grafit minerali nerelerde kullanılır / KALSİYUM NEDİR? - Haliç Çevre Laboratuvarı

Grafit Minerali Nerelerde Kullanılır

grafit minerali nerelerde kullanılır

Grafit

funduszeue.info

Grafit ya da karataş yumuşak, yağlı, kâğıt üzerinde iz bırakan, gri-siyah renkli katı bir maddedir. Grafit, yağ haline getirilip makinelerde, çalışan parçaların birbirine sürtünürken aşınmasını azaltmak ya da engellemek amacıyla yağlayıcı olarak kullanılır. Adını, yazı yazmakta kullanılmasından almaktadır; "grafit" Yunanca grafein (γράφειν, yazmak) köküne, mineralleri belirtmekte kullanılan -it ekinin eklenmesiyle elde edilmiş bir sözcüktür.[1]Kurşun kalemlerin içindeki uç, içine kil katılarak sertleştirilmiş grafittir.

Grafitin madenlerden çıkarılıp satışa sunulduğu başlıca yerler Çin, Meksika, Kanada, Brezilya, ve Madagaskar'dır. Meksika ve Vietnam tüm amorf (taş içerisinde mikro kristalcikler halinde) grafiti, Sri Lanka ise tüm öbekli ve talaşlı toz halini sunmaktadır.[2] Türkiye'de ise, Maden Dairesi ve MTA Genel Müdürlüğü kayıtlarına göre yılından beri aramalar yapılmış, 22'yi aşkın bölgede ekonomik değere sahip az sayıda yatağın varlığı saptanmıştır.[3] Grafit yapay olarak da hazırlanabilir; bunun için kok kömürünün yüksek sıcaklıklarda (>°C) işlenmesi gerekir. Grafit çok yüksek sıcaklıklara dayanabilir. Son dönemlerde, uzay kapsüllerinin ısı kalkanlarının yapımında da grafitten yararlanılmaya başlanmıştır.

Hem elmas, hem de grafit kristal yapılıdır, ama kristalleri farklı biçimlerdedir. Aynı maddenin değişik kristal biçimlerine allotrop denir; allotrop sözcüğü değişik biçim anlamında Yunanca iki sözcükten gelir. Elmas ve grafit, karbonun allotroplarıdır. Elmasta her karbon atomu, dört başka karbon atomuna bağlanarak üç boyutlu katı bir yapı oluşturur; grafitte ise karbon atomları, üst üste yığılmış geniş, yassı levhalar oluşturacak biçimde, iki boyutlu düzlemde birbirlerine bağlanmıştır. Bu levhalar birbirlerinin üzerinden kolayca kayar; grafitin iyi bir yağlayıcı olma özelliği de bundan kaynaklanır. Grafitin kâğıt üzerinde iz bırakmasının nedeni de, bu ince atom levhalarının grafitten ayrılarak kağıdın üzerinde birikmesidir. Karbonun öteki biçimlerinin, belirgin, kendilerine özgü bir yapısı ya da biçimi yoktur. Grafitin düzlemsel yapısına grafin denir.

Genel özellikleri[değiştir kaynağı değiştir]

  • Kimyasal bileşim: C
  • Kristal sistemi: Hekzagonal
  • Kristal şekli: Düz, levhamsı kristal şeklinde olup, özşekilli grafit kristallerine doğada nadiren rastlanır. Çoğunlukla toprağımsı agregatlar şeklinde görülür.
  • Renk: Demir siyahından çelik grisine değişken
  • Sertlik: (Mohs), VHN10= kg/mm2 (Vickers)
  • Özgül ağırlık: 2,09 - 2,23[4]
  • Dilinim: Karbon atomları birbirleriyle kovalent tipi kimyasal bağlarla bağlanarak levhamsı düzlemleri oluşturur.
  • Dizilim: Karbon atomları altıgen halka oluşturacak şekildedir. Kristal sistemi hegzagonal (grafit-2H) veya trigonal (grafit-3R) olabilmektedir.

Kaynakça[değiştir

Kalsiyum Nedir ve Özellikleri Nelerdir?

Kalsiyum, alkali toprak elementlerinden biridir. Yerkabuğunda en bol beşinci element, üçüncü metaldir. Kalsiyum aktif metal olduğu için doğada bileşikleri hâlinde bulunur. Kayaçların yapısında mineralleri hâlinde bulunur.

 

Kalsiyum Tarihçesi

Kalsiyum, ilk olarak yılında İngiliz kimyager Sir Humphrey Davy tarafından izole edilmiştir. Davy, kalsiyum hidroksitten elektroliz yoluyla kalsiyumu izole etmeyi başarmıştır. Kalsiyum, yüzlerce yıldır bilinmesine rağmen yılına kadar izole edilememiş, tanımlanmamıştır. “Kalsiyum” kelimesi, Latince “kireç” anlamındaki “calx” ve “kalsis” sözcüğünden türetilmiştir.

 

Bileşikleri Nelerdir ve Nerelerde Kullanılır?

Kalsiyum asetilsalisilat: Beyaz toz şeklindedir. Suda çözünebilir. Kalsiyum karbonatın üzerine suyla birlikte asetilsalisilik asitin eklenmesiyle ya da kalsiyum karbonat-asetilsalisilik asit çözeltisinden CO2geçirilmesiyle elde edilirler. Tıpta, hummaya karşı ilaç olarak kullanılır.

Kalsiyum karbonat: CaCo2. Renksiz kokusuz ve tatsız tozdur; kristalin yapıdadır. Patlayıcı ve zehirli değildir. Asitlerde CO2 çıkararak çözünür, suda çözünmez. En stabil ve yaygın kalsiyum bileşiğidir. Doğadaki yüzeysel birikmelerinden ve kalsiyum klorürün çözeltilerinden çökeltilerek elde edilir. Kirecin başlıca kaynağıdır. Kağıtta matlaştırıcı; ekmekte kuvvetlendirici katkı olarak ve çimento yapımında kullanılır.

Kalsiyum klorür: CaCl2. Havadan su çekerek eriyebilen, beyaz kristaller şeklindedir. Suda ve alkolde erir. Zehirleyici etkisi çok azdır. Hidroklorik asitle kalsiyum karbonatın reaksiyonu sonucu oluşur. Elektrolitik pillerde; kağıt endüstrisinde kömürün, taşların, kumun ve maden cevherlerinin eritilmesinde kullanılır.

Kalsiyum hidroksit: Ca(OH). Hafif acı bir tadı olan, beyaz ve yumuşak kristalin toz. Suda çok az, asitlerde iyi çözünür; alkolde çözünmez. Havadan CO2 emer. Kalsiyum oksitle suyun reaksiyonundan elde edilir. Deriyi tahriş eder. Kireçli harç yapımında, çimentoda, kalsiyum tuzlarında, amonyak ve dezenfektan üretiminde ve suyun yumuşatılması işlemlerinde kullanılır.

Kalsiyum oksit: CaO. Sönmemiş kireç. Beyaz ya da gri, beyaz kokusuz topaklar halindedir. Nemli havada ufalanır. Asitte çözünür. Sıcakta suyla tepkiyerek Ca(OH)2oluşturur. Kalsiyum karbonatın fırında CO2 çıkarana kadar kavrulmasıyla elde edilir. Tahriş edici etkisi büyüktür. Suyla birleştiğinde sıcaklık verir. Şekerin arıtılmasında cam üretiminde CO2 emdirilmesinde kullanılır.

 

Kalsiyum ve Türevlerinin Mevzuatlara Göre Sınır Değerleri (OSHA Z Tablosu):

CAS No/

Kimyasal Madde

 

Yasal Sınır DeğerlerÖnerilen Sınır Değerler
OSHA (PEL)

(8 saatlik zaman ağırlıklı ortalama)

Cal/OSHA (PEL)

(OSHA Z Tablolarında yer almayan bileşikler için mesleki maruz kalma sınır değerleri)

NIOSH (REL)

(Önerilen 10 saatlik zaman ağırlıklı ortalama sınır değerleri)

ACGIH TLV

(Önerilen Eşik Sınır Değer)

ppmmg/m3
/ Kalsiyum KarbonatToplam Toz&#;1510 mg/m310 mg/m3&#;
Solunabilir Kısım&#;55 mg/m35 mg/m3&#;
/

Kalsiyum Hidroksit

Toplam Toz&#;155 mg/m35 mg/m35 mg/m3
Solunabilir Kısım&#;5&#;&#;&#;
/ Kalsiyum Oksit&#;&#;52 mg/m32 mg/m32 mg/m3
/

Kalsiyum Silikat

Toplam Toz&#;1510 mg/m310 mg/m31 mg/m3

(Wollastonit gibi doğal halde iken)

Solunabilir Kısım&#;55 mg/m35 mg/m3
/

Kalsiyum Sülfat

Toplam Toz&#;1510 mg/m310 mg/m31 mg/m3

(Wollastonit gibi doğal halde iken)

Solunabilir Kısım&#;55 mg/m35 mg/m3

Kalsiyum Kullanım Alanları:

Metal olarak alüminyum alaşımlarında, kurşundan (Pb) bizmutun (Bi) ayrılmasında ve dökme demirde (pik) grafit haldeki karbonun denetlenmesinde kullanılır. Bundan başka birçok çelik türünün oksitlenmesini önler. Güçlü bir indirgeyicidir. Gaz karışımlarından argon (Ar) ile azotun (N) ayrılmasını sağlar. Magnezyum alaşımlarına % oranında katıldığında kristal yapısını inceltir. Yanmayı zorlaştırır ve ısıl işlemlerde duyulan gereksinimi azaltır. Ayrıca kurşun-kalsiyum alaşımlarında sertleştirici etkisi vardır. Suyla reaksiyona girme eğilimi özelliğiyle, alkol gibi kuru çözücülerin üretiminde de kullanılır. Denizaltı haberleşme aygıtları kalsiyumun suyla reaksiyona girerek hidrojen açığa çıkarması ilkesine dayanır.

Doğrudan bir yapı taşı olarak ve dolaylı olarak çimento için kullanılan çok miktarda kireçtaşı (kalsiyum karbonat) vardır. Kireçtaşı fırınlarda ısıtıldığında, sönmemiş kireç (kalsiyum oksit) bırakarak karbondioksit gazı açığa çıkar. Bu, sönmüş kireç (kalsiyum hidroksit) vermek için su ile reaksiyona girer. Sönmüş kireç, asitliği azaltmak için kimyasal endüstrisinde, bir toprak düzenleyici olarak ve su arıtımında çimento yapmak için kullanılır. Ayrıca, erimiş demir cevherinden kirleri çıkarmak için çelik yapımında da kullanılır. Kumla karıştığında sönmüş kireç, havadan karbondioksit alır ve kireç sıva olarak sertleşir. Alçı (kalsiyum sülfat), inşaatçılar tarafından bir sıva olarak ve kemikleri iyileştirmek için hemşireler tarafından da kullanılır.

 

Yüksek Kalsiyum Maruziyet Etkileri

Hiperkalsemi, kanınızdaki kalsiyum seviyesinin normalin üzerinde olduğu bir durumdur. Kanınızda çok fazla kalsiyum kemiklerinizi zayıflatabilir, böbrek taşı oluşturabilir ve kalbinizin ve beyninizin çalışmasını etkileyebilir.

Hiperkalseminin diğer nedenleri arasında; kanser, bazı diğer tıbbi rahatsızlıklar, bazı ilaçlar ve çok fazla kalsiyum ve D vitamini takviyesi almak yer alır.

Kalsiyum seviyeleri çok yükselirse, bir kişiye hiperkalsemi teşhisi konabilir.

Hiperkalseminin Vücuda Etkileri;

  • Böbrekler: Kanınızdaki fazla kalsiyum, böbreklerin filtrelemek için daha fazla çalışması gerektiği anlamına gelir. Bu aşırı susama ve sık idrara çıkmaya neden olabilir.
  • Sindirim sistemi:Hiperkalsemi mide rahatsızlığına, mide bulantısına, kusmaya ve kabızlığa neden olabilir.
  • Kemikler ve kaslar:Çoğu durumda, kandaki fazla kalsiyum kemikleri zayıflatır. Bu durum, kemik ağrısı, kas zayıflığı ve depresyona neden olabilir.
  • Beyin:Hiperkalsemi, beyninizin çalışma şeklini etkileyebilir, bu da karışıklık, uyuşukluk ve yorgunluk ile sonuçlanır. Ayrıca depresyona da neden olabilir.
  • Kalp:Nadiren, şiddetli hiperkalsemi kalp fonksiyonunuzu etkileyebilir, çarpıntılara ve bayılmalara, kalp ritim bozukluğuna ve diğer kalp sorunlarına neden olabilir.
  • Osteoporoz:Kemikler kalsiyumu kana vermeye devam ederse; kemik kırılmalarına, omurga eğriliğine ve boy kaybına yol açabilen kemik inceltici hastalık osteoporozunu geliştirebilirsiniz.
  • Böbrek taşı: İdrarınız çok fazla kalsiyum içeriyorsa, böbreklerinizde kristaller oluşabilir. Zamanla, kristaller böbrek taşları oluşturmak için birleşebilir. Bir taşı geçmek son derece acı verici olabilir.
  • Böbrek yetmezliği:Şiddetli hiperkalsemi böbreklere zarar verebilir, kanı temizleme ve sıvıyı ortadan kaldırma yeteneklerini sınırlar.
  • Sinir sistemi problemleri: Şiddetli hiperkalsemi, ölümcül olabilen konfüzyon, demans ve komaya yol açabilir.
  • Anormal kalp ritmi (aritmi):Hiperkalsemi, kalp atışlarınızı düzenleyen elektriksel impulsları etkileyebilir ve kalbinizin düzensiz şekilde atmasına neden olabilir.

 

Tedavi:

Kalsiyum yüksekliği yapan sebeplerin ayrıntılı araştırılması gerekiyor. Eğer sebep paratiroid bezleri ise tanı için görüntüleme teknikleri (ultrasonografi ve sintigrafi) ile tanı doğrulanıyor tedavi ise paratiroid bezlerinin ameliyatla alınması gerekiyor.

 

Kübra Çisil KANAT
Çevre Mühendisi/ Raportör

 

Diğer Blog Yazılarımız İçin: funduszeue.info                                                                   Okumak İsteyebilirsiniz: Kadmiyum

Kaynaklar:

funduszeue.info

funduszeue.info

funduszeue.info

funduszeue.info

funduszeue.info

nest...

çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası

© 2024 Toko Cleax. Seluruh hak cipta.