Dinamometre Nasıl Ölçülür

dinamometre nasıl ölçülür

Kuvvet ölçümü nasıl gerçekleşir? Dinamometre kuvveti nasıl ölçer? Dinamometrenin çalışma prensibi ve ağırlık, kuvvet ölçümü.

Dinamometre İle Kuvvet Nasıl Ölçülür?

Duran bir cismi harekete geçiren, hareket hâlindeki cisimlerin süratini değiştiren ya da durduran, cisimlerde şekil değişikliğine sebep olan etkiye kuvvet denir. Kuvvetin birimi Newtondur ve N ile gösterilir.

Kuvvet ölçülebilir bir büyüklüktür, kuvvetin büyüklüğü artınca kuvvetin etkisi de artar. Kuvvetin büyüklüğünü ölçmek, zaman zaman yapacağı olumsuz etkileri de azaltır. Kuvvetin büyüklüğünü ölçen araçlara kuvvetölçer adı verilir. Günlük hayatta yaylı el kantarı olarak bilinen kuvvetölçerin bilimsel adı dinamometredir.

Dinamometre, maddelerin (yayın) esneklik özelliğinden faydalanılarak yapılmıştır. Dinamometredeki yayın esneklik özelliğinin bozulmaması şartıyla uygulanan kuvvet arttıkça, uzama miktarı da artar. Yayın uzaması sonucu dinamometre üzerinde okunan değer, uygulanan kuvvetin büyüklüğüne eşittir. Dinamometrelerdeki yayların esneklik özelliğinin bozulmaması için dinamometrelerin üzerinde en fazla ne kadarlık kuvveti ölçebileceği belirtilir.

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte tasarlanan dinamometrelerin bazılarının şekli aşağıda gösterilmiştir.

DİNAMOMETRE İLE CİSMİN AĞIRLIĞINI ÖLÇME

Ağırlık da bir kuvvet olduğu için dinamometre ucuna asılan ağırlık miktarı arttıkça dinamometre içindeki yay da ağırlığa bağlı olarak uzamaktadır.

Yukarıdaki çizimden de anlaşılacağı gibi dinamometre ucuna asılan kuvvete bağlı olarak uzama miktarı da artmaktadır. Ancak her kuvvet ya da ağırlığın büyüklüğü aynı dinamometre ile ölçülmez. Bu nedenle dinamometrede kullanılan yayın kalınlığı ya da cinsi değiştirilerek farklı büyüklükte kuvvetler ölçülebilir.

Kuvvet Uzama Grafiği

Kuvvet arttıkça uzama miktarı da artar.

Büyük ağırlıklı cisimler için kalın yaylı dinamometreler kullanılır. Böyle dinamometreler ölçeklendirilirken bölmeler arası uzaklık çok büyük ağırlıklara karşılık geleceği için hassas ölçüm yapılmaz.

Hassas ölçüm yapmak için kolay esneyebilen ince yay kullanılmış dinamometreler tercih edilmelidir.

Hassas ölçüm yapmak için ince yay kullanılarak tasarlanmış dinamometrelere büyük ağırlıklar asıldığında yayların esnekliği bozularak kullanılamaz hâle gelebilir.

Esnek Cisim: Kuvvetin etkisiyle şekil değiştiren, kuvvet ortadan kalkınca tekrar eski hâline dönebilen cisimlere denir.

Bonus Bilgi &#; Beygir Gücü

En yaygın olarak kullanılan güç ölçü birimi olan beygir gücü, 1 saniyelik bir zaman diliminde 75 kg&#;ı 1 metre yükseklikte (kasnak kullanarak) kaldırmak için gereken güç miktarı olarak tanımlanır. Bunu ifade eden formül “P = F*Δd/Δt” şeklindedir. Bir metrik beygir gücü, Joule/saniye olan ve günümüzde resmi olarak kabul edilen SI birimi olan yaklaşık Watt&#;a eşittir. Joule bir enerji birimi olduğundan, gücün bir sisteme uygulanan zaman birimi başına enerji miktarı olduğunu da varsayabiliriz.

<== 5.Sınıf Konularına geri dön

Ortaokul funduszeue.info ==> 3. ÜNİTE: Kuvvetin Ölçülmesi ve Sürtünme ==> Kuvvetin Ölçülmesi

Kazanımlar

F Kuvvetin Ölçülmesi
Önerilen Süre: 6 ders saati

Konu / Kavramlar: Kuvvetin büyüklüğünün ölçülmesi, kuvvet birimi
F Kuvvetin büyüklüğünü dinamometre ile ölçer.
Kuvvet birimi olarak Newton (N) kullanılır.
F Basit araç gereçler kullanarak bir dinamometre modeli tasarlar.

KONU: Kuvvetin Ölçülmesi

A- Kuvvet nedir

Duran bir cismi hareket ettiren, hareket eden cismi durduran, cismin hızını yönünü ve şeklini değiştirebilen etkiye "kuvvet" denir.
Kuvvet kısaca itme ve çekmedir.

Kuvvetin cisimler üzerine etkileri nelerdir

Cismi hareket ettirebilir.
Otomobile kuvvet uygulanarak hareket ettirilebilir.
Hareket eden cismi durdurabilir.
Hareket eden cisimler sürtünme kuvveti ile durabilir.
Hareket eden cismin yönünü değiştirebilir.
Ayağımızla bize gelen topun yönünü değiştirebiliriz.
Cismin dönmesini sağlayabilir.
Kuvvet uygulayarak kapıyı açabiliriz.
Cismin şeklini değiştirebilir.
Elimize aldığımız kağıdı buruşturabiliriz.

Kuvvetle neler yapabiliriz

Arabanın itilmesi,
Dişçinin dişi çekmesi,
Çantanın kaldırılması,
Futbol oyuncusunun topa vurması,
Heykeltıraşın taşı yontması,
Kağıdı kesilmesi,
Yazı yazılması,
Baklava ustasının hamuru açması,
Kapı kolunu çevirerek kapının açılması,
Mıknatısın toplu iğneleri çekmesi,
Geminin suda yüzmesi,
Dalda duran elmanın yere düşmesi kuvvetle gerçekleşir.

B- Dinamometre

Kuvvetin büyüklüğünü dinamometreyle ölçeriz.
Kuvvet birimi Newton'dur, N harfi ile gösterilir.

Dinamometre

Dinamometrenin Özellikleri

Dinamometre içerisinde esnek yay bulunur.
Kuvvetin etkisi ile yay uzar ve üzerindeki değerler okunur.
Yayın uzaması ile kuvvet doğru orantılıdır.
Dinamometrenin ölçebileceği en fazla kuvvet yayın kalınlığına, cinsine ve boyuna bağlıdır.
Dinamometrede kullanılan yay fazla esnek ise küçük kuvvetleri ölçebiliriz.
Fazla kuvvet ölçebilen dinamometrelerin içinde kalın yay bulunur.
Kalın yayın esneklik özelliği azdır.
Her dinamometrenin ölçebileceği bir kuvvet sınırı vardır, bu sınır geçildiğinde içerisindeki yayın esneklik özelliği kaybolur, dinamometre bozulur.

Dinamometreler

Şekildeki 1. Dinamometrenin ölçebileceği en fazla değer 10 N'dir. 2. Dinamometrenin ölçebileceği en fazla değer 25 N'dir. Bu değerlerden fazla bir kuvvet uygulanırsa dinamometreler bozulur.

Not:
Dinamometreler kuvvet ölçmede kullanılır.
Ağırlık da bir kuvvet olduğu için cisimlerin ağırlıklarını ölçmek için dinamometre kullanılır.
El kantarıda bir çeşit dinamometredir.

Esnek cisim

kuvvet etki ettiğinde şekil değiştiren, kuvvet ortadan kalktığında tekrar eski haline dönebilen cisimlere esnek cisimdenir.
Yay, lastik, sünger, balon, çorap, kauçuk esnek cisimdir.
Hamur, sakız, kağıt esnek değildir.
Esnek Maddelere Örnekler

C- Dinamometre nasıl yapılır

Gerekli malzemeler

Bonibon kutusu 1 adet
Paket lastiği 1adet
Ataş 2 adet
Karton
Metre
Makas
Delgeç

Kartonu 1,5 cm eninde 15 cm uzunluğunda keserek ucunu delgeç ile deliyoruz.

Deldiğimiz kartonun ucuna paket lastiğini şekildeki gibi bağlıyoruz.

Kartonu bonibon kutusu içerisine yerleştiriyoruz.
Ataşı düzleştirerek bonibon kutusunun üst kısmından deliyoruz.

Şekildeki gibi paket lastiği ile ataşı bağlıyoruz.
Daha kolay tutulmayı sağlayabilmek için üzerini bantla kaplayabilirsiniz.

Kartonun alt kısmını delerek ataşı şekildeki gibi büküyoruz.

Kartonun üzerine sayısal değerleri yazarak dinamometremizi tamamlıyoruz.
Bonibon kutusunun yerine başka kutularda kullanabilirsiniz.
Kutunun üzerini kağıtla kaplayarak boyayabilirsiniz

Diğer dinamometre yapımları için tıklayınız

Sorular

Soru 1:Mıknatısın toplu iğnelere uyguladığı kuvvetin etkisi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şekil değiştirme
B) İtme
C) Çekme
D) Yavaşlatma

C) Mıknatıs toplu iğneleri kendine doğru çeker.

Soru 2: Durağa yaklaşan bir otobüsün yaptığı hareket kuvvetin hangi etkisi ile gerçekleşir?

A) Hızlandırma
B) Yön değiştirme
C) Şekil değiştirme
D) Yavaşlatma

D) Durağa yaklaşan otobüs yavaşlama hareketi yapmaktadır.

Soru 3: Dinamometre içerisinde bulunan yayın daha fazla kuvvet ölçmesi için hangi özellikte olmalıdır?

A) Az esnek
B) Esnek olmayan
C) Kırılgan
D) Fazla esnek

A) Daha fazla kuvvet ölçebilmesi için içindeki yayın az esnek olması gerekir.

Soru 4:Aşağıdaki durumların hangisinde kuvvetin hareket etkisi yoktur?

A) Masayı iten fakat hareket ettiremeyen çocuk
B) Deftere yazı yazan öğrenci
C) Pazar arabasını çeken anne
D) Bisiklet süren çocuk

A) Masaya kuvvet uygulanmış ama hareket ettirememiştir.

Soru 5:Aşağıdaki durumların hangisinde kuvvet uygulanmamıştır?

A) Kağıdı yırtmak
B) Yazıyı silmek
C) Film seyretmek
D) Arabayı itmek

C) Film seyretme sırasında kuvvet uygulanmaz.

Kuvvetin Ölçülmesi Konu Anlatımı İndir

Diğer Konular

nest...

180613 180614 180615 180616 180617