Geceleri Ağız Kuruması Neden Olur

A&#;&#;z Kurulu&#;u Bir Hastal&#;k Habercisi Midir?

A&#;&#;z kurulu&#;unu pek çok durumlarda susuz kalmaktan dolay&#; ya&#;ayabilirsiniz. Bu gibi durumlarda herhangi bir hastal&#;ktan &#;üphelenmezsiniz. Çok zaman geçmeden yeniden a&#;&#;z kurulu&#;u ya&#;&#;yorsan&#;z, burada dikkat çekmemiz gereken bir konu olacak. A&#;&#;z kurulu&#;u baz&#; durumlarda hastal&#;klar&#;n habercisidir. Bu yaz&#;m&#;zla beraber a&#;&#;z kurulu&#;unun ki&#;iye olan etkilerini inceleyece&#;iz. S&#;kça bu durumu ya&#;ayan ki&#;iler için tedavi önerilerini de sunup derdinize derman bulaca&#;&#;z.

A&#;&#;z kurulu&#;u &#;ikayeti ile bir doktora gitmek istedi&#;inizde “Dahiliye” bölümüne gitmeniz gerekecektir. Gerekli tahliler sonras&#;nda uygun görülen tedaviniz ba&#;layabilir.

A&#;&#;z Kurulu&#;u Neden Olur?

A&#;&#;z içinde nemin ve tükürük salg&#;s&#;n&#;n azalmas&#;yla a&#;&#;z kurulu&#;u problemi olu&#;ur. Bu probleme ise “kserostomi” ad&#; verilir.Tükürükler a&#;&#;z sa&#;l&#;&#;&#; için oldukça önemlidir. A&#;&#;z içini &#;slak tutmak, sindirimi kolayla&#;t&#;rmak, di&#;leri çürükten korumak gibi ciddi görevleri olan tükürüklerin azald&#;&#;&#; durumlarda, baz&#; sa&#;l&#;k sorunlar&#; olu&#;ur. Bu sorunlar&#;n olu&#;mamas&#; için a&#;&#;z içinin &#;slak kalmas&#; gereklidir.

Peki a&#;&#;z kurulu&#;u neden olur?

• Susuzluk: En yayg&#;n görülen neden uzun süre susuz kalmakt&#;r. Saatlerce susuz kalan a&#;&#;z içi kurumaya ba&#;lar.
• &#;laçlar: Kronik ilaçlar da kurumaya neden olur. Baz&#; ilaçlar&#;n yan etkisidir a&#;&#;z kurulu&#;u. Bu nedenle doktorlar ilaç kullanan ki&#;ilere bol su tüketimini önerirler. Özellikle de idrar söktürücü ilaçlar, yo&#;un &#;ekilde a&#;&#;z kurulu&#;u yapmaktad&#;r.
• Psikoloji: Heyecanlanma, korkma veya sevinme gibi aniden de&#;i&#;en psikoloji a&#;&#;z içini kurutabilir. Bilirsiniz ki korkan bir ki&#;iye hemen su verilir. Bu hem kan ak&#;&#;&#;n&#; dengeler hem de tükürük salg&#;lanmas&#;n&#; sa&#;lar.
• Diyabet: &#;eker hastal&#;&#;&#;, vücutta çok su kayb&#; ya&#;at&#;r. Su tüketimine önem vermeyen &#;eker hastalar&#;nda a&#;&#;z kurulu&#;u görülür. Bu nedenle a&#;&#;z kurulu&#;u &#;eker hastal&#;&#;&#; hastalar&#;nda görülmemesi için bol su tüketilmelidir.
• Zararl&#; Al&#;&#;kanl&#;klar: Sigara ve alkol tüketimi de ki&#;iyi çok susataca&#;&#; için a&#;&#;z içindeki nemi azalt&#;r.
• Tükürük bezlerinde olu&#;an bir rahats&#;zl&#;k, a&#;&#;z kurulu&#;una neden olur.
• Hormonlar: Menopoz gibi hormonal de&#;i&#;im dönemlerinde de a&#;&#;z kurulu&#;u ya&#;anabilir.
• A&#;&#;z kurulu&#;u halsizlik yapabilir. Halsizlik ise susuz ve aç kalmaktan dolay&#; ya&#;an&#;r.

A&#;&#;z Kurulu&#;u Nas&#;l Geçer? Tedavi Yöntemleri

A&#;&#;z kurulu&#;unun önüne geçmek için beslenmenize dikkat etmelisiniz. A&#;&#;z kurulu&#;u tedavi edilmedi&#;i durumda dudaklarda çatlama, a&#;&#;z içi enfeksiyonu, a&#;&#;z mantar&#; ve a&#;&#;z kokusu gibi istenmeyen durumlara neden olacakt&#;r. Bu nedenle;

• &#;ekerli ve asitli g&#;dalardan uzak durun.
• Su & &#;çecek: Bol bol su içmeye çal&#;&#;&#;n. Günlük su miktar&#;n&#; kilonuza göre belirleyin ve her zaman su &#;i&#;esine yak&#;n olun. Su sizi tüm hastal&#;klardan koruyacakt&#;r.
• S&#;v&#; G&#;dalar: Kuru g&#;dalarla besleniyorsan&#;z, ö&#;ünlerinize sulu g&#;da ekleyin. Gün içinde bir tabak çorba tükürük bezlerinin çal&#;&#;mas&#;n&#; destekler.
• Sak&#;z: Sak&#;z çi&#;neyerek tükürük bezlerini harekete geçirebilirsiniz. Çok uzun süre olmamak kayd&#;yla sak&#;z çi&#;nemek iyi gelebilir.
• A&#;&#;z Bak&#;m&#;: A&#;&#;z bak&#;m&#;na önem verin. Mutlaka di&#;lerinizi f&#;rçalay&#;n. Di&#; etinde iltihaplanma varsa, uzman yard&#;m&#; al&#;n.
• Di&#; Bak&#;m&#; Ürünleri: Florür içeren di&#; macunu, a&#;&#;z bak&#;m suyu ve sak&#;z kullanmaya özen gösterin.
• Jel & Tablet: Uzman görü&#;ü alarak a&#;&#;z içi nemlendirme tabletleri veya jelleri kullanabilirsiniz.
• &#;laç: Çok ciddi a&#;&#;z kurulu&#;u ya&#;ayan ki&#;ilere doktor, ilaç tedavisi önerecektir. Tükürük salg&#;lanmas&#;n&#; sa&#;layan Pilokarpin gibi ilaçlar, bu rahats&#;zl&#;&#;&#; önleyecektir.
• Rezene: Rezene tohumunu gün içinde çi&#;neyerek a&#;&#;z kurulu&#;unu önleyebilirsiniz.
• Limon: Limon suyu tükürük bezlerini harekete geçirir. Limonlu su içebilirsiniz.
• Zencefil: Ufak bir zencefil çi&#;nendi&#;inde a&#;&#;zdaki nem oran&#; dengelenecektir.

A&#;&#;z Kurulu&#;u Yapan Hastal&#;klar Hangileridir?

A&#;&#;z kurulu&#;u baz&#; durumlarda hastal&#;klarla beraber ya&#;anmaktad&#;r. Hastal&#;klar&#;n belirtisi veya sonucu olabilir. A&#;&#;z kurulu&#;u yapan hastal&#;klar&#; &#;u &#;ekilde ifade edebiliriz:

• Hipotiroidi (tiroid hormonu dü&#;üklü&#;ü)
• Skleroderma
• Romatoid artrit
• Parkinson hastal&#;&#;&#;
• Alzhaimer hastal&#;&#;&#;
• SarkoidozLupus eritematozu
• Felç
• Amiloidoz
• HIV (AIDS)
• Sjögren Sendromu: A&#;&#;z kurulu&#;u tansiyon ile kendini belli eder. D&#;&#; salg&#; bezlerinin dura&#;an hal almas&#;yla ya&#;an&#;r. Gözlerde yanma hissi de olu&#;turur.
• Diyabet: A&#;&#;z kurulu&#;u ve s&#;k idrara ç&#;kma durumu ya&#;ayan ki&#;ilerde &#;eker hastal&#;&#;&#; riski yüksek olacakt&#;r.
• Gastrit: A&#;&#;z kurulu&#;u mide bulant&#;s&#; ve haz&#;ms&#;zl&#;&#;&#;n ya&#;and&#;&#;&#; bu mide hastal&#;&#;&#; tedavi isteyen bir rahats&#;zl&#;kt&#;r. Gastrit hastalar&#;n&#;n s&#;kça &#;ikayet etti&#;i bir durumdur a&#;&#;z kurulu&#;u.
• Migren: E&#;er a&#;&#;z kurulu&#;u ba&#; a&#;r&#;s&#; gibi &#;ikayetleriniz varsa, migren tehlikesi alt&#;nda olabilirsiniz. Çünkü ba&#; a&#;r&#;s&#; ve &#;iddetli a&#;&#;z kurulu&#;u migrenin bir sonucudur.

A&#;&#;z Kokusuna 9 Etkili Yöntem, A&#;&#;z Kokusu Çözümleri

A&#;&#;z &#;çi Yaras&#;na Ne &#;yi Gelir? Neden Olu&#;ur? &#;laçs&#;z Bitkisel Tedavi

Di&#; Beyazlatma Yöntemleri, Evdeki Malzemelerle Do&#;al Çözümler

Di&#; A&#;r&#;s&#;na Ne &#;yi Gelir? Evde Çözüm Önerileri, Doktor Tavsiyeleri

Sağlıklı bir insanda normal seviyede üretilen tükürükte görülen azalma ağız kuruluğuna neden olur. Ağız kuruluğu, ’den fazla ilaç türü ve kanser tedavisinde kullanılan radyasyon nedeniyle görülebileceği gibi, bazı hastalıkların belirtisi olarak da ortaya çıkabilir. Günlük hayatta insanlar için alışıldık bir durum haline gelse de kronik ağız kuruluğunun tedavi edilmesi ve altta yatan nedenin tespit edilmesi büyük önem taşır.

Ağız Kuruluğu Nedir?

Ağzı ıslak tutmak, dişlerde çürük oluşumunu engellemek, ağız içi enfeksiyonları önlemek, sindirim, konuşma ve yutma işlemlerini kolaylaştırmak gibi görevleri bulunan tükürüğün az salgılanması durumunda ağız kuruluğu görülebilir. Tıp dilinde “kserostomi” olarak adlandırılan ağız kuruluğuna yüzlerce ilaç, radyasyon, psikolojik faktörler ve bazı sistemik rahatsızlıklar neden olabilir. Sağlıklı bir bireyde 24 saat içerisinde ml üretilen tükürüğün azalması, konuşma ve yutma güçlüğüne neden olarak kişiyi olumsuz etkileyebileceği gibi, bazı hastalıkların habercisi de olabilir. Ağız kuruluğu, tek başına bir hastalık olarak tanımlanmasa da neden olabileceği hastalıkların önüne geçmek için tedavi edilmesi ve göz ardı edilmemesi gereken bir durumdur.

Ağız Kuruluğu Neden Olur?

İlaçlar

’den fazla ilacın yan etkisi olarak ağız kuruluğu görülebilir. Salgılanan tükürük miktarını azaltarak ağız kuruluğuna neden olan bazı ilaçlar şu şekilde sıralanabilir:

• Anti-anksiyete ilaçları
• Antikolinerjikler
• Antikonvülsanlar
• Antidepresanlar
• Antiemetikler
• Antihipertansifler
• Antiepileptikler
• Antiparkinson ilaçlar
• Diüretikler
• Bronkodilatörler
• Kemoterapi ilaçları
• Kas gevşetici ilaçlar
• Sedatif ilaçlar

Radyasyon

Baş ve boyun bölgesine alınan radyasyon, tükürük bezlerini etkileyerek ağız kuruluğuna yol açabilir. Radyasyona karşı oldukça hassas olan tükürük bezlerinin maruz kalma derecesine bağlı olarak kuruluğun şiddeti değişiklik gösterebilir.

Kronik ve Sistemik Hastalıklar

Bazı hastalıkların belirtileri arasında ağız kuruluğu bulunur. Tükürük üretimine bağlı olarak da gelişebilen ağız kuruluğunun görüldüğü hastalıklar ise şu şekildedir:

• Sjögren sendromu
• Diyabet
• HIV ve AIDS
• Bulimia gibi yeme bozuklukları
• Anemi
• Tiroid hastalıkları
• Kistik fibrozis
• Tüberküloz (verem)
• Parkinson hastalığı
• Sistemik lupus eritamatozus
• İnme
• Kabakulak hastalığı
• Eklem iltihabı
• Graft-versus-Host hastalığı
• Bell paralizisi
• Amiloidoz
• Kronik böbrek yetmezliği sendromu
• Kronik sıvı kaybı (dehidratasyon)
• Siyalolitiazis

Diğer Nedenler

Ağız kuruluğuna neden olabilecek diğer faktörler ise şu şekildedir:

• Tükürük bezlerinin ameliyatla alınması
• Kafa ve boyun bölgesinde meydana gelen sinir hasarı
• Burun Tıkanıklığı Yapan Hastalıklar
• Anatomik sorunlar (burun kemik eğriliği, konka büyümesi)
• Sigara içmek
• Ağızdan nefes alma
• Horlama
• Kuru hava
• Fazla kahve ya da alkol tüketimi
• Hamilelik
• Stres
• Baharatlı yiyecekler

Ağız Kuruluğu Belirtileri

Uzun süre devam eden ağız kuruluğuna bazı belirtiler eşlik edebilir. Yaygın olarak görülen belirtiler şu şekildedir:

• Sık sık susama
• Kuru ve kırmızı dil
• Dudak çatlakları
• Aft şeklinde ağız yaraları
• Ağızda yapışkanlık hissi
• Boğaz kuruluğu ve ağrısı
• Dilde karıncalanma hissi
• Çiğneme, tat alma ve yutmada güçlük
• Konuşma problemleri
• Ses kısıklığı
• Ağız kokusu
• Tükürük bezlerinde büyüme
• Diş çürüklerinde artış
• Diş eti iltihabı
• Ağızda mantar oluşumu
• Takma dişleri kullanmada zorluk

Ağız Kuruluğu Tanısı

Pek çok farklı nedene bağlı olarak ağız kuruluğu ortaya çıkabileceği için doğru tanı konulması ve buna uygun bir tedavi planının oluşturulması oldukça önemlidir. Kullanılan ilaçlar, tıbbi geçmiş ve varsa diğer hastalıklar muayene sırasında doktor tarafından sorgulanır ve ağızdan muayene yapılır. Ağızda görülen kuruluk, tanı koymak için yeterli olmayabilir. Ağız kuruluğuna neden olan rahatsızlığı ya da durumu tespit etmek için kan testleri, tükürük üretimi testleri ve sialografi, ultrasonografi, MR ve BT gibi yöntemlerle tükürük bezlerinin görüntülenmesi gerekebilir. Tükürük bezlerinden alınacak biyopsi ise Sjögren sendromu gibi rahatsızlıkların görüldüğü durumlarda kullanılan bir yöntemdir.

Ağız Kuruluğu Tedavisi

Ağız kuruluğu tedavisinde kullanılan yöntemler kuruluğun şiddeti ve varsa altta yatan diğer faktörlere göre değişiklik gösterebilir. Ağız kuruluğu yaşayan kişilerin dikkat etmesi gerekenler ve tedavi yöntemleri aşağıda sıralanmıştır:

• İlaçtan kaynaklı ağız kuruluğu durumunda doktora başvurulmalı ve ilacın dozu ya da ilaç değiştirilmelidir.
• Yutmayı kolaylaştırma amacıyla sık sık su içilmelidir.
• Ağız gargarası, jel ve spreyler ile ağızdaki nem miktarı artırılabilir.
• Yapay tükürük ürünleri ile ağız kuruluğunun önüne geçilebilir.
• Aromalı diş macunu ve gargara kullanımından uzak durulmalıdır.
• Şekersiz sakız ya da pastiller çiğnenebilir.
• E vitamini yönünden zengin kremler, dudak kuruluğu için kullanılabilir.
• Baharatlı yiyeceklerden kaçınılmalı ve yemekler çok sıcak tüketilmemelidir.
• Ev ve iş yerindeki nem dengesine dikkat edilmeli, kuru havadan kaçınılmalıdır.
• Alkol, sigara ve kafein tüketilmemelidir.
• Ağız yerine burundan nefes alınmalıdır.
• Sjögren sendromuna bağlı ağız kuruluğu durumunda pilokarpin kullanılabilir.