Bulanık Idrar Nedeni

İdrar, vücuttaki zararlı maddelerin böbreklerde süzülerek vücuttan dışarıya atılmasını sağlar. İdrar rengi çeşitli nedenlerle değişebilir. Çok sıvı tüketilirse beyaz renk, az sıvı tüketiminde koyu renk ya da çeşitli rahatsızlıkların habercisi olarak kırmızı, mavi veya turuncu olabilir. Bunun dışında idrarda bulanıklık olabilir.

Bulanık İdrarın Nedenleri

Bulanık idrarda vücuda giren maddeler etkin rol oynayabilir.

• Proteinüri: İdrarda normalin üzerinde potein bulunmasıdır. Proteinüri şeker hastalığı, böbrek problemleri veya yüksek tansiyonun neden olabildiği bir durumdur. Bu durumda, idrar ile birlikte normalden fazla miktarda proteinvücut dışına atılır. Proteinin varlığından dolayı idrar bulanıktır.
• Böbrek Taşı: Böbrek taşı nedeniyle idrar bulanık olabilir. Böbrekte taş olduğu tespit edilirse gerekli tıbbı yardımı almak gerekir.
• İdrarda Kan: Bazen enfeksiyonnedeniyle idrarda kan görülebilir. Bu bulanık idrara neden olabilir.
• Dehidrasyon: İnsan vücudunun çok fazla su kaybetmesine denir. İnsan vücudunun % 60’ı sudur. Su insan hayatı için hayati bir önem taşır. Su kaybı özellikle kadınlarda görülür. Hamilelik sürecinde kusmayla birlikte vücut çok su kaybedir. Bu idrarın bulanık olmasına yol açar.
• Fosfattan zengin beslenme: İdrarda fosfat miktarının fazla olması da idrarı bulanıklaştırır. Fosfor içeren maddelerden fazla miktarda yemek veya bol su süt içmek, yüksek fosfat düzeyi nedeniyle idrarı bulanıklaştırabilir.
• İdrar Yolu Enfeksiyonu: Enfeksiyon varlığında  idrarda bulanıklıkla birlikte genellikle ağrı hissi olur.
• Vajinal akıntılar: Kadınlardaki bulanık idrar sebeplerinden biri vajinal akıntılardır. Vajinal akıntılar dikkat edilmesi gereken ve zamanında tedavi edilmesi gereken durumlardır.
• Vitamin ilaçları: Bulanık ve koyu sarı renkli idrarın en önemli sebebi vitamin ilaçları alınmasıdır.  B ve C grubu vitamin içeren ilaçlar böbreklerden süzülerek idrar ile atılır. Vitamin preparatlarının içinde bulunan renklendirici maddelerde idrara geçerek hem idrarın rengini koyulaştırır hem de idrarın bulanıklaşmasına sebep olabilir.
• İdrarda Semen bulunması: Bazen, kadınlarda ilişki sonrasında vajende sperm kalabilir ve işeme sırasında idrara geçerek idrarı bulandırabilir.Benzer olarak erkeklerde de retrograd ejakülasyon varlığında sperm mesaneye geçerek işeme ile atılır.

Hematüri, kırmızı idrarın en yaygın nedenidir. Hangisinin kırmızı idrarla sonuçlandığı da bulunmuştur?

Hematüri veya idrarda kan, muhtemelen kırmızı idrarın en yaygın nedenidir. Eritrositleri mikroskopi yoluyla doğrudan görselleştirmek, gerçek hematüriyi tanımlamanın en iyi yoludur, çünkü ölçüm çubuğu testi yanlış pozitif sonuçlar verebilir. İdrarda hem varlığı da kırmızı renk değişikliğine neden olur ve pozitif bir ölçüm çubuğu okuması oluşturur; bununla birlikte, mikroskobik doğrulamanın yokluğunda bu hematüri olarak kabul edilmemelidir.

Gros hematüri için ayırıcı tanılar geniştir ve enfeksiyon, taş hastalığı, kanser, travma, fistüller, tıbbi böbrek hastalığı ve kontaminasyonu (örneğin menstrüasyon nedeniyle) içerir ancak bunlarla sınırlı değildir. Brüt hematüri, altta yatan bazı etiyolojilerle ilişkili kötü prognoz nedeniyle kapsamlı bir tanısal değerlendirmeyi garanti eder.

Hemoglobinüriye bağlı kırmızı idrar renk değişikliği, birliklerde gözlenen "mart hematürisi" veya "koşucu hematürisi" gibi hemolitik bozukluklarda ortaya çıkabilir. Benzer şekilde, miyosit yıkımına bağlı miyoglobinüri (örneğin, ezilme yaralanmasından sonra rabdomiyolizin neden olduğu) da kırmızı idrar renginin değişmesine neden olabilir. Benzer şekilde, porfiride düzensiz hem üretimi, güneş ışığına maruz kalma ile kahverengi veya mora dönüşebilen kırmızı idrar renginin değişmesine neden olabilir. Hem cıva hem de kurşun zehirlenmesi de kırmızı idrar renginin değişmesine neden olmuştur.

Çok sayıda ilaç kırmızı idrar rengine neden olabilir. En yaygın olarak, rifampin veya fenazopiridin, gözyaşları ve diğer vücut sıvıları da genellikle renk değiştirdiği için suçludur. Diğerleri arasında klorpromazin, tioridazin, senna ve fenolftalein bileşenli müshil maddeler bulunur.

Kırmızı idrar renk değişikliğinin diğer daha iyi huylu nedenleri, bazı pigment içeren gıdaların yutulmasıyla ilgilidir. Çok miktarda pancar tüketimi, mikroskopta gözlemlenebilir eritrosit olmayan kırmızı idrar veya dipstick testinde heme ile sonuçlanabilir. Ağır ravent veya havuç tüketimi de kırmızı idrar renginin değişmesine neden olabilir.

Bu ilaçlardan hangisinin mavi veya yeşil idrara neden olma olasılığı daha yüksektir?

İyatrojenik nedenler muhtemelen mavi idrar renginin değişmesinin en yaygın nedenidir. Metilen mavisi veya çivit karminin intravenöz enjeksiyonu, mavi idrar renginin değişmesine neden olur. Benzer şekilde, yeterli miktarda metilen mavisi yutulması, ister tek başına isterse diğer ilaçların, ev ilaçlarının veya takviyelerin bir bileşeni olarak olsun, mavi renk bozulmasına neden olabilir.

Mavi idrar renk değişikliğinin nedenleri, sarı renkli ürokrom ile birleştiğinde yeşil bir idrar tonu da üretebilir. Ayrıca yeşil pigmentasyon içeren gıda ve takviyelerin tüketilmesi de aynı etkiyi sağlayabilir. Büyük miktarlarda kuşkonmaz veya siyah meyan kökünün yeşil idrar renginin bozulmasına neden olduğu kaydedilmiştir. Etkilenen bazı ilaçlar arasında prometazin, simetidin, amitriptilin, metoklopramid ve indometasin bulunur. Son olarak, fenol içeren ilaçlar, yeşil idrar renginin değişmesine neden olacak şekilde metabolize edilebilir.

Bazı tıbbi durumlar da yeşil idrar renginin değişmesine neden olabilir. Pseudomonas türleri ile idrar yolu enfeksiyonunun idrarda yeşil bir renk tonu ürettiği gözlemlenmiştir. Ek olarak, safranın idrar akışına geçişini kolaylaştıran idrar yoluna fistüller, yeşil pigmentinin idrarı lekelemesine izin verir. Mavi idrar renginin değişmesine neden olan metabolik durumlar, bahsedilen diğer nedenler gibi idrarın yeşil görünmesine de neden olabilir.

Aşağıdaki yiyeceklerden hangisinin kahverengi idrara neden olma olasılığı daha yüksektir?

Kahverengi idrar renk değişikliği, kırmızı idrarın sayısız nedeninden kaynaklanabilir. Eski pıhtı tortusu, belirli bir konsantrasyondaki idrarda süspanse edildiğinde kahverengi görünebilir. Aynı şekilde, miyoglobinüri ve hemoglobinüri de sıklıkla kahverengi renkte görünür. Tıbbi böbrek hastalığı da kahverengi idrar renk değişikliği üretebilir. Klasik bir örnek, akut tübüler nekrozda gözlenen "çamurlu kahverengi idrar"dır. Dehidrasyondaki yüksek konsantrasyonlu idrar, koyu veya kahverengimsi idrar görünümü verebilir. Sadece sıvılarla rehidre olmak genellikle tanısal ve tedavi edicidir.

Yaygın olarak kullanılan antibiyotikler nitrofurantoin ve metronidazol, kahverengi idrar renginin değişmesine neden olabilir. Klorokin ve primakin de suçlanmıştır. Başka bir yerde belirtildiği gibi bazı müshil ilaçlar da neden olabilir. Ek olarak, bakla ve aloe tüketiminin idrarın kahverengiye dönüşmesine neden olduğuna inanılmaktadır. Kahverengi idrarın daha ciddi bir nedeni, ilk olarak cilt ve sklera sararması ile sarılıkta görülebilen yüksek dolaşımdaki bilirubin seviyeleri ile karaciğer yetmezliğidir.

Bu koşullardan hangisinin bulanık beyaz idrara (albinüri) neden olma olasılığı en yüksektir?

Albinüri olarak da adlandırılan beyaz idrar, çoğunlukla tortudan kaynaklanır. Mineral kristallerinin varlığı (örneğin, kalsiyum veya fosfat çökeltisinden) beyaz veya karlı görünen bir idrara neden olabilir. Beyaz idrarın diğer nedenleri arasında enfeksiyon yer alır, mantarlar genellikle mantarın kendisinden beyaz tortu veya sonuçta ortaya çıkan piyüri ile sonuçlanır. Benzer şekilde, önemli bakteriyel enfeksiyon, idrar yolunu tutan tüberküloz gibi mikobakteriyel enfeksiyon gibi beyaz görünen piyüri ile sonuçlanabilir. İdrar yoluna lenfatik drenaj veya şilüri, beyaz idrar renginin başka bir kaynağıdır. İdrardaki mukus da rengin beyaz görünmesine neden olabilir. Nedeni ne olursa olsun, beyaz idrarın ortaya çıkması genellikle kapsamlı bir teşhis çalışmasını garanti eder.

Hangisi siyah idrara neden olur?

Diğer idrar rengi değişikliklerinde olduğu gibi, siyah idrar renk değişikliği, idrar konsantrasyonuna ve renk değişikliği etiyolojisinin yoğunluğuna bağlı olarak kırmızı veya kahverengi idrarın nedenlerinden kaynaklanabilir. Kahverengi idrarın nadiren bildirilen ancak ciddi bir nedeni metastatik melanomdur. Melanositler idrar yoluna yerleşirse ve idrara dökülürse ve melaninin kendisi böbrek yoluyla temizlendiğinde bu, kahverengi veya hatta siyah idrara yol açabilir.

Siyah idrarın diğer nedenleri arasında sinameki yapraklarından ve cascara kabuğundan elde edilen müshillerin yanı sıra yapay bir tatlandırıcı olarak yaygın olarak kullanılan doğal olarak oluşan şeker olan sorbitol bulunur. Alfa-metildopa ve levodopa da idrarda siyah renk değişikliği ile ilişkilendirilmiştir.

Fenol ile zehirlenmenin, bakır zehirlenmesinde olduğu gibi siyah idrar ürettiği kaydedilmiştir. İyot yutulması da suçlanmıştır. İskelet kası gevşetici metokarbamol, idrar konsantrasyonundaki değişikliklerle mavi veya yeşile değişen siyah idrar renk değişikliğine de yol açabilir. Genetik bir durum olan alkaptonüri, düzensiz tirozin işlemesinden kaynaklanan yan ürünlerin birikmesi nedeniyle havaya maruz kaldığında idrarın koyulaşmasına da neden olabilir. Porfiride düzensiz hemoglobin üretimi, güneş ışığına maruz kaldıktan sonra siyah görünebilen kırmızı veya kahverengi idrar üretebilir.

İdrar normalde açık sarı renkte ve berrak görünür. İdrar yollarında bir problem olduğu zaman idrar bulanıklık hale gelir. Normalde idrar bulanıklığının fark edilmesi kolay değildir. İdrarın berrak olmadığı, aksine bulanık olduğu idrar ancak bir kaba yapılırsa anlaşılabilir.

Neden bulanık idrar yapılır?

Bulanık idrarın olmasının en sık görülen nedeni susuz kalmaktır. Vücuda yeterli sıvı girmediğinde yapılan idrar miktarı da azaldığından idrarla atılması gereken maddelerin idrardaki yoğunluğu artar. Bu durum idrarın bulanık olmasınayol açabilir.

Bol fosfat içeren yiyeceklerle beslenmek idrarı bulanıklaştırır. Örneğin bol süt içmek, içerdiği yüksek fosfat düzeyi nedeniyle idrarı bulanıklaştırabilir.

Kadınlardaki bulanık idrar sebeplerinden biri vajinal akıntılardır. İdrara karışan vajinal akıntılar idrar bulanıklaşmasının sebebidir.

Bazı vitamin ilaçlarında boya maddeleri bulunur. Özellikle B ve C grubu vitamin ilaçlarının içinde bulunan renklendirici maddeler bulanık ve koyu sarı renkli idrarın en önemli sebebidir. 

İdrar yolu enfeksiyonları idrarın bulanık olmasına yol açan etmenlerden biridir. İdrar yollarının herhangi bir yerinde bulunan bir enfeksiyon idrara iltihap karışmasına sebep olur. Karışan bu iltihap bulanık idrara yol açar.

İdrardaki bulanıklık nasıl düzelir?

Yukarıda belirttiğimiz gibi idrarın bulanık olmasına sebep olan çeşitli etmenler vardır. Öncelikle idrarın bulanıklaşmasının sebebin bulunması gerekir. Bunun için başlangıçta aile hekimine başvurabilirsiniz. Yapılacak olan bir idrar tahlili idrarda bulanıklığa sebep olabilecek etmenler hakkında fikir verecektir. Doktorunuzun sorduğu sorulara vereceğiniz cevaplar ve yapacağı muayene de büyük önem taşımaktadır. Tüm bunların sonunda doktorunuz şikayetinizin sebebini belirleyecektir. İdrarda bulanıklık sebepleri ortadan kaldırıldığında idrardaki bulanıklık da kaybolur ve idrar berraklaşır.

İdrar yollarındaki enfeksiyonların daha çabuk iyileşmesi ve idrarın berraklaşması için bol su içilmelidir. İdrardaki bulanık yetersiz sıvı alımı nedeniyle olduysa bol sıvı alımı ile idrardaki bulanık ortadan kalkacaktır.