Cocuk Kahramanlari
Kurtuluş Savaşı'nın "&#;ocuk" kahramanları
KAHRAMANMARAŞ/ERZURUM
Kurtuluş mücadelesinde pek çok evladını şehit veren Maraş'ta çocuk kahramanlar önemli rol oynadı. Fındıklıoğlu İbrahim, Sait Yalçın, Kısakürekzade Şahap, Etlioğlu Ahmet Duran, Bombacı Ahmet, Şekerci Ökkeş ve Çuhadar Ali, çocuk olmalarına rağmen canları pahasına milli mücadele yer aldı. Kimi savaş esnasında şehit oldu kimi de gazilik gururunu yaşadı.
Fransızların Maraş'ı işgalinde cepheye koştuğunda annesinin, "Henüz küçüksün, seni hemen vururlar oğlum" dediği Şekerci Ökkeş, "Yaşım küçük ama imanım büyüktür anne. Şehit olacaksam, vatan ve millet uğrunda şehit olacağım. Ben ölmeliyim ki düşman sizlere ilişmesin" diyerek büyük bir cesaret örneği gösterdi.
Bombacı Ahmet ise harbin en şiddetli zamanlarında kaledeki mücahitlere mühimmat ve erzak taşıdı. Ahmet'in 17 yaşında vefat ettiği biliniyor.
Milli mücadelenin ardından Ankara'ya davet edilen Etlioğlu Ahmet Duran'a madalyası ise bizzat Gazi Mustafa Kemal Paşa tarafından göğsüne takıldı.
Ermeniler tarafından öldürülen 2 Türk'ün intikamını almak için yola çıkıp, 3 Ermeni çeteden ikisini öldürüp birini yaralayan Çuhadar Ali ise henüz 17 yaşında şehit oldu.
Erzurum'un çocuk kahramanları
Erzurum'da, yılında Sultan 2. Abdülhamit Han tarafından kurulan ve günümüze kadar yaklaşık 50 bin mezun veren Erzurum Lisesi de eğitim ve bilime sağladığı katkı kadar cephelerde orduya verdiği destekle biliniyor.
Lisede eğitim-öğretim gören yaşlarındaki çocuklar, yatak çarşaflarından çuval yaparak 'te Sarıkamış Harekatı'nda cephede orduya destek için sırtlarında erzak ve mühimmat taşıdı.
Vatan savunmasında önemli bir görev üstlenen çocuklar, Çanakkale Savaşları'nda ise cephede savaşırken şehit oldu. Çanakkale'ye giden öğrenciler dönmediği için Erzurum Lisesi o dönemde 3 yıl boyunca mezun veremedi.
Muhabir: İsmail Hakkı Demir-Ayşe Yıldız
Anadolu Ajansı web sitesinde, AA Haber Akış Sistemi (HAS) üzerinden abonelere sunulan haberler, özetlenerek yayımlanmaktadır. Abonelik için lütfen iletişime geçiniz.Kurtuluş Savaşı'nın "Çocuk Kahramanları" (1)
KAHRAMANMARAŞ (AA) - İSMAİL HAKKI DEMİR - Fındıklıoğlu İbrahim, Sait Yalçın, Kısakürekzade Şahap, Etlioğlu Ahmet Duran, Bombacı Ahmet, Şekerci Ökkeş ve Çuhadar Ali, çocuk olmalarına rağmen Maraş'ın kurtuluşunda yer aldı.
Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru müttefiklerinin yenilmesi üzerine, Osmanlı İmparatorluğu 30 Ekim 'de Mondros Mütarekesi'ni imzaladı. Bu anlaşmaya göre, Anadolu'nun birçok yeri gibi Maraş'ta işgal altına girdi. Maraş'ı önce, İngilizler ardından da Fransızlar işgal etti. 21 Ocak günü ise şehir harbi başladı. 22 gün ve gece süren bir mücadeleden sonra Maraşlılar 7 den 70'e silaha sarılarak tek yürek tek bilek halinde bütün mevcudiyetini ortaya koydu. Sonunda kendisini yok etmek isteyen düşmanı yerli işbirlikçileri ile birlikte mağlup etti ve büyük bir zafere imzasını attı. Maraş, bu uğurda da pek çok evladını şehit verdi.
Maraş'ın kurtuluşunda çocuk kahramanlar da önemli rol oynadı. Fındıklıoğlu İbrahim, Sait Yalçın, Kısakürekzade Şahap, Etlioğlu Ahmet Duran, Bombacı Ahmet, Şekerci Ökkeş ve Çuhadar Ali, çocuk olmalarına rağmen canları pahasına milli mücadele yer aldı. Kimi savaş esnasında şehit oldu kimi de gazilik gururunu yaşadı.
Fransızların Maraş'ı işgalinde cepheye koştuğunda annesinin, "Henüz küçüksün, seni hemen vururlar oğlum" dediği Şekerci Ökkeş, "Yaşım küçük ama imanım büyüktür anne. Şehit olacaksam, vatan ve millet uğrunda şehit olacağım. Ben ölmeliyim ki düşman sizlere ilişmesin" diyerek büyük bir cesaret örneği gösterdi.
Bombacı Ahmet ise harbin en şiddetli zamanlarında kaledeki mücahitlere mühimmat ve erzak taşıdı.
Milli mücadelenin ardından Ankara'ya davet edilen Etlioğlu Ahmet Duran'a madalyası ise bizzat Gazi Mustafa Kemal Paşa tarafından göğsüne takıldı.
Çocuk kahramanlardan Sait Yalçın'ın en küçük çocuğu 69 yaşındaki Halil İbrahim Yalçın, AA muhabirine yaptığı açıklamada, savaş döneminde babasının 18 yaşında olduğunu söyledi.
Babasının, Pazarcık Müdafa-i Hukuk Cemiyeti'ndeki kurucu heyetinde yer aldığını dile getiren Yalçın, şöyle konuştu:
"Babam milli kuvvetlerin iaşe sorumlusu olarak görevlendirilir. Antep'ten Maraş'a gelecek Fransız yardımcı kuvvetlerini engellemede büyük çaba göstermiş. Zaman zaman Türkoğlu-Kahramanmaraş arasındaki Aksu mevkisinde görev yapmışlar. Bu mevkide Fransızlarla mücadele ederler. Babam kendisine verilen İstiklal Madalyası'nı takmazdı. 'Neden takmıyorsun' dediğimde, 'oğlum nice isimsiz kahraman, nice gazi var' derdi."
Yalçın, babasının madalyasına gözü gibi baktığını ifade etti.
Araştırmacı Serdar Yakar ise Maraş'ta milli mücadeleye katılan kahramanların hikayelerini kitaplaştırdığını söyledi.
Savaşta; genç, yaşlı, kadın ve erkek ayrımı yapılmadan topyekün mücadele edildiğini anlatan Yakar, "Burada kahraman çocuklar milis güçler arasındaki irtibatın sağlanmasında görev yaparlar. Bombacı Ahmet ismindeki çocuğun, kaledeki Türk askerlerine erzak ve haber götürülmesinde büyük hizmetleri var. Çuhadar Ali gençlik çağında düşmana karşı kahramanca savaşarak şehit olan adına destanlar, ağıtlar yazılan bir şehidimiz. Fındıklıoğlu İbrahim, Etlioğlu Ahmet Duran gibi çocuk yaşta denilecek şekilde savaşa katılan, cepheler arasında haber götüren çocuk kahramanlarımız var" dedi.
Yakar, milis kuvvetlerinin gidemedikleri yerlere küçük çocukların gönderildiğini dile getirdi.
Kısakürekzade Şahap'ın hikayesini de anlatan Yakar, şöyle konuştu:
"Bu kahraman çocuk, kaleden bayrağın indirilmesiyle beraber halkı bilinçlendirmek amacıyla babası Mehmet Ali Kısakürek'in yazdığı beyannameyi düşman karargahlarının arasından geçirerek işte camilerde dağıtıyor. O gün halkın cuma namazına Ulu Camii'de halkın toplanmasına vesile oluyor."
Kentin kurtuluşunda görev alan çocuk kahramanların hikayeleri ise kitapta şu şekilde yer alıyor:
- Çuhadar Ali
"Şehrin düşman işgaline uğraması ve Sütçü İmam Olayı'nın akabinde 2 Türk'ün Ermeniler tarafından öldürülmesi üzerine onların intikamını almak için yola çıkıp, Mercimektepe civarında yakaladığı 3 Ermeni çeteden ikisini öldürüp birini yaraladı. Henüz 17 yaşında şehit oldu."
- Şekerci Ökkeş
"Fransızların gelişiyle Ermenilerin tehditlerini artırdığını gözleriyle gördü ve yaşadı. Savaşın sonuna kadar muharebelere en önde iştirak eden Ökkeş, şehrin düşman işgalinden kurtuluşunun ardından oluşturulan Akıncı Müfrezelerine gönüllü olarak katıldı. Antep savunmasına ve Şam savaşlarına da katıldı. 17 Aralık 'de 16 yaşında vefat etti."
- Bombacı Ahmet
"Harbin en şiddetli zamanlarında kaledeki mücahitlere mühimmat ve erzak taşımak cesaretini gösterir. Ayrıca Ermeni sığınaklarının el yapımı bombalarla tahrip edilmesinde üstün gayretleri olmuştur. 17 yaşında vefat ettiği biliniyor."
- Etlioğu Ahmet Duran
"Genç ve atik olması dolayısıyla en tehlikeli görevlerde kendini en öne attı. Savaşın ilk günlerinde düşmanın attığı kurşun ile topuğundan vuruldu. Arkadaşları tarafından hastaneye kaldırıldı. Savaş yıllarının ardından Ankara’ya çağrılarak madalyası bizzat Gazi Mustafa Kemal Paşa tarafından göğsüne takıldı. 'da vefat etti."
- Kısakürekzade Şahap
"Fransız işgal komutanının emriyle Türk bayrağının kaleden indirilmesi üzerine babasının kaleme aldığı beyannameyi başta Ulu Cami olmak üzere şehrin büyük camilerine götürür. Böylece daha 15 yaşındayken Bayrak Olayı'nın kahramanları arasında yer alır. 25 Ağustos 'de vefat etti."
- Sait Yalçın
"Mülazımzade Sait daha 18 yaşındayken Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti müteşebbis heyetine dahil olur. Çatışmalara katılır. Antep’ten gelen düşman yardım birliklerinin Maraş'a ulaşmaması için çaba gösterir. Maraş kurtulduktan sonra da kişilik milis kuvvetiyle Antep savunmasına katılır. Savaş kazanıldıktan sonra TBMM tarafından İstiklal Madalyası ile onurlandırılır. 'de vefat etti."
- Fındıklıoğlu İbrahim
"Fransız işgali sonrasında şehir genelinde çatışmalar başladığında mahalledeki çetelerin başına çavuş olarak seçilen babasının emrinde çatışmalara katılır. Fransız topçularının yoğun top bombardımanında bir şarapnel parçasıyla başından yaralanır. Çatışmalar yoğunlaştığında kadın ve çocuklar Dereli köyüne doğru çekilirken onu da beraberlerinde götürürler. Kan kaybından yolda vefat eder. Cenazesi yol kenarına defnedilir. 19 yaşında vefat ettiği biliniyor."
Kaynak:
“23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı” Kurtuluş Savaşı’nda çocuklarımızın kutsal mücadelelerinin anısına hediye edilen ve dünyada örneği olmayan tek bayramdır. 23 Nisan ’deki ilk bayram Türkiye Cumhuriyeti devletinin kurucusu ve dönemin Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa himayesinde gerçekleştirilmiş, etkinlikler için Mustafa Kemal arabalarından birini çocuklara tahsis etmiş ve Cumhurbaşkanlığı Bandosu&#;nun konser vermesini sağlamıştır. Bayramı hak eden ve bu vatanın düşman işgalinde kurtulmasında emeği olan on binlerce çocuğumuzun mücadelesi kutsaldır. Çocuk kahramanlarımız, Birinci Dünya Savaşı Cephelerinde olduğu gibi Kurtuluş Savaşı’nda daha da büyük yararlılık göstermişlerdir. Vatan savunmasına yardım için eğitimlerini yarıda keserek gelenler arasında yaşındaki çocuklar da vardır&#; Vatan savunması uğruna bazı okullar mezun verememişti. Çünkü öğrencilerin hepsi cepheye koşmuş ve oradan geri dönememişlerdi&#; İşte o unutulmaz mücadelelerin, unutulmaz kahramanları!
“Bildiğiniz gibi, Sarıkamış Harekatı’nda çocuklarımızın gerçekleştirdiği mücadele bir savaş mucizesidir. Birinci Dünya Savaşı’nda İran sınırında Ruslara karşı savaşan Tümenimiz cephanesiz kalınca Van’dan istenen yardım sonrası yaşları arasında değişen 80’i öğrenci çocuk, yatak çarşaflarından ve perdelerden kesilerek yapılan torbalara konulan mermileri sırtlarına bağlayarak yanlarındaki jandarma erleri ile cepheye doğru yola koyulur. Aşırı soğuğa rağmen yol alan çocuklardan, dağı aşarken yakalandıkları fırtına sonrası haber alınamayınca arama çalışması başlatılır ve çığ altında kaldıkları belirlenir. Çocuklardan 38’i ile 3 jandarma çığ altından son anda kurtarılırken, 82 çocuk ile diğer jandarma erleri şehit olur.”
Yine Kurtuluş Savaşı’nda büyük kahramanlıklar gösteren binlerce “Çocuk kahramanlarımızdan” birkaç kahramanın mucizevi mücadeleleri:
“Edip (Somunoğlu) 7 yaşında düşmana ve isyancılara karşı verilen mücadelede yer aldı. O yıl 7 yaşında olan Edip Somunoğlu olarak Erzurum’un yılları arasında belediye başkanlığını ve devletimizin yılları arasında da Sağlık Bakanlığı görevini yürüttü.”
“Çukurovalı 14 yaşındaki Osman’ın destanlaşan kahramanlığı ayrıca taktire şayandır. Fransızlara karşı verilen mücadele de yaptığı kahramanlık, Fransızların yenilgisine neden olmuştur.”
“Antep savunmasında Kebapçı Said Ağa’nın oğlu küçük Mehmet,”
“Şahin Bey’in oğlu Hayri!..” “Şehit Yolağası’nın oğlu Mehmet Ali!..”
“Antep işgalinde Fransızlar askerleri tarafından annesinin başörtüsünü almaya kalkan Fransız askerini bıçaklayan ve sonrasında Fransızlar tarafından hunharca şehit olan Şehit Kamil’i unutmak mümkün mü!”
“Arzuhalci Ali Efendi’nin oğlu İsmail gibi yaşlarındaki çocukların özverisi göz yaşartıcı boyuttadır.”
“12 Haziran ’de Fransız ve Ermeniler’den oluşan bir grubun Türklere yönelik katliamında, direniş gösteren Türk çocuklarından 10 yaşındaki Mehmet, aldığı kurşun ve süngü yaralarına rağmen hayatta kalmayı başardı, ancak bir bacağını kaybetti.”
“Urfa’da 14 yaşındaki Bozan, Fransızlar kaçarken Kuvayı Milliye önünde savaşa katıldı. Bu yavrunun kahramanlığını gören halk, Bozan için türkü bile yaktı.
Sebeke dağından indim dereye
Atılıyor bombalar, bilmem nereye
Türk çeteleri dönmez geriye
De yürü! Yürü Bozan yavrum yürü!
Vursun kırsın Fransızları, aslanım yürü&#;”
“Maraş savunmasında, 14 yaşındaki Sarıca köylü Ali, bu bölgedeki Türk askerine kılavuzluk görevi yapmıştır. Bir seferinde de düşmanın yolunu kesmek için kendisine verilen köprü uçurma görevini dillere destan bir başarıyla yerine getirmiştir.”
“10 yaşındaki Osmaniyeli Pulcu Mehmet oğlu Niyazi (Akyan) da birçok yeri dolaşmak suretiyle milis kuvvetler arasındaki bilgi alışverişini sağlayarak adını tarihe yazdırmıştır.”
“Çocuk askerlerden Mehmet ve İsmail’in kahramanlık öyküleri de yukarıdakiler kadar çarpıcıdır: yılı Ağustos ayında Antep kuşatmasının sıkışmış olduğu bir günde, Heyet-i Merkeziye, şehrin durumunu Maraş yakınlarındaki Sam köyünde bulunan Kolordu Komutanı Miralay Selahaddin Adil Bey’e yetiştiriyorlardı. Mehmet, düşmanın 4 kurşunu ile gazi olmuş, İsmail ise düşmanın 9 kurşunu ile şehitlik mertebesine erişmiştir.”
“Bursa dolaylarındaki düşmana karşı yapılan savunmalarda; Süvari Subayı Süleyman Bey’in oğlu İnegöllü Kâmil idi. Gaziler arasında ve babasının yanında omuz omuza düşmana karşı savaşan 12 yaşında Feridun unutulmaz çocuk kahramanlarımızdandır.”
“Tarsuslu Mehmet, Kuvayı Milliye’ye yemek taşırken kurşun yağmuruna tutulup ağır yaralanmış ve sol bacağını kaybetmesine rağmen mücadeleye devam etmiştir.”
“Şekerci Ökkeş: Fransızların Maraş&#;ı işgalinde cepheye koştuğunda annesinin, &#;Henüz küçüksün, seni hemen vururlar oğlum” dediğinde. Ökkeş, “Yaşım küçük ama imanım büyüktür anne. Şehit olacaksam, vatan ve millet uğrunda şehit olacağım. Ben ölmeliyim ki düşman sizlere ilişmesin,” diyerek büyük bir cesaret örneği gösterdi. 17 Aralık &#;de öldü.”
“Çuhadar Ali: Şehrin düşman işgaline uğraması ve Sütçü İmam olayının akabinde 2 Türk&#;ün Ermeniler tarafından öldürülmesi üzerine onların intikamını almak için yola çıkıp, Mercimektepe civarında yakaladığı 3 Ermeni çeteden ikisini öldürüp birini yaraladı. Henüz 17 yaşında şehit oldu.”
“Bombacı Ahmet: Savaşın en şiddetli zamanlarında kaledeki mücahitlere mühimmat ve erzak taşımak cesaretini gösterir. Ayrıca Ermeni sığınaklarının el yapımı bombalarla tahrip edilmesinde üstün gayretleri olmuştur. 17 yaşında şehit olmuştur.”
“Etlioğu Ahmet Duran: Genç ve atik olması dolayısıyla en tehlikeli görevlerde kendini en öne attı. Savaşın ilk günlerinde düşmanın attığı kurşun ile topuğundan vuruldu. Arkadaşları tarafından hastaneye kaldırıldı. Savaş yıllarının ardından Ankara&#;ya çağrılarak madalyası bizzat Gazi Mustafa Kemal Paşa tarafından göğsüne takıldı. &#;da vefat etti.”
“Kısakürekzade Şahap: Fransız işgal komutanının emriyle Türk bayrağının kaleden indirilmesi üzerine babasının kaleme aldığı beyannameyi başta Ulu Cami olmak üzere şehrin büyük camilerine götürür. Böylece daha 15 yaşındayken Bayrak olayının kahramanları arasında yer alır. 25 Ağustos &#;de vefat etti.”
“Sait Yalçın: Mülazımzade Sait daha 18 yaşındayken Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti müteşebbis heyetine dahil olur. Çatışmalara katılır. Antep&#;ten gelen düşman yardım birliklerinin Maraş&#;a ulaşmaması için çaba gösterir. Maraş kurtulduktan sonra da kişilik milis kuvvetiyle Antep savunmasına katılır. Savaş kazanıldıktan sonra TBMM tarafından İstiklal Madalyası ile onurlandırılır.”
“Fındıklıoğlu İbrahim: Fransız işgali sonrasında şehir genelinde çatışmalar başladığında mahalledeki çetelerin başına çavuş olarak seçilen babasının emrinde çatışmalara katılır. Bir şarapnel parçasıyla başından yaralanır. Kan kaybından yolda 19 yaşında şehit olur.
Kısacası; Türk Milleti’nin “varolma” veya “yokolma” sınırına geldiği fevkalâde bir ortam olan Millî Mücadele’de, Türk çocukları bizzat silah kullanıp çarpışmalara girdiği gibi, istihbarat ve lojistik alanda faaliyet göstererek Türk Kurtuluş Savaşı’nda millî bir mesuliyet duygusuyla karınca-kararınca hizmet etmişlerdir. Öte yandan işgal yıllarında çocukların maruz kaldıkları katliam, acılar, çileler bugün asla unutulmaması gereken hususlardır. Gururluyum ki; günümüz gençliği de tıpkı Kurtuluş Savaşı kahramanlar gibi 15 Temmuz’da (çoğu genç olan) gazilik ve şehitlik mertebesine erişerek vatan sevgisinde, millet sevgisinde; asla taviz vermeden kutsal vatanımıza sahip çıkmışlardır. Ne mutlu o şehit ve gazilerimize; minnettarız hepsine!..
(ÖNCE VATAN)