Temizlik Maddesi Zehirlenmesine Ne Iyi Gelir

Evde ve iş yerlerinde kullanılan ve birçok kişi de oluşan zehirlenmede, çamaşır suyu zehirlenmesine ne iyi gelir? Sorusu oldukça merak edilen bir konu oldu. Çamaşır suyu zehirlenmesi, çamaşır suyunun içilmesi, koklanması, temas edilmesi sonucunda meydana gelen durum olup kesin bir tedavisi yoktur. Çamaşır suyu ile temas eden kişiyi o ortamdan anında uzaklaştırmak çok önemlidir.

Çamaşır Suyu Zehirlenmesi Nedir?

Çamaşır suyu şeklinde bildiğimiz “Sodyum Hipoklorid” güçlü bir bakteri (bakteriyi öldürücü nitelikte) maddesidir ve vücudumuzda ise hücresel düzeyde üretilerek mikroplarla savaşta kullanılmakta olan güçlü bir temeldir.

Yine endüstriye şeklinde temizlik malzemesi üretimi yapılır. Ev, hastane gibi ortamları hijyenleme de kullanımı sağlanır. Ev tipi genel olarak seyreltik

Çamaşır suyu zehirlenmesi tüketme, soluma veya temas edilmesi halinde ortaya çıkar. En ciddi bulgular ise içilmesi sebebiyle meydana gelir.

Çamaşır suyu zehirlenmesi içilmesi haline çocuklarda en sık yaş aralığında, yetişkinlerde ise yaşlarında rast geliriz. Çocuklarda yanlışlıkla içme durumu gözlemlenirken genç ve erişkinlerde intihar amacıyla tüketildiği gözlemlenmiştir.

Bu tip maddelere korozif veya kostik madde denilir. Alkali maddeler, asitlere göre kokusu tadı hafif olduğundan zehirlenmeleri daha sık meydana gelir.

Asit maddelere göre yapmış olduğu hasarlar çok şiddetli seyreder. Dokuda meydana getirdiği hasar derinin daha derin katmanlarına doğru iner ve etkileri daha ağır olur.

Çamaşır suyunun tuz ruhu ile karıştırılarak açığa çıkmakta olan klor gazı da solunum yoluyla zehirlenme şeklinde düşünülmelidir. Bu zehirlenmelerde ortak toksik madde ise klordur.

Klor gazının oldukça yoğun formları savaşlarda kimyasal silah şeklinde kullanılmasıdır. Klor gazı akciğerlerde hasar oluşturur ve solunum kaslarının kasılmasına (bronkospazm) sebep olur. Bu doğrultuda gelişen solunum yetmezliğine, müdahale edilmediği takdirde kalp ve böbrek problemleri ile karşılaşılır.

Çamaşır Suyu Zehirlenmesi Belirtileri Nelerdir?

Çamaşır suyunun içerisinde yer alan klor zehirlenmesi solunum sistemi, sindirim sistemi ya da santral sinir sistemi gibi birçok sistem üzerinde etkili konumdadır. Cilde veyahut göze temas etmesi halinde erken müdahale olmazsa kalıcı hasarlar oluşturur.

İlk 24 saatte solunum yollarında yapmış olduğu hasara bağlı problemler ile karşılaşırız. Ağız yolu ile alınmış olan çamaşır suyu hasarları ise önce boğazda ödem ile başlar. Hemen hemen 2 yıla yakın devam eden iyileşme süreci, yemek borusunda iyileşme dokusuna bağlı darlık meydana gelmesiyle sonlanır.

Bazı sistemlerdeki bulgularını şu şekilde ifade edebiliriz:

Sindirim Sistemi:

• Ağız içinde oluşan yanma
• Boğazda ağrı veya şişme-ödem hali
• Karın mide bölgesinde meydana gelen ağrı
• Bulantı
• Kusma
• Dışkıda kan olması

Solunum sistemi (soluma veya kusma esnasında akciğerlere kaçmasına bağlı olarak):

• Nefes almada zorluk yaşama.
• Akciğerlerde yanma meydana gelmesi.
• Hışıltılı solunum durumu.
• Ses kısıklığı.
• Dilde ödem oluşması.
• Sırt ağrısı.
• Göğüs ağrısı.
• Öksürük.
• Astım/ KOAH gibi hastalarda şiddetli şekilde iritasyona bağlı ataklar olması.
• Siyanoz (Vücudun oksijensiz kalması sonucunda derinin mor renge dönmesi).

Hipoksi (Vücudun fonksiyonlarını sürdürebilmek için gerekli oksijeni bulamama durumu).

Santral Sinir Sistemi:

• Bilinç bozukluğunun olması.
• Ajitasyon (Kişinin saldırganlık durumunun artış göstermesi
• Uykuya meyil hali.
• Uyarılara yanıt vermeme.

Bu belirtiler halinde ciddi sıkıntılar meydana gelecektir. İhmal edilmeden bir hekime başvurmakta fayda vardır.

Çamaşır Suyu Zehirlenmesi Nedenleri Nelerdir?

Çamaşır suyu zehirlenmesinde karşılaşılan en sık neden yanlışlıklasu yerine tüketilme durumudur. Çamaşır suyu olduğunu anladıktan sonra bırakılmış olsa da yutma refleksi istemli başlayarak istem dışı devam etmiş olduğundan kostik madde çoktan mideye temas etmiştir.

Bazik bir madde olduğundan dokuları harap etmesi kuvvetlidir ve sırayla geçmiş olduğu ağız, yutak, yemek borusu, mide gibi bölgelerde tahriş oluşturur.

Tuz ruhu, çamaşır suyu zehirlenmesi bakımından risk meydana getirir. Tuz ruhu ve çamaşır suyu zehirlenmelerinde mümkünse açık havaya çıkarak gazın olduğu ortamdan anında uzaklaşmak gerekir.

Aynı şekilde kireç sökücü ve çamaşır suyu zehirlenmelerinde de ortama klor gazı salınacaktır. Klor gazı da akciğerler için ciddi oranda toksik olduğundan çok tehlikelidir.

Bir diğer görülme nedeni ise genç erişkin yaş aralığında intihar amaçlı olur ve tüketilen miktar oldukça fazladır. Bu tip tüketilmesinde ise ölüm oranı %78’lere kadar ulaşmıştır.

Son zamanlarda evde kullanılmakta olan temizlik amaçlı sodyum hipoklorit solüsyonlarının etken madde oranının azalması, cerrahi ve girişimsel tekniklerin geliştirilmesi ve hastanın mide tüpü ile beslenmesinin daha iyi hale getirilmesi ile bu oranlar %5 seviyelerine gerilemeyi başarmıştır.

Çamaşır Suyu Zehirlenmesi Teşhisi

Çamaşır suyu zehirlenmesinin teşhisi genel olarak hastanın öykü ve fizik muayenesi ile belirlenir. Maddenin kokusu, maruz kalınmış olunan süre, hastanın kusup kusmadığı gibi ipuçları da tanıda yol gösterecektir.

Ancak çocuklara teşhisi koymak çok daha zor bir durumdur. Zehirlenme belirtileri, vücuda alınma yöntemi doğrultusunda değişkenlik gösterir.

Ağız yoluyla zehirlenme yaşanması sindirim sistemi iritasyonu, yutma güçlüğü, gaitadan kan gelmesi durumu, karında hassasiyet oluşması, tansiyon düşüklüğü ve buna bağlı uzun dönem sonra böbrek yetmezliğine bağlı geniş bir bulgu çizelgesi yer alacaktır.

Solunum yoluyla zehirlenmelerde ise öksürük, bronkospazm (akciğerdeki düz kasların kasılarak solunum zorluğuna sebep olması), kandaki oksijen miktarının düşüş yaşaması, solunum yetmezliği ve ciddi toksikasyonlarda dolaşım bozukluğu teşhiste büyük önem arz eder.

Aspirasyon sonucunda meydana gelen zehirlenmelerde dinleme bulguları, zehirlenmenin şiddetini değerlendirme bakımından önemlidir. Kalbin fonksiyonlarının kontrol edilebilmesi için EKG görmek gerekir. Nadir de olsa gözde kornea zedelenmesi ve deride yanıkların oluşmasına neden olur.

Çamaşır Suyu Zehirlenmesi Tedavisi

Birçok vakada belirtiler için semptomatik tedavi yeterli gelir. Bilinç bulanıklığı ve akciğerlerde bronkospazm (solunum zorluğu yaşanması) bulunuyorsa tedavi edilir.

Çamaşır suyuna özgül antidot yoktur. Asit kostik madde alınınca alkali; alkali madde alınınca asit nötralize edici madde içirilmemesi gerekir.

Çünkü nötrleşme tepkimesi esnasında ortaya çıkan ısı enerjisi dokularda yıkıcı etki oluşturur. Kusturma, aktif kömür uygulaması, mide yıkanması gibi durumlar asla önerilmez.

Solunum sıkıntısı çekmekte olan hasta, çamaşır suyunu soluduğu ortamdan uzaklaşmalı ve açık havaya çıkarılmalıdır, gerekli görüldüğünde ise oksijen tedavisi uygulanmalıdır. Klor gazına maruz kalan kıyafetler hemen değiştirilmelidir.

Gözlerde yanma hissediliyorsa dakika boyunca bol su ile yıkamak, lensleri çıkarmak ve tekrar kullanmamak çok önemlidir. Gözlüğün sabunlu su ile yıkanması gerekir.

Çamaşır Suyu Zehirlenmesi Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Çamaşır suyu zehirlenmesi tedavi edilmediği takdirde sindirim sisteminde kanama, delinme, dokunun kanlanmasının bozulma durumu, fistül (içi boş iki organ arasında meydana gelen yol) ve uzun dönemde hipotansiyona bağlı böbrek yetmezliği ve beyaz küre şeklinde ifade edilen savunma hücrelerinde artış görülür.

Soluma ya da geri kaçma (aspirasyon) yoluyla akciğerde zatürre, solunum sıkıntısı, tahriş edici etkisine bağlı olarak astıma zemin oluşturur.

Çamaşır suyunun göz ile temas etmesi halinde görme kaybı olmaması için bol su ile dakika yıkanması çok önemlidir. Lens derhal çıkarılarak bir daha kullanılmaması gerekir. Tedavi edilmezse görme kaybına kadar ilerleme yaşanacaktır.

Çamaşır Suyu Zehirlenmesine Ne İyi Gelir?

Çamaşır suyu zehirlenmesine yönelik iyi gelen bazı durumlar vardır. Bu durumları şu şekilde ifade edebiliriz:

• Ağız yoluyla alınmış olan çamaşır suyu tedavisinde az miktarda hastanın kusmasına sebep olmayacak şekilde su/süt verilir. Hastanın bilincinin açık tutulması gerekir.
• Kesin bir tedavisi olmamasının yanı sıra hastanın kontrol altında olması için acil servise gidilmesi gerekir.
• Çamaşır suyunun cilde ya da göze temasında bol su ile yıkanması gerekir, gözde kızarıklık, şişlik, görme kaybı gibi bulgularda ise acil servise başvurulması çok önemlidir.
• Solunum yoluyla zehirlendiğini düşünmekte olan hasta açık havaya çıkmalıdır. Hastanın üstündeki kıyafetler çıkarılarak mümkünse duş alınmalıdır.

Çamaşır suyu zehirlenmesine iyi gelen durumlara çok dikkat edilmelidir. Her bilgi büyük önem taşır.

Çamaşır Suyu Zehirlenmesine Ne İyi Gelmez?

Çamaşır suyu zehirlenmesine iyi gelen kadar iyi gelmeyen durumlarda mevcuttur. Bu iyi gelmeyen durumlar ise şu şekildedir:

• Çamaşır suyu zehirlenmesinde ağızdan tüketildiyse asla yapmamamız gereken şey kusturma durumudur. Ağızdan mideye hatta ince bağırsaklara kadar meydana gelen doku hasarı, kusturma esnasında tekrar gerçekleşir.
• Bir diğer yapılmaması önemli olan şey ise asit bir madde içirerek nötralize edilmeye çalışılmasıdır. Bu durumda ortama verilmekte olan ısı dokularda hasara sebep olur.
• Bir diğer yanlış ise midenin sonda ile boşaltılmasının çalışılmasıdır. Yalnızca intihar düşüncesi ile içen hastalarda fazla çamaşır suyu tüketimi olacağından ötürü, emilimi engelleyebilmek adına ilk 90 dakika yumuşak uçlu ng sonda ile hastane şartlarında aspirasyon gerçekleştirilir.

Çamaşır suyuna iyi gelmeyen durumları da göz önüne alarak hareket edilmelidir. En ufak bir yanlış ciddi sağlık sorunları yaşamamıza sebep olacaktır.

Çamaşır Suyu Zehirlenmesi İlaçları

Çamaşır suyu zehirlenmesine ait bir ilaç yoktur. Aktif kömürün bu hastalarda kullanılması mümkün değildir. Çünkü yemek borusu hassas olduğundan sonda takarken delinme riskini meydana getirmiş oluruz.

Genel olarak hastanın bulgularını gidermek için tedaviler gerçekleştirilir. Bulantı, kusma, baş dönmesi gibi belirtiler giderilir. Oksijen tedavisi ile hastanın rahatlatılması amaçlanır.

Bronkospazm varsa beta-2 adrenerjik ilaçlar tercih edilir. Hastanın şiddetli ağrıları meydana gelir. Bu sebeple tedaviye ağrı kesici ilaçlar eklenir.

Hamilelikte Çamaşır Suyu Zehirlenmesi

Çamaşır suyu zehirlenmesi hamilelikte, olumsuz bir tablo oluşturmaz. Ancak hamileyken çamaşır suyu kullanılmasında çok dikkat edilmeli, ortam sık sık havalandırılmalı, fırın gibi kapalı ortamlardan kaçınılmalı, bu tarz anında maruz kalınacak temizlik malzemeleri ile temizlenmekten kaçınmak çok önemlidir.

Zehirlenme halinde kapalı ortamda beklemeden açık havaya çıkılması gerekir. Halsizlik bulantı kusma gibi belirtiler ile karşılaştığımızda acil servise başvurulmalıdır.

Yine yukarıda belirttiğimiz üzere bol su içirme, kusturma, başka bir madde içirme, koklatma tarzı yaklaşımlardan uzak durmak çok önemlidir.

Çamaşır Suyu Zehirlenmesi İçin Hangi Doktora Gidilmeli?

Hastanın çamaşır suyu tüketilmesi sebebiyle yemek borusu ve midesinde delinmeler gerçekleşir. Bu da hayati riski meydana getirir.

Çamaşır suyu zehirlenmesine maruz kalma ya da içmiş olacağından şüphe edilen hasta vakit kaybetmeden acil servise başvurmalıdır.

Bu kişi asla kusmaya teşvik edilmemelidir. Kusmasına sebep olmayacak oranda su içirilmesinde sakınca yoktur. Acil Servise giderken hastanın içmiş olduğu maddenin şişesi veya kutusu mümkünse hastaneye götürülmelidir.

Bahar aylarında temizlik maddelerinden zehirlenmelerin artığını belirten uzmanlar, temizlik maddelerine bağlı zehirlenmelerin, kimyasalların kazara içilmesi veya ürünlerin yanlış kullanılması sonucu meydana geldiğini söyledi.

Kırıkkale Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Meral Saygın, özelikle bahar aylarında temizlik, badana ve taşınma olaylarının sık yaşandığını, bu gibi işler yapılırken hem temizliği yapanların hem de ortamdaki küçük çocukların çok iyi takip edilmesi gerektiğini belirtti.

Özelikle bahar aylarında temizlik, badana, taşınma olaylarının sık olduğunu anımsatan Saygın, bu gibi işler yapılırken hem temizliği yapanların hem de ortamdaki küçük çocukların çok iyi takip edilmesi gerektiğini vurguladı.

Ev veya herhangi bir mekan temizliği yapılırken ''kadınların genellikle insan sağlığı için zararlı olan temizlik maddelerini ortalıkta bıraktıklarını'' söyleyen Saygın, ''Bu sıvı maddeleri bazen çocuklar su veya farklı bir içecek zannederek alıp içebiliyorlar. Bunu önleyebilmek için öncelikle annelerin çocuklarını kontrol altında tutmaları gerekir'' dedi.

''Çamaşır suyu ve tuz ruhu karıştırıldığı zaman ortaya çıkan klor gazlarının solunum depresyonu yapıp zehirlenmelerine neden olduğuna'' dikkati çeken Saygın, ''Özellikle tuvalet, banyo gibi kapalı, havalandırması az, dar alanlarda çok şiddetli zehirlenmeler, sulunum depresyonları oluyor. Hatta hayatını kaybeden ev hanımları bile oluyor'' ifadelerini kullandı.

KUSTURMAYIN, AYRAN VEYA SÜT İÇİRMEYİN
Halk arasında zehirlenmelerden sonra birçok yanlış yapıldığına dikkat çeken Saygın, özellikle sindirim kanalıyla korozif etki gösteren maddeler alındığında hastaların kusturulmamasının çok önemli olduğunu belirtti. Saygın, zehirlenmelerden sonra yapılan yanlışlar konusunda şu bilgileri verdi:

''Halkımız yanlış bir inançla bu tip zehirlenmelerde hastayı kusturmaya çalışıyorlar. Bu kötü bir etki yapıyor. En yakın sağlık kuruluşuna başvurmak ve hastayı kusturmamak gerekli. Zehirlenen kişi korozif etki gösteren maddeyi yuttuktan sonra aynı şekilde çıkaracak ve doku zedelenmesi ikinci kez olacak. Yani yakıcı irritant (tahriş edici) bir maddeyi yutuyor yemek borusundan gidiyor bu. Siz onu kusturursanız aynı şekilde aynı korozif etki gösteren madde çıkacak. Çıkarken de yine deriyi zedeleyecek. Onun için kesinlikle kusturulmaması lazım.''

Halk arasında zehirlenen kişiyi kusturmanın dışında yapılan bir başka yanlışın ise zehirlenen kişiye ayran gibi maddelerin içirilmesi olduğuna dikkati çeken Saygın, ''Süt içirmek böyle zehirlenme durumlarında kurtarıcı gibi görülüyor, fakat bir faydası yok. Onun için ağızdan başka hiçbir şey içirmeden ve kusturmadan en yakın sağlık kuruluşuna gitmek gerek. Portakal suyu, süt, ayran içirenler var. Bunların hiç birinin içirilmemesi lazım. Yani ağızdan başka bir şey almaması lazım hastanın'' diye konuştu.

Saygın, eğer kapalı bir ortamda zehirlenme meydana gelmişse kişiyi açık havaya çıkarmak ve en yakın sağlık kuruluşuna hemen başvurulması gerektiğini belirtti.

Çamaşır suyu zehirlenmesi; bu sıvının solunması, içilmesi veya çamaşır suyuyla temasa bağlı ortaya çıkıyor. Zehirlenme genellikle çamaşır suyunun tuz ruhu gibi başka kimyasallar ile karıştırılması sonucu meydana geliyor. Çamaşır suyu kullanımı ile ilgili sıkça yapılan hatalardan biri de, banyo ve lavabo gibi kapalı alanları temizlerken çamaşır suyu döktükten hemen sonra üzerine tuz ruhu dökülmesi. Bu durumda kimyasal reaksiyon gelişir ve klor gazı oluşur. Kişi bu karışımı soluduğunda, sıvı deriye veya göze temas ettiğinde zehirlenme sorunu ortaya çıkar. Ayrıca klor gazı akciğerlerde hasara neden olup solunum kaslarının kasılmasına (bronkospazm) yol açabilir.

Şunu da unutmamalıdır ki çamaşır suyu, tuz ruhu ile karıştırılmadan tek başına kullanıldığında da zehirlenme yapabilir.

Çamaşır suyu zehirlenmesini önlemek için çamaşır suyu asla başka kimyasal maddelerle karıştırılmamalı. Birden fazla kimyasal temizleyici kullanmak istiyorsanız, temizleyicilerden birini kullandıktan sonra ortamı bol su ile yıkayın. Aradan zaman geçtikten sonra diğer ürünü kullanın. Çamaşır suyu ile tuz ruhu gibi ürünleri asla aynı anda kullanmayın. Ayrıca çamaşır suyu kullandığınızda bulunduğunuz ortamın kapısını kapatmayın, pencereleri açık tutun. Sürekli hava sirkülasyonu olmasına, çamaşır suyunun kokusuna maruz kalmamaya özen gösterin.

ÇAMAŞIR SUYU ZEHİRLENMESİ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Çamaşır suyu zehirlenmesi sonucu ortaya çıkan belirtiler kişilerin bağışıklık sistemine ve vücuda alınma yöntemine göre değişiklik gösterir. Zehirlenmede sıklıkla görülen belirtiler şunlardır:

• Mide bulantısı
• Baş dönmesi
• Öksürme
• Mide ağrısı
• Kusma
• Nefes alma güçlüğü
• Ciğerlerde sıvı
• Ağızda yanma
• Boğaz ağrısı
• Dışkıda kan
• Boğaz şişliği

Soluma ya da kusma sırasında akciğerlere kaçmasına bağlı meydana gelen belirtiler: 

• Nefes almada zorluk
• Sırt ağrısı
• Akciğerlerde yanma
• Göğüs ağrısı
• Ses kısıklığı
• Öksürük
• Hışıltılı solunum
• Dilde ödem
• Vücudun oksijensiz kalması sonucu derini mor renk alması (siyanoz)
• Vücudun fonksiyonlarını sürdürmek için gerekli oksijeni bulamaması (hipoksi)
• Astım ve KOAH hastalarında solunum tahrişine bağlı atak

ÇAMAŞIR SUYU ZEHİRLENMESİ DURUMUNDA NE YAPILIR?

Çamaşır suyu zehirlenmesi söz konusu olduğu zaman ilk yapılması gereken şey bulunduğumuz yerden uzaklaşıp temiz hava alabileceğimiz bir ortama çıkmak olmalı. Açık havaya çıkmalı ve klor gazına maruz kalan kıyafetler üzerimizden çıkarılmalıdır.

Gözlerde yanma varsa 10 ila 15 dakika boyunca bol su ile yıkanmalıdır. Ayrıca lens varsa çıkarılmalı ve tekrar kullanılmamalı.

Çamaşır suyu içilmesi durumunda ise kişi kesinlikle hasta kusturulmamalı. Çünkü kimyasal maddeler yutulurken yemek borusunda yanma yapar, kusturulurken aynı bölgeler ikinci kez yanabilir. Kişi dik pozisyonda tutularak kusması önlenmeli. Kişiye su, süt, ayran vb. içecekler verilmemeli, en kısa sürede sağlık kuruluşuna başvurulmalı. Kişinin çamaşır suyuna maruz kaldığı süre, kusup kusmadığı hakkında doktora bilgi vermeyi unutulmamalı. Hastanede ilaç tedavisi uygulanırken bazı durumlarda mide yıkama işlemi de yapılır.

Özetle; çamaşır suyu zehirlenmesi yaşadığınızı düşünüyorsanız ALO zehirlenme hattını arayın ve en yakın hastaneye başvurun.