli aktarma sistemi bulunduktan sonra bisiklet bugünkü şeklini almıştır. Modern koşullarda ilk yarış yılında yine Fransa’da düzenlenmiştir.

yılında ise ilk uzun etaplı bisiklet yarışı Bordeaux Paris yarışı hemen ardından Paris Brest-Paris yarışı yapılmıştır. yılında Henri Desgrange ve L’Auto Dergisi tarafından yarışmaların en büyüğü ve bisiklet sporu için önemli bir atılım olan “Fransa Turu” düzenlenmiştir. Bisiklet, tarihsel süreç içerisinde artık yy’da önemli bir ulaşım aracı olmasının yanında tüm dünyada spor amacıyla da kullanılmaya ve üretilmeye başlanmıştır.

’lerde Amerika’da bisiklet yarışlarının yaygınlaşması sonucu yılında Amerikan Amatör Bisiklet Birliği kurulmuş ve ABD’de amatör yarışların yönetimini üstlenmiştir. ’da amatör yol yarışları, pist yarışları arasında yer almıştır. Her yıl bisiklet yarışlarının bütün dallarında ulusal ve dünya şampiyonlukları düzenlenmektedir. Bu şampiyonaların en önemlisi ve en zorlusu 21 etap üzerinden millik parkurda düzenlenen ‘Fransa Bisiklet Turu’’dur.

Bisikletin Parçaları

Kadro

Karbon, çelik ve titanyum gibi farklı maddelerden oluşan kadro diğer adıyla çıta, bisikletin sağlamlık derecesini belirler. Çelik ve karbon kadrolar daha çok DownHill veya Trial gibi alanlarda kullanılacak bisikletlerde, alüminyum gibi hafif ve darbeleri emebilen kadrolar ise DownHill veya Trial gibi alanlarda kullanılmayacak olan bisikletlerde kullanılır.

Vites Donanımı

Bisiklette, 5 vitesten 33 vitese kadar vites seçenekleri vardır ve sporcular genellikle 27 vitesli bisikletleri tercih etmektedirler. Vitesin görevi; eğime göre verimlilik artışı sağlar, bisikletin süratini arttır ve rampaları daha kolay çıkmayı sağlar. Vites sistemi iki bölümden oluşur. Bunlar; ön vites ve ayna dişlileri ile ön vites ve arka vites dişlileridir. Bunları kontrol etmek için gidon çevresinde 2 vites kolu bulunur. Biri sağ kol; arka vitesi kontrol etmenizi sağlar, diğeri ise sol kol; bu da ön vites dişlilerini kontrol etmenizi sağlar.

Frenler

Ön ve arka olmak üzere kolla idare edilen fren sisteminin, v-fren, u-fren veya hidrolik fren gibi çeşitleri vardır. Hidrolik fren günümüzde en fazla kullanılan fren çeşididir.

Maşa

Havalı ve yaylı olmak üzere iki çeşit olan maşa, ön veya arkada bulunabilir. Amortisörlü ya da düz olabilen maşa, dağdan inerken veya engebeli arazide yardımcı olurlar. Şehir ve yol bisikletlerinde daha çok düz maşalar kullanılır.

Tekerlerler

Bisiklette, 1, 2, 3 veya 4 tekerlek olabilir. Tek tekerlekli bisikletler genellikle sirklerde akrobasi ve gösteri amaçlı kullanılırlar. Üç tekerlekli bisikletlerde ise genelde ön tarafta bir, arka tarafta ise iki tekerlek vardır.

FacebookTwitter

kaynağı değiştir]

Bisiklette tekerlek bir ilâ dört tane olabilir. Fakat ikiden farklı sayıda olması hâlinde "bi"siklet adı, içindeki "iki" kelimesinden dolayı uygun olmaz. Üçlü bisikletlerin genelde önde bir, arkada iki tekerleği vardır. Tek tekerlekli olanlar ise genellikle sirklerde gösteri ve akrobasi amaçlı kullanılmaktadır. inçkare başına libre (&#;kPa) dağ bisikletleri için, inçkare başına libre (&#;kPa) yol bisikletleri için uygun basınç ölçüsüdür. Dönüş hızını arttırmak için rulmanlı göbek sistemleri kullanılır. Dağ bisikletlerinde daha dişli lastikler, şehir ve yol bisikletlerinde ise sürtünmesi, dolayısıyla enerji kaybı daha az düz ve dişsiz lastikler tercih edilir. Buzlu ya da sıkıştırılmış kar zeminler için çivili lastik önerilir.

Tekerleğin cantı göbeğine tellerle bağlıdır. Bu teller göbek kenarında bir delikten çıkıp, belli açılarda birbirleri ile kesişerek cant tarafında cant içinden göbeğe doğru uzanan bir meme-somuna vidalanır. Tellerin yarısı göbeğin bir tarafına, diğer yarısı öbür tarafına uzanır. Aynı yana uzanan tellerin yarısı saat yönünde diğer yarısı saate ters yönde eğimle uzanır. Tellerin tümünün gerilimleri her yönde cantı öyle dengeli bir şekilde gerer ki, teker hızla döndüğünde yalpalamaz, ağır yük taşıyabilir. Tellerden biri gevşer ya da koparsa yalpalama görülür, hemen düzeltmek gerekir. Tellere refleks, hız ölçücü gibi şeyler monte edilmiş olabilir. Bazı tekerlekler teller yerine deliksiz bir yüzey kullanır. Telli tekerin üstünlüğü yandan rüzgara yelken olmama, yan darbelere dayanıklılık, hafiflik, ve yalpalamada tamir kolaylığı konularındadır.

Vites donanımı[değiştir

nest...

155173 155174 155175 155176 155177