Hamilelikte Mide Bulantısı

Vücudunda bir mucizeye ev sahipliği yapmak, her şeyiyle senin bir parçan olduğunu bilmek ve kalp atışlarına tanıklık etmek… Birçok kadın için belki de hayatlarının en özel ve anlamlı dönemidir hamilelik. İlkleri yaşatır, ağlatır, güldürür ve bazen de yorabilir. Özellikle de bitmek bilmeyen mide bulantısı nöbetleri, en sevdiği yemekten bile uzak kalmasına neden olabilir. Bu durumun hormonlar ve artan koku hassasiyetiyle ilgili olduğuna dikkat çeken Avrasya Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Nurcan Dalan, mide bulantısına iyi gelecek önemli bilgiler veriyor.

Hamilelikte mide bulantısı neden olur?

Hamilelikte en sık görülen şikayetlerin başında gelen mide bulantısı, hemen her anne adayının yaşadığı bir durumdur. Her ne kadar can sıkıcı olarak görülse de mide bulantısı da hamilelik esnasında vücutta yaşanan değişimlerin bir sonucudur. Gebelik özellikle de ilk zamanlarında %80 oranında yaşanan bu durum, hamilelik hormonu olan HCG’nin yoğunluğunun kanda artış göstermesi sebebiyle yaşanıyor. Hormonun yoğunluğu, sekizinci ve onuncu hafta arasında arttığı için, bulantılar da en çok bu süreçte ortaya çıkıyor. Ayrıca konuyla ilgili yapılan bir araştırma gösteriyor ki, yaşanan mide bulantısı, anne karnındaki bebeği zararlı gıdalardan uzak tutarak sağlığını koruyor. Bu araştırmanın temeli ise anne adaylarının en çok zararlı yiyecekler karşısında mide bulantısı yaşamasına dayanıyor. Sigara, alkol, kafein ve çabuk bozulabilen yumurta, et, tavuk gibi… Ancak bu demek değildir ki mide bulantısı yaşamayan annelerin bebekleri zararlı yiyeceklerle karşılaşıyor. Önemli olan anne adayının sağlıklı beslenmesi ve zararlı alışkanlıklardan uzak durmasıdır.

Mide bulantıları en çok sabah ortaya çıkıyor

Hamilelik her anlamda çok özel bir süreçtir. Anne adaylarına birçok ilki ve değerli anı yaşattığı gibi mide bulantısı gibi zorlu bir durumla da yüzleşmesini zorunlu kılabilir. Çünkü hamilelik hem fiziksel hem de psikolojik olarak tamamen değişimin yaşandığı bir dönemdir. Bu dönemde hormonlar ve değişen beslenme düzeni sebebiyle bulantılarla sık karşılaşılabilir. En çok sabah saatlerinde gelen mide bulantıları, bazen o kadar yoğun olur ki, kişi ne yapacağını bilemez. Sosyal hayatı sekteye uğrayabilir, başka insanların rahatlıkla tüketebildiği besinlere karşı aşırı reaksiyonlar gösterebilir ve yemek yemekte zorlanabilir. Ancak anne adaylarının unutmaması gereken bir konu vardır. Taşıdıkları bebeğin gelişimi annenin tükettiği sağlıklı besinlere bağlıdır. Dolayısıyla mide bulantısı sorunu çözülmesi gereken bir problemdir.

Mide bulantısı şikayetleri ne zaman geçer?

Genellikle hormon artışı ve koku hassasiyeti sebebiyle mide bulantısı hamileliğin erken dönemi kabul edilen 4 ila 8. haftalar arasında görülebiliyor. Normal şartlarda gebeliğin haftasından itibaren düzelmeye başlar. Ancak her anne adayı farklı süreçler yaşadığından 6. ayında bile mide bulantısı yaşayanlar vardır. Hatta bazı gebelerde bu süreç doğuma kadar da sürebilmektedir.

Mide bulantısını önlemek mümkün mü?

Hamilelikte yaşanan mide bulantılarını en aza indirmek için bazı küçük ipuçları vardır. Bunlar;

• Mide bulantısı şikayetlerinin arttığı dönemde hafif, baharatsız ve yağsız yiyecekler tüketilmeli,
• Midede şişkinliğe neden olabilecek içeceklerden ve asitli meşrubatlardan uzak durulmalı,
• Yoğurt ve peynir tüketilmeli,
• Mide bulantısının olduğu anlarda zencefil çayı içilebilir,
• Haşlanmış patates, makarna ve pirinç pilavı tüketilebilir,
• Özellikle sabah gelen bulantılar için tuzlu çubuk kraker, bisküvi veya leblebi yenebilir, yataktan kalkmadan kızarmış ekmek tüketilebilir,
• Sık sık sıvı tüketilebilir,
• Öğünler az ve sık tutulmalı,
• Gün içinde zaman zaman dinlenilmeli,
• Midenin boş kalmasına izin verilmemeli,
• Olabildiğince stresten uzak durulmalıdır.

Hamilelikte Mide Bulantısı Ne Zaman Başlar?

Gebelikte görülen aşırı bulantı ve kusmalar öncelikle gebenin ve ailesinin hayat konforunu bozar, bazen de anne ya da bebeğin sağlığını tehdit edebilecek düzeylere ulaşabilir.

Hamilelikte Mide Bulantısı Neden Olur?

Gebelikte ortaya çıkan aşırı bulantı ve kusmalara "Hiperemezis Gravidarum" adı verilir. Bu durum genellikle ilk 3 aylık periyotta ortaya çıkar. Nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte gebeliğe bağlı yükselen hormonların aşırı reaksiyon oluşturduğu ve duygusal faktörlerin de (gebeliği istememe, aile ve eşler arasındaki sorunlar, anne adayının uygun bir çevresel desteğinin olmaması gibi) hastalığın ortaya çıkmasında rol oynadığı düşünülmektedir.
anne adayından kadarında gözlenmektedir. Bu etkiler kişilerin aile yapıları, kültürel düzeyleri, kişilik yapıları, yaş grupları vb. gibi çok çeşitli faktörlerle değişiklikler göstermektedir.

Mide bulantısı ve kusma sıklıkla kadınların ilk gebeliklerinde daha fazla görülür. Sabah saatlerinde daha çok görülen bu şikayetler günün farklı saatlerinde de anne adayına rahatsızlık verebilir. Genç yaştaki gebelerde ve çoğul gebeliklerde bulantı ve kusmanın etkileri daha fazladır. Kimi gebeliklerde bu şikayetler tüm hamilelik dönemi boyunca devam ederken bazılarında hamileliğin 16’ncı haftasına doğru azalma eğilimi gösterir.

Bulantı ve Kusma Bebeğe Zarar Vermez

Anne adayları için mide bulantısı ve kusma rahatsızlık verici bir durumdur. Bazı hamileler bulantı ve kusmaların bebeğe de zarar vermesinden endişe ettikleri için bu durumdan psikolojileri de etkilenebilir. Oysa gebelikte görülen bu bulantı ve kusmalar bebeğe zarar vermez.

Gebelikte Aşırı Bulantı-Kusma Hastanede Nasıl Tedavi Edilir?

Gebenin beslenme düzenini bozacak şekilde çok yoğun bulantı hissi ile başlayan, ardından kusmaların gelmesi durumunda ve anne adayının genel durumunu bozmaya kilo kaybına yol açma durumunda, hastanede belli bir süre yataklı tedaviye gerek duyulabilmektedir.

Genel durum bozukluğu saptanan anne adaylarına hastanede destek sıvı (serum), şeker, B vitamini takviyesi uygulanır. Bulantı kesici ilaçlar tedaviye eklenebilir. Genellikle anne adayının uygulanan tedavi sonucunda kısa sürede durumu düzelir ve ağızdan beslenmeye başladığında evde takibe alınır.

Gebelikte Bulantı-Kusmayı Önleyen İlaçlar Kullanılabilir mi?

Mide bulantısını önleyen ilaçlar antiemetik ilaçlar olarak adlandırılır. Çok gerektiğinde kullanılabilen bu ilaçlara başlamadan önce mutlaka hekime danışılmalıdır.

11’inci haftanın tamamlanmasıyla birlikte genellikle bulantı ve kusmalar biter. Bu dönemde yaşanan kusmaların ardında ise hormonların yüksekliği yatar. Eğer 11 hafta geçmesine rağmen bulantı ve kusmalar geçmiyorsa anne adayının bulantı ve kusmaya neden olabilecek başka rahatsızlıklar yaşayıp yaşamadığı kontrol edilir. Bu rahatsızlıklar arasında tiroit bozuklukları, gastrit, karaciğer fonksiyon bozukluğu gibi sorunlar bulunur. Bu rahatsızlıkların tedavi edilmesi ile anne adayının bulantı ve kusma sorunları minimum düzeye indirilir.

Gebelikte Aşırı Bulantı-Kusma Önlemede Basit Önlemler Nelerdir?

Hamileliğin ilk dönemlerinde görülen yorgunluk bulantıyı şiddetlendirebilir. Bu nedenle dinlenmek bulantı ve kusmalarınıza iyi gelebilir.

• Sabah uyandığınızda mide bulantınız dayanılmaz halde ise yataktan kalkmadan önce demli bir çay içebilirsiniz.
• Yatağınızın yakınlarında tuzlu galeta gibi yiyecekler bulundurmak ve bunlardan tüketmek de mide bulantısı ve kusmaya iyi gelebilir.
• Yine sabahları dikkat etmeniz gereken bir diğer nokta da yataktan ani bir şekilde kalkmamaktır. Bunun için öncelikle yataktan kalkmadan önce yavaş hareketlerle oturma pozisyonuna geçip bir süre sonra kalkabilirsiniz.
• Beyaz leblebi, tuzlu kraker, peksimet, kuru ekmek gibi kuru, yağsız ve tuzlu gıdalar midenizi rahatlatabilir.
• Tatlı veya meyve bulantı yapmıyorsa beslenmenizde bu besinlere bir miktar daha sık yer verebilirsiniz.
• Mümkün olduğu kadar stresten uzak durmaya çalışmalısınız çünkü stres de önemli bir bulantı etkenidir.
• Bulantıyı tetikleyen sigara, yemek, parfüm kokusu gibi faktörlerden uzak durmalısınız. Özellikle mutfak kokuları ve ağır parfümler rahatsızlığınızın artmasına neden olabilir.
• Aç bir şekilde uzun süre kalmanız ya da midenizi doldururcasına yemeniz mide bulantısına neden olabilir. Doğru olan beslenmeyi gün içine yayarak kısa aralıklarla bir şeyler yemektir. Öğün sayısını artırmalı, az ve sık aralıklarla yemeli ve midenizin boş kalmasına izin vermemelisiniz.
• Yemek aralarında yeterli sıvı almalısınız.
• Anne adayının canı ne istiyorsa ve ne yiyebiliyorsa onu yemesini sağlamak da mide bulantısı ve kusma gibi sorunları azaltabilir.

Gebelikte Ağız Hijyeni Nasıl Sağlanmalıdır?

Gebelikte bulantı sonucu oluşan kusmalar dişlere ve diş etlerine zarar verebilir. Dişlerin daha sık fırçalanması ve kustuktan hemen sonra ağzı çok iyi çalkalama dişlerin çürümesini önleyebilir.