İki Almanya’nın 1990 yılında birleşmesinden beri Federal Almanya Cumhuriyeti daha önce 11 eyaletten oluşuyorken 16 eyalete çıktı, beş “yeni eyalet” Brandenburg, Mecklenburg-Vorpommern, Saksonya, Saksonya-Anhalt ve Thüringen. Bu eyaletler Demokratik Almanya Cumhuriyeti’nin (DAC) illerinin, tarihteki örnekler dikkate alınarak birleştirilmesiyle oluşturuldu. DAC’de eyalet yapısı yoktu.
Bavyera, Saksonya veya Thüringen Serbest Devleti (Freistaat) veya Serbest ve Hanse (Ticaret Birliği) Kenti Hamburg veya Serbest ve Hanse Kenti Bremen gibi sıfatların tarihi arka planı var ve federal devlette hukuki bir anlamı yok.
Eski DAC’nin Federal Almanya’ya katılmasıyla 249.000 km2 olan ülke yüzölçümü yüzde 43 artarak 357.000 km2’ye çıktı, o zamanlar yaklaşık 62 milyon olan nüfus ise yüzde 26 artışla 78,2 milyona çıktı. Federal Almanya’nın bugünkü nüfusu 83,2 milyon.
Baden-Württemberg
Toprağına bağlı ve dünyaya açık: Baden-Württemberg’lilerin kısaca “Ländle” dedikleri memleketleri yüzölçümüne göre Federal Almanya’nın üçüncü büyük eyaleti ve Almanya’nın ihracat birincisi. Schwarzwald (Kara Ormanlar) veya Schwäbische Alb (Svabya Alpleri) gibi göz alıcı doğa bölgelerinin yanı sıra Heidelberg gibi kültür kentlerinin çektiği turistlerin sayısı Baden-Württemberg’in nüfusunu geçiyor.
Veriler & Olgular
Nüfus: 11,1 milyon
Eyalet başkenti: Stuttgart
Yüzölçümü: 35.751 km2
Milyon avro olarak GSYİH (2019): 524.325 (3. sıra)
Avro olarak kişi başı GSYİH (2019): 42.290 (4. sıra)
Önemli özelliği: Dünyaca tanınmış pek çok firmanın yanı sıra 277 “gizli” uluslararası piyasa lideri var (Hidden Champions).
Federal Konsey’deki sandalye sayısı: 6
Birinci olduğu alan: Araştırma harcamaları – GSYİH’nın yüzde beşinden fazla.
Farklı olgu: Almanya’nın tüm eyaletleri içinde yılda toplam saat olarak en çok güneş alan yer.
www.baden-wuerttemberg.de
Bavyera
Neşeli ve rahat, bazen kendi bildiğini okuyan insanlar: Bavyeralılar geleneklerine bağlılıklarının öne çıkarmayı sever. Yüzölçümü bakımından Almanya’nın en büyük eyaleti olan Bavyera’da Dirndl (geleneksel etek) ve kısa deri pantolon saygın ortamlarda da giyiliyor, özellikle de eyalet başkenti Münih’te düzenlenen en büyük halk festivali Oktoberfest’te – ama başka yerlerde de. Almanya’nın güney doğusu otomobil sektörü, makine sanayisi ve elektroteknikte göz dolduruyor.
Veriler & Olgular
Nüfus: 13,1 milyon
Eyalet başkenti: Münih
Yüzölçümü: 70.552 km2
Milyon avro olarak GSYİH (2019): 632.897 (2. sıra)
Avro olarak kişi başı GSYİH (2019): 48.323 (3. sıra)
Önemli özelliği: Bayern Münih’in (Almanya’nın en iyi futbol takımının) yurdu.
Federal Konsey’deki sandalye sayısı: 6
Birinci olduğu alan: En düşük işsizlik oranı (Ağustos 2020) – yüzde 4,1.
Farklı olgu: Bavyeralılar beyaz sosise ve beyaz biraya meraklı.
www.bayern.de
Berlin
Yaratıcı, hızlı, dünyaya açık: Duvar’ın yıkılmasından beri Berlin Avrupa’nın en heyecan verici, en canlı kentleri arasında anılıyor. Aynı zamanda Almanya’nın başkenti ve bir eyaleti olan 3,7 milyonluk metropol hızlandırılmış çekimdeymiş gibi hummalı bir hareketlilik içinde. Berlin’de günde gerçekleşen etkinlik sayısı, devlet operasından arka avlulardaki özel sergilere veya çok kültürlü festivallere kadar, binin çok üstünde.
Veriler & Olgular
Nüfus: 3,7 milyon
Eyalet başkenti: Berlin
Yüzölçümü: 892 km2
Milyon avro olarak GSYİH (2019): 153.291 (6. sıra)
Avro olarak kişi başı GSYİH (2019): 41.967 (6. sıra)
Önemli özelliği: 1990 yılına kadar Berlin duvar, dikenli tel ve ölüm şeridiyle bölünmüş bir kentti – ve DAC’nin başkentiydi.
Federal Konsey’deki sandalye sayısı: 4
Birinci olduğu alan: Almanya’nın en büyük kenti.
Farklı olgu: Büyük Şehir Belediye Başkanı aynı zamanda eyaletin ve kentin baş yöneticisi.
www.berlin.de
Brandenburg
Prusya’nın görkemi ve film stüdyosu Babelsberg’in ışıltısı: Brandenburg capcanlı metropol Berlin’i çevreliyor. Kuzey doğudaki seyrek nüfuslu bu eyalet ormanlar, kanallar ve yaklaşık 3.000 gölle kaplı. Eyalet başkenti Potsdam, Rokoko incisi Sanssouci Sarayıyla göz dolduruyor. 1991’den beri Alman ve Polonyalı öğrencilerin birlikte eğitim gördüğü Frankfurt/Oder’deki Viadrina Avrupa Üniversitesi gururla örnek gösterilen bir girişim.
Veriler & Olgular
Nüfus: 2,5 milyon
Eyalet başkenti: Potsdam
Yüzölçümü: 29.486 km2
Milyon avro olarak GSYİH (2019): 74.330 (11. sıra)
Avro olarak kişi başı GSYİH (2019): 29.541 (14. sıra)
Önemli özelliği: Potsdam’ın Babelsberg semtinde Almanya’nın en önemli film stüdyosu bulunuyor. “Babylon Berlin” de burada çekildi.
Federal Konsey’deki sandalye sayısı: 4
Birinci olduğu alan: Sürdürülebilir yeraltı ısısının kullanımı (jeotermi).
Farklı olgu: Brandenburg Kapısı Berlin’de ve Brandenburg bölgesi kenti çevreliyor.
www.brandenburg.de
Bremen
“Üç dakikada Bremen”. Mümkün mü? Evet mümkün – “Bremenli kent rehberleri”yle düzenlenen resmi bir turla. 1947’den beri iki kentten oluşan bu eyaletin tarihini öğrenin. Bremerhaven’ın kendi internet sitesi de bilgilendirmenin parçası durumunda.
Veriler & Olgular
Nüfus: 0,7 milyon
Eyalet başkenti: Bremen
Yüzölçümü: 419 km2
Milyon avro olarak GSYİH (2019): 33.623 (16. sıra)
Avro olarak kişi başı GSYİH(2019): 49.215 (2. sıra)
Önemli özelliği: Bremen Mızıkacıları – Halk masalında cesaretleri ve dayanışmalarıyla daha iyi bir yaşama kavuşan eşek, köpek, kedi ve horoz.
Federal Konsey’deki sandalye sayısı: 3
Birinci olduğu alan: En küçük eyalet
Farklı olgu: Kent eyaleti iki kentten oluşuyor: Bremen ile ona yaklaşık 60 kilometre uzaklıktaki Bremerhaven.
www.bremen.de
Hamburg
Elbe Nehri kıyısındaki, geleneği güçlü milyonluk metropol: Freie und Hansestadt (Serbest ve Hanse Birliği Kenti) sıfatlı bir kent olan Hamburg aynı zamanda bir eyalet, en büyük ikinci kent ve Almanya’nın en önemli dış ticaret merkezi. Dev şilepler Hamburg’un açık deniz limanı “Dünyaya açılan kapı”dan geçiyor. Üç konteynerden biri ya Çin’den geliyor ya oraya doğru gidiyor.
Veriler & Olgular
Nüfus: 1,8 milyon
Eyalet başkenti: Hamburg
Yüzölçümü: 755 km2
Milyon avro olarak GSYİH (2019): 123.270 (9. sıra)
Avro olarak kişi başı GSYİH (2019): 66.878 (1. sıra)
Önemli özelliği: Elbfilarmoni binası Almanya’nın en çarpıcı ve görkemli konser salonu.
Federal Konsey’deki sandalye sayısı: 3
Birinci olduğu alan: İşçi başına en yüksek ücret (2019) – Yılda 53.051 avro.
Farklı olgu: St Michaelis kilisesi (Hamburglu Michel lakaplı) Almanya’nın en yüksek saat kulesine sahip: Dört adet saat minesinin her birinin çapı sekiz metre.
www.hamburg.de
Hessen
Almanya’nın ortasında tarihi kökleriyle yaşayan bir eyalet: Hessen eyaleti kuzeyde Sauerland’dan güneyde Odenwald’a kadar uzanıyor. Villaların ve şarabın kenti olarak bilinen eyalet başkenti Wiesbaden şık gezintilerin yeri. Almanya’nın en büyük havalimanının bulunduğu Frankfurt dünya ticaretinde bir dağıtım merkezi. Otomobil ve makine sanayisi, kimya ve elektronik sanayisi ekonominin bel kemiği.
Veriler & Olgular
Nüfus:6,3 milyon
Eyalet başkenti: Wiesbaden
Yüzölçümü: 21.115 km2
Milyon avro olarak GSYİH (2019): 294.477 (5. sıra)
Avro olarak kişi başı GSYİH (2019): 46.923 (5. sıra)
Önemli özelliği: Johann Wolfgang von Goethe 1749’da Frankfurt’ta doğdu.
Federal Konsey’deki sandalye sayısı: 5
Birinci olduğu alan: En büyük ormanlık alan oranı – yüzde 42’den fazla.
Farklı olgu: Frankfurt 1949’da neredeyse Federal Almanya’nın başkenti olacaktı.
www.hessen.de
Mecklenburg-Vorpommern
Doğa cenneti: Almanya’nın nüfusça en seyrek yerleşimli bu eyalete karakterini 2.000’den fazla göl, 350 kilometreden fazla Baltık Denizi kıyısı, ama aynı zamanda geniş tarlalar ve ormanlar veriyor. Mecklenburg-Vorpommern’in en önemli ekonomik sektörü turizm. Şansölye Angela Merkel’in de memleketi olan bu eyalette Orta Avrupa’nın en büyük su sporları bölgesi var.
Veriler & Olgular
Nüfus: 1,6 milyon
Eyalet başkenti: Schwerin
Yüzölçümü: 23.180 km2
Milyon avro olarak GSYİH (2019): 46.567 (14. sıra)
Avro olarak kişi başı GSYİH (2019): 28.940 (15. sıra)
Önemli özelliği: Almanya’nın en büyük adası Usedom burada
Federal Konsey’deki sandalye sayısı: 3
Birinci olduğu alan: En uzun kıyı şeridine sahip eyalet – 2.000 kilometre.
Farklı olgu: Almanya’nın en çok milli parkı burada – 14’te 3.
www.mecklenburg-vorpommern.de
Aşağı Saksonya
Çeşitlilik, gelenek ve yaratıcılık ruhu: Almanya’nın yüzölçümü bakımından ikinci en büyük eyaleti Kuzey Denizi adası Borkum’dan Harz dağlık bölgesi Mittelgebirge’ye kadar uzanıyor. Arada merkez olarak Hannover, koruluk alanlar ve Almanya’nın en verimli tarlaları yer alıyor. Aşağı Saksonya’nın arazilerinin üçte ikisi tarımsal amaçlı kullanılıyor, en önemli ekonomi sektörü otomotiv.
Veriler & Olgular
Nüfus: 8 milyon
Eyalet başkenti: Hannover
Yüzölçümü: 47.635 km2
Milyon avro olarak GSYİH (2019): 307.036 (4. sıra)
Avro olarak kişi başı GSYİH (2019): 38.423 (8. sıra)
Önemli özelliği: 3,97 derece eğimli Pisa’nın kulesinden 5,19 derece daha eğik olan Suurhusen Kilisesi kulesi burada.
Federal Konsey’deki sandalye sayısı: 6
Birinci olduğu alan: Rüzgar enerjisi üretimi – 2019’da 11.325 megavat.
Farklı olgu: En çok yeşil lahananın ekildiği yer – eyalete özgü geleneksel yemek olarak kışın da yeniyor.
www.niedersachsen.de
Kuzey Ren-Vestfalya
Kömür ve çelikten yüksek teknoloji, moda ve tiyatroya dönüşüm: Almanya’nın en büyük nüfuslu eyaleti olan ve en büyük sanayi bölgesini barındıran Kuzey Ren-Vestfalya kültür ve araştırma faaliyetlerinin toplandığı merkez olma yolunda. Eyalet Avrupa’nın en yoğun araştırma ağını barındırıyor ve UNESCO tarafından – New York ve Paris’in yanı sıra – dünyanın en önemli kültür bölgeleri arasında sayılıyor.
Veriler & Olgular
Nüfus: 17,9 milyon
Eyalet başkenti: Düsseldorf
Yüzölçümü: 34.098 km2
Milyon avro olarak GSYİH (2019): 711.419 (1. sıra)
Avro olarak kişi başı GSYİH (2019): 39.678 (7. sıra)
Önemli özelliği: Kuzey Ren-Vestfalya Almanya’nın GSYİH’nın yaklaşık beşte birini sağlıyor ve ekonomik olarak Avrupa’nın en güçlü bölgelerinden biri.
Federal Konsey’deki sandalye sayısı: 6
Birinci olduğu alan: En büyük nüfuslu eyalet
Farklı olgu: Yeniden birleşmeye kadar Bonn Federal Almanya’nın başkentiydi.
www.nrw.de
Rheinland-Pfalz
Riesling, Müller-Thurgau veya Silvaner üzümleri: Rheinland-Pfalz Almanya’da şarapçılıkta bir numara; Rheinland-Pfalz’lılar Alman üzümünün üçte ikisini hasat ediyor. Resmi portalde bölge ve insanları, bölgenin ekonomi branşlarını veya dünya ölçüsünde dikkat çeken turistik cazibeleri tanıyabilirsiniz.
Veriler & Olgular
Nüfus: 4,1 milyon
Eyalet başkenti: Mainz
Yüzölçümü: 19.853 km2
Milyon avro olarak GSYİH (2019): 145.003 (7. sıra)
Avro olarak kişi başı GSYİH (2019): 35.457 (10. sıra)
Önemli özelliği: Almanya’da en çok tarihi Roma hamamı burada.
Federal Konsey’deki sandalye sayısı: 4
Birinci olduğu alan: En büyük şarap üreticisi
Farklı olgu: Almanya’daki en küçük yüz yerleşimin 72’si burada; 2019 yılında bu kategoride birinciliği alan Dierfeld ile Hallig Gröde de burada. İki yerleşim yerinin 31.12.2019 tarihinde 10’ar kayıtlı sakini vardı.
www.rlp.de
Saarland
Saarland 1957’den beri Federal Almanya’nın parçası: Önceki dönemde 200 yıl içinde sekiz kez ülke değiştirdi. Eyaletin siyasi ve ekonomik merkezi başkent Saarbrücken. Çok sayıda saygın araştırma kuruluşu sayesinde Saarland’lılar memleketlerini “Bilişimin dünya başkenti” diye niteleyebildiler. Ziyaretçiler misafirperverlikle ve doğal güzelliklerle karşılaşıyor.
Veriler & Olgular
Nüfus: 1 milyon
Eyalet başkenti: Saarbrücken
Yüzölçümü: 2.570 km2
Milyon avro olarak GSYİH (2019): 36.253 (15. sıra)
Avro olarak kişi başı GSYİH (2019): 36.684 (9. sıra)
Önemli özelliği: 1949’da kurulan Federal Almanya’ya katılımı 1957’de gerçekleşebildi (“Küçük yeniden birleşme”).
Federal Konsey’deki sandalye sayısı: 3
Birinci olduğu alan: Kişi başına binek otomobili – 0,64 oranında.
Farklı olgu: Saarland 1954 yılındaki dünya şampiyonasında, daha sonra dünya şampiyonu olacak Almanya’yla karşılaşmalarını 0:3 ve 1:3 skorlarıyla kaybetti.
www.saarland.de
Saksonya
Plauen tülleri, Meißen porselenleri veya Glashütte saatleri: Sanatsal el işleri ve mucit ruhu Saksonya’yı dünyaca ünlü kılıyor. Freistaat (Serbest Devlet) sıfatını taşıyan eyalet ülkenin doğusundaki en büyük ve en yoğun nüfuslu eyalet. Buranın halkı başkentlerini gururla “Elbe Floransası” diye anıyor, zira Dresden Elbe vadisinin huzur verici güzelliğiyle ve Renaissance ve Barok dönemi yapılarıyla göz kamaştırıyor.
Veriler & Olgular
Nüfus: 4,1 milyon
Eyalet başkenti: Dresden
Yüzölçümü: 18.416 km2
Milyon avro olarak GSYİH (2019): 128.097 (8. sıra)
Avro olarak kişi başı GSYİH (2019): 31.453 (12. sıra)
Önemli özelliği: Chemnitz’te 16 metre yüksekliğinde bir Karl Marx büstü var – dünyanın ikinci en büyük portre büstü.
Federal Konsey’deki sandalye sayısı: 4
Birinci olduğu alan: Yeni eyaletler arasında en yüksek GSYİH – 2019 yılında 128.097 milyon avro.
Farklı olgu: Dresden’de Melitta Bentz 1908’de kahve filtresini buldu.
www.sachsen.de
Saksonya-Anhalt
Yenilikçi ve köklerine bağlı. Yeni eyaletler arasında Saksonya-Anhalt en çok doğrudan yabancı sermaye çeken yer. Elbe Nehri boyunca 303 kilometrelik nehir coğrafyası, romantik atmosferli üzüm bağları bölgeleri ve dört dünya mirası varlığı bu eyaletin öne çıkanları. Saksonya ve Thüringen’le birlikte “Orta Almanya” ekonomik bölgesini oluşturuyor.
Veriler & Olgular
Nüfus: 2,2 milyon
Eyalet başkenti: Magdeburg
Yüzölçümü: 20.446 km2
Milyon avro olarak GSYİH (2019): 63.545 (13. sıra)
Avro olarak kişi başı GSYİH (2019): 28.880 (16. sıra)
Önemli özelliği: Protestanlığın çıkış yeri – Martin Luther yeni bakış açısını Wittenberg Manastırının kulesindeki odada edinmişti.
Federal Konsey’deki sandalye sayısı: 4
Birinci olduğu alan: Erken kalkanlar – Saksonya-Anhaltlılar ortalama saat 6. 39’da kalkıyor, Almanya ortalamasından dokuz dakika daha erken.
Farklı olgu: Youtube’un üç yaratıcından biri olan ve Paypal’ın geliştirilmesinde yer alan Jawed Karim Merseburg’da doğdu.
www.sachsen-anhalt.de
Schleswig-Holstein
Kuzey Denizi ile Baltık Denizi arasındaki eyalette “deniz ayıları” kendilerini rahat hissediyor. Schleswig-Holstein Almanya’nın en kuzey eyaleti ve başkenti Kiel her yıl dünyanın en büyük yelkenli spor etkinliği olan Kiel Haftasıyla dikkatleri üzerine çekiyor. Schleswig-Holstein’ın en önemli sektörleri tıp teknolojisi, denizcilik ile bilgi ve iletişim teknolojileri.
Veriler & Olgular
Nüfus: 2,9 milyon
Eyalet başkenti: Kiel
Yüzölçümü: 15.799 km2
Milyon avro olarak GSYİH (2019): 97.762 (10. sıra)
Avro olarak kişi başı GSYİH (2019): 33.712 (11. sıra)
Önemli özelliği: Birden fazla denize (Kuzey ve Baltık Denizi) kıyısı var. Bu nedenle de “denizler arasındaki eyalet” diye anılıyor.
Federal Konsey’deki sandalye sayısı: 4
Birinci olduğu alan: Dünyanın en yoğun trafiğinin olduğu su yolu burada – Kuzey Denizi Kanalı.
Farklı olgu: Almanya’nın en küçük beldesi Arnis (300 sakin) burada.
www.schleswig-holstein.de
Thüringen
Goethe, Bach veya Bauhaus ve Reformasyon: Thüringen, ozanların ve düşünürlerin yurdu olarak tanınıyor. Altenburg ile Zeitz arasında uzanan kültür hazinelerini Thüringen Devlet Sekretaryasının portalında görebilirsiniz. Güncel siyasete ilişkin bilgiler, ekonomik gelişme ve coğrafi çeşitlilik internet sayfası içeriğini tamamlayan diğer konular.
Veriler & Olgular
Nüfus: 2,1 milyon
Eyalet başkenti: Erfurt
Yüzölçümü: 16.173 km2
Milyon avro olarak GSYİH (2019): 63.866 (12. sıra)
Avro olarak kişi başı GSYİH (2019): 29.883 (13. sıra)
Önemli özelliği: Anaokulu 1840’da Friedrich Fröbel tarafından burada bulundu.
Federal Konsey’deki sandalye sayısı: 4
Birinci olduğu alan: En ünlü yürüyüş yolu –Thüringen Ormanı’ndaki Rennsteig.
Farklı olgu: Almanya’nın merkezi olduğunu savunan (tabii farklı ölçütlere göre) dört yerleşim birden burada.
www.thueringen.de
© www.deutschland.de
You would like to receive regular information about Germany? Subscribe here: