Coğrafi konumun belirlenmesi için kullanılan varsayımsal daire ya da yaylar, yani paralel ve meridyenler ile, bu varsayımsal çizgilere açısal uzaklık ölçüsünü sunan enlem ve boylamlar coğrafya sınavlarının ayrılmaz parçası. Bu kavramlar hakkında hatalı bilgi paylaşan yazarlar ve sosyal medya kullanıcıları mevcut.
Bunlara değinmeden evvel öncelikle, orta okul coğrafya bilgilerimizi tazeleyelim
Ekvator’a paralel şekilde kuzey ve güney yönlerde kutuplara kadar birer derece aralıklarla çizilen dairelere paralel adı verilir.
Kuzey Kutbunu Güney Kutbuna bağlayan Ekvatoru dik kesen yarım çemberlere meridyen adı verilir. Meridyenler, bir kutup noktasından başlayıp diğer kutup noktasında sona eren, Ekvator’u ve diğer paralel dairelerini dik kesen yaylardır.
Enlem, ilgili konumun Ekvatora olan uzaklığının açısal ifadesidir.
Dünya üzerinde yer alan herhangi bir noktanın Ekvatora olan uzaklığının derece dakika saniye, yani açı cinsinden veren / ölçen adına enlem ismi verilmektedir.
Ekvatorun enlemi tanım gereği 0° dir.
Diyelim ki bir A noktası 40 derece kuzey paraleli üzerinde ise A noktasının enlemi 40 derece kuzey enlemidir, yani bu noktanın Ekvatora uzaklığı 40 derecedir denir.
Bir noktanın Güneş ışınlarını alma açısı enlemine bağlıdır. Güneş ışınlarının geliş açısı enleme göre değişir. Sıcaklık da bu nedenle enleme göre değişiklik gösterir. Ekvatordan kutuplara doğru gittikçe Güneşin geliş açısı azalır, sıcaklık ortalaması düşer.
Cisimlerin gölge boyu da enleme bağlıdır. Yatak düzleme dik yerleştirilmiş bir cisim, Güneş ışınını tam 90 derece ile alırsa cismin gölgesi oluşmaz. Eğer bu cisim Güneşi derece arasında alırsa, gölge oluşur, ancak gölgenin boyu cismin boyuna göre daha kısa bir gölge oluşur. Güneşin gelme açısı tam 45 derece olduğunda cismin boyu ile gölgesinin boyu aynıdır. Açı küçülüp 45 derecenin altına inerse gölge boyu uzamaya başlar ve gölge boyu cismin boyundan uzun olur. Güneş ışınlarının gelme açısıyla cisimlerin gölgelerinin boyu ters orantılıdır. Cisimlerin gölge boyları kutuplara doğru gittikçe uzar (Güneş ışınlarının geliş açısı ekvatorda kutuplardan daha fazladır).
Çizgisel hız kutuplara doğru azaldığı için şafak (gün doğumu) ve gurup (gün batımı) süreleri kutuplara gidildikçe uzar. Yani, enlem arttıkça gün doğum ve batım süreleri artar.
Dünyanın şekli tam yuvarlak olmadığı için enleme göre yerçekimi de değişir. Dünyanın ekvatordaki yarı çapı kilometredir. Dünyanın kutup yarı çapı ise kilometredir. Kutup noktası Dünyanın merkezine Ekvatora göre 21 kilometre daha yakındır. Kutup noktası merkeze daha yakın olduğu için yerçekim kutup noktalarında daha fazla hissedilir.
Boylam, başlangıç meridyeni olan Greenwiche olan mesafesinin (derece, dakika, saniye cinsinden) açısal uzaklığının ölçüsüdür.
Örneğin, A noktasının doğu meridyeni üzerinde ise Anın boylamı 20 derece doğu boylamıdır.
Boylamlar, doğu ve batı boylamları olmak üzere ikiye ayrılır
Boylamın getireceği etkiler, enleme göre daha kısıtlıdır.
Boylam yerel saati etkiler.
1 derecelik boylam farkı, 4 dakikalık yerel saat farkı oluşturur.
Boylamın oluşturduğu yerel saat farkı ülkeler tarafından kullanılmaz, bunun yerine ulusal saat kullanılır.
Mısır’daki Giza piramitinin koordinatlarının ışık hızı ile uyumlu olduğu iddiası doğru değildir. Işık hızı metre/saniye iken Giza piramitinin DD sisteminde koordinatları “ ve ″dir. Piramidin konumun ışık hızı ile birebir aynı olmadığı görülmektedir. Işık hızının piramidin konumunu verdiği iddiası sadece enlem üzerinden dile getirilmektedir. Halbuki, boylamın ışık hızının nümerik ifadesinden çıkarımına dair herhangi bir detay sunulmamaktadır.
Giza Piramidinin Koordinatlarının Işık Hızını Verdiği İddiası
Vehbi Kara, Bugün Gazetesinde 27 Aralık günü yayınlanan Bir Gün Eksik Yaşamak başlıklı yazısında yaptığı bir deniz seyahatindeki ilginç anılarını paylaşmış:
"Denizde zaman karadakinden farklıdır. Eğer batıya doğru gidiyorsanız günler uzamaya, doğuya doğru gidiyorsanız kısalmaya başlar."
Denizde zaman karadakinden farklı değildir. Karada da olsa denizde de olsa aynı enlem üzerinde doğuya da batıya da gitseniz gece-gündüz süresi aynıdır. Ortaokul coğrafya bilgisi: Aynı enlem üzerindeki bütün noktalarda gündüz süreleri her zaman birbirine eşittir.
"Biz ise Macellan’ın rotasında gitmiş yani dünyayı batıya doğru kat etmiştik."
Macellanın rotasını tam olarak izlememişler. Panama boğazından geçip gitmişler. Macellan ise Macellan Boğazını geçerek gitmişti.
"Macellan ve denizci arkadaşları gibi bir gün az yaşamıştım. Hâlbuki roman kahramanları ise bir gün fazla yaşamışlardı. Eğer dünyayı bir defa enlemesine turlayıp kat ederseniz siz de bu durumu yaşarsınız. Üstelik gemide çalıştığım için maaşımı da 78 gün olarak almıştım. Kısaca söylemek gerekirse bir gün daha az yaşamış ve çalışmadığım halde fazladan 1 gün ilave edilmişti."
Aslında bir gün eksik çalışmadı. Yolculuk süresince saatlerini geriye alarak yaptıkları fazla mesaiyi birleştirerek ilave bir gün ücreti ödenmiştir.
Macellanın Dünya Turu Rotası
Ömer Özkaya, Güneş Gazetesinde 10 Ocak günü yayınlanan Kıbrısın Önemli başlıklı yazısında Kıbrıs hakkında bariz hatalarda bulunmuş:
"Uzay araştırmalarında, bulunulan yerin enlem-boylam üzerindeki yeri, çok önemlidir. Uzay araştırmalarında birinci engel, yerçekimidir. Sıfır enlemi, yerçekiminin en düşük olduğu çizgidir. Kıbrıs, “sıfır” çizgisine yakındır ve bu sebeple hedeftir. Sıfır çizgisinin daha üstünden ya da daha altından fırlatılan bir uzay aracı, faraza, ton yükle kalkabilirken, “sıfır” çizgisine yakın bir yerden fırlatılan uzay aracı, ton yük taşıyabilmektedir."
Sıfır çizgisi ile kastı ekvator galiba. Ekvator diyemediği için sıfır çizgisi mi demiş çözemedik.
Kıbrıs, 3433 ve 3541 kuzey paralelleri ile 3217 ve 3535 doğu boylamları arasında bulunur. Ekvatora yakın olduğu iddiası yanlıştır dolayısıyla.
Uzay araçlarının fırlatılmasında sıfır enlemine yani ekvatora yakınlığın önem arz ettiği iddiası da yanlıştır. Rusyanın kullandığı Baykonur Uzay Üssü ve ABDnin kullandığı Kennedy Uzay Üssü ile Vanderburg Fırlatma Üssü ekvatora yakın değildir. Örneğin Baykonur kuzey enlemi üzerindedir. Yani, Kıbrıstan oldukça kuzeyde ve kutuplara daha yakın.
"Kıbrıs bulunduğu yer itibariyle zaten İngiltere’nin uzay araştırmalarının da ev sahibidir. İngiltere burada yaptığı araştırmalarda diğer gezegenlerde yaşayan canlı olup olmadığı, varsa, bunlarla irtibatın nasıl mümkün olduğunun peşinde."
Bu yönde bir bilgi kamuya açık kaynaklarda yok. Ömer Özkaya kadim bilgiye erişim sağlamış (!) herhalde.
"Kıbrıs, tarih boyunca iğdeleriyle meşhur bir yerdir. İğde, Kadim Bilgi’de ölümsüzlüğü sembolize eder. Kıbrıs iğdeleri, ölümsüzlüğün yakalanabilir olduğuna inanılan Girne’de daha çok bulunurdu. İğdeler, ölümsüzlüğün yakalanabilirliğinin işareti sayılır. İğdeler, ölümsüzlüğün mümkün olduğunun delili sayılır. Çünkü iğdeler, ekilen her yerde yetişmez. İğde bir yerde bolca bulunuyorsa, orası, Kadim Bilgi için kıymetlidir."
İğdenin bilinmeyen faideleri İşte bunlar hep kadim bilgiden enstantaneler.
"Türkiye, Kıbrıs’ı kaybederse, Ege ile Akdeniz’e çıkamaz. Ege’ye çıkamamak, yani Çanakkale Boğazı’ndan dışarı çıkamamak, Türkiye’nin sonu olur."
Egedeki statüko ile Kıbrısın ilgisi hakkında da Ömer Özkayanın kadim bilgiden özümsediği bizim bilmediğimiz şeyler vardır belki de
Google Çorumu Dünyanın Merkezi İlan Etti İddiasını İçeren Yanıltıcı Görsel
Google’ın Çorum’u dünyanın merkezi olarak gösterdiğine dair oluşan yanlış algı, aslında bir asparagas haberin sonucunda oluşmuştu.
Googleın Çorumu Dünyanın Merkezi İlan Ettiği İddiası
David Nield
Dünya daha da sndkça ve buzul erimesi sürdükçe, iklim deiiklii eninde sonunda bir sonraki Ebola, grip ya da SARS-CoV-2 salgnnn balama riskini artrarak Kuzey Kutbu’nu yeni viral pandemiler için “elverili bir zemin” haline getirebilir. Yeni sonuçlanan bir çalmada, aratrmaclar, Kuzey Kutup Dairesi’nin kuzeyinde bulunan ve hacimce en büyük göl olan Hazen Gölü’ndeki toprak ve göl tortusunu incelediler. Toprakta bulunan DNA ve RNA parçacklarn dizileyen bilim insanlar, doal ortamda bulunan virüs havuzunu belirlemeye çaltlar.
Aratrma ekibi, virüsleri bölgede yaayan hayvan, bitki ve mantar konaklaryla bir balama oturtmak amacyla bir bilgisayar algoritmas kullanarak SARS-CoV-2 virüsünün vahi hayvan topluluklarndan insanlara geçerek yapt ekilde, virüslerin yeni konak türlerine sçrama ve yaylmay sürdürme yeteneini, yani ‘viral yaylm tehdidini’ hesaplayabildi. Aratrmaclar, yaynlanan makalelerinde, “klim deiikliinin bir iareti olan buzul erimesinden kaynaklanan ak araclyla yaylma riski de artyor” diye belirtiyorlar: “Eer iklim deiiklii, potansiyel viral tayclarn ve birikimlerin tür araln kuzeye doru kaydrrsa, ‘Yukar Kuzey Kutbu’ bölgesi, ortaya çkan pandemiler açsndan verimli bir zemine dönüebilir.”
Aratrmaclar, hem virüslerin hem de konakçlarn evrimsel ilerleyiine dair mevcut durumda gerçekleen bir deiim ve ardndan viral yaylma ihtimalini merkeze alan karlatrmalar yaparak, ikisi arasnda çeitlenmeler ve benzerlikler aradlar. Aratrmaclar yaynladklar makalede, “Evrimsel bak açsndan, virüsler, doal konakçlarna filogenetik* açdan yakn olan konakçlar enfekte [hasta] etmeye daha yatkndrlar; zira, potansiyel olarak genetik açdan benzeik türleri enfekte etmeleri ve koloniletirmeleri daha kolaydr” diye izah ediyorlar.
Zarar gören topraklarn patojenleri, parazitleri ve konakçlar yeni yollarla nasl bir araya getirebileceini ortaya koyan daha önceki aratrmalarla uyumlu ekilde, aratrmaclar, artan buzul aknn, virüslerin ökaryot** konakçlarna sçrama ihtimalinin yükselmesine neden olduunu öne sürüyorlar. Bununla birlikte, artan yaylma riski, toprak ve göl tortusu örneklerinde farkllklar gösteriyor. Yüksek buzul eriyik aklarna sahne olan toprakta, yaylma riski dümeden önce bir noktaya kadar yükselirken, göl tortusu örneklerinde risk art sürüyor.
Aratrmaclarn ileri sürdüü bir açklama, artan akntnn, daha fazla organik maddenin -ve içindeki organizmalarn- toprakta kalmak yerine göle doru akmas manasna gelmesi. Aratrmaclar, “klim deitikçe, Kuzey Kutbu’nun mikrobiyosferinin metabolik faaliyetleri de deiiyor ve bu durum yeni patojenlerin ortaya çkmas gibi pek çok ekosistem sürecini etkiliyor” diye belirtiyorlar. Yukar Kuzey Kutbu -yani en kuzeyde yer alan bölgeler- yeryüzünün iklim deiikliine kar en savunmasz bölgelerinden biri. Son birkaç on yllk dönemde, Kuzey Okyanusu’ndaki k buzunun üçte biri yok oldu.
Bilim insanlar, ayn zamanda en azndan doal yaam alanlarna zarar veren ve hayvanlarla insanlar git gide daha yakn çevrelerde yaamaya zorlayan insan faaliyetleri gibi pek çok faktörün neden olduu artan salgn riski hususunda da uyarda bulunuyorlar.
Habitat deiimleri ile yeni hastalk kaynaklarna yaklamak arasndaki balanty anlamaya duyulan acil ihtiyaç, bu son aratrmaya temel oluturuyor; yan sra, küresel snmann, benzer scaklklara sahip bir ortama kavumak amacyla türlerin daha kuzeye göç etmesine neden olmas muhtemel olduu için, virüslerin yeni türlere sçrama potansiyeli daha da artyor. Aratrmaclar, “klim deiikliinin hem (viral) yaylma tehdidini artran hem de tür aralklarnda kuzeye doru kaymaya neden olan bu çift tarafl etkisinin, Yüksek Kuzey Kutbu’nda çarpc etkileri olabilir” diye aktaryorlar: “Bu tehdidi mevcut yaylmlardan ve salgnlardan ayrmak, takip faaliyetlerine paralel olarak izlenmesi gereken, hayati önem tayan bir çaba olacak.”
Aratrma ‘Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences’ adl dergide yaynland.
*Biyolojide filogenetik çeitli organizma gruplar (örnein türler veya topluluklar) arasndaki evrimsel ilikinin aratrmasdr.
**Ökaryotlar, hücrelerinde bir çekirdek ve genellikle organeller içeren bir canllar grubu olup, bilimsel snflandrmada arkeler ve bakterilerle beraber tüm canllar kapsayan üç ana gruptan biridir.
Yaznn orijinali Science Alert sitesinden alnmtr. (Çeviren: Tarkan Tufan)
Merhaba Çukotka’da anlatılan yer, Sibirya’nın Kuzeydoğu kesiminde, Kuzey Kutbuna yakın, Eskimoların yaşadığı ücra bir yarımada olan Çukotka.
Kitabın kahramanı burada yaşayan halk; yüzyıllarca tundrada unutulan, aldatılan, hor görülen, sömürülen ve bütün bunlara karşın üstün ahlakını, zekasını, konukseverliğini yitirmeyen yürekli Çukotka halkı Ve tabii ki, Moskova’dan, Leningrad’dan kilometrelerce ötedeki bu kuş uçmaz kervan geçmez bölgeye ışık getirmeye gelen fedakar Sovyet öğretmenleri…
Tihon Semuşkin, Eskimo kültürünü tanıdığımız romanında, Çukotka’nın geniş topraklarında ’lerin sonlarında gönüllü Sovyet öğretmenleri tarafından ilk yatılı okulun kurulması ve buna paralel olarak; yerel halkın yaşayışı, gelenekleri, dayanıklılık ve azmi, büyük güçlükleri yenerek adım adım ilerlemesi büyük bir alçakgönüllülükle, kendisini ön plana çıkarmadan anlatıyor. Oysa ki, kendisi Çukotka’ya defalarca gitmiş, Eskimo kültürünün gelişimi için çabalamış, hatta yılında Eskimo dili için bir alfabe geliştirmiş bir pedagog.
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası