Yarın Teravih Namazı Var Mı

CÜZDANIMI KAYBETTİM

Yine dil hazırlık okuduğum dönemde aylar ayları kovalamış, kış bitmiş, mevsim bahara dönmüştü. Bundan mütevellit Afganistan vatandaşı Türkmen arkadaşımla gezmek için troleybus (tramvay benzeri şehir içi elektrik sistemi ile çalışan eski bir Sovyet otobüsü) ile şehir merkezine gidiyorduk.

Troleybusta gittiğim sırada fark etmemiş olmalıyım ki indiğimizde elimi ceketimin dış

Bir saatlik bekleyişten sonra aynı troleybusa binip ilk defa hayran olduğu kırmızı oyuncak arabaya sahip olan çocuğun sevinciyle şoföre cüzdanımı sordum. Fakat nafile.,. Şoför açık sözle ‘artık o cüzdan bir daha gelmez’ deyip üstüne basa basa da unutmamı tembihledi.

Bunun üzerine inancımı kaybetmeyerek tanıdığım Azerbaycan Türkü gizli polis abiyi aramam ve durumu bahsetmem de pek fayda vermedi. Ve şoför gibi o da yapacak bir şey olmadığını ve cüzdanımı unutmamı söylemesi üzerine bütün umudumu yitirmiştim.

Belirtmek gerekirse cüzdanımda yüklü miktarda para, Türkiye telefon hattım, nüfus cüzdanım, birkaç vesikalık resim mevcuttu.

Bu olayı yaşadığım tarih ise doğum günümden iki gün sonraki 28 Mayıs günüydü ve hazırlığı bitirip Türkiye’ye dönmeme 10 gün kalmıştı.

Demek isterim ki gurbette okuyan bir talebe dahi bazı zamanlarda böylesi tecrübe dolu anılar yaşayabiliyor.

Украли мой портмоне (кошелёк) !

Это случилось когда Я учился на подкурсах, проходили месяцы, закончилась зима и наступала весна, погода была прекрасная и из-за этого Я и мой друг хотели прогуляться, решили съездить в центр города на троллейбусе. Я не заметил как украли мой кошелёк.

Начал думать об этом, размышлять. По совету (своего) друга решил подождать возвращение того троллейбуса, на которой мы сели и спросить у водителя про мой кошелёк. Мы ждали, ждали и дождались того троллейбуса.

Я сразу зашёл и спросил у водителя, вы не видели мой кошелёк? Возможно Я оставил его здесь или же кто-нибудь нашёл и дал Вам его (мой кошелёк). Но водитель сказал, что если случаются такие вещи, то ты не надейся найти и забудь, потому что не найдёшь уже.

После этого Я позвонил знакомому в Полиции, знакомый тоже сказал, что Я не смогу найти кошелёк и должен оставить это. Этот неожиданный, неприятный случай произошёл у меня после моего дня рождения 28-го мая и у меня оставалось 10 дней, чтобы вернуться в Турцию.

Итак, могу сказать, что у студента, который учится заграницей могут произойти такие случаи.

BULUT-Aleksandr Sergeyeviç Puşkin 

Çeviri : M.Memduh GÖKTÜRK

Fırtınadan geriye son bir bulut kalmıştı.

Sadece sen varsın masmavi açık gökyüzünde.

Sadece sen, hüzün dolu, yalnız gölgelere sahipsin.

Ve neşe dolu zamanları bir sen mahvedersin.

Hani büsbütün sarılmıştın ya gökyüzüne.

Şimşek de sarıverdi korkunç bir şekilde seni.

Sen ise gizemli bir şekilde gürleyerek.

Doyumsuz kara toprağı yağmurunla besledin.

Yeter, kaybol! Güneş açıyor ufuklarda.

Toprak tazelendi, fırtına da uzaklaştı buralardan.

Ve rüzgâr da okşarken yaprakçıkları.

Kovuyor seni şu sakinleşmiş mavi göklerden.

А.С.ПУШКИН

ТУЧА

Последняя туча рассеянной бури!
Одна ты несешься по ясной лазури,
Одна ты наводишь унылую тень,
Одна ты печалишь ликующий день.

Ты небо недавно кругом облегала,
И молния грозно тебя обвивала;
И ты издавала таинственный гром
И алчную землю поила дождем.

Довольно, сокройся! Пора миновалась,
Земля освежилась, и буря промчалась,
И ветер, лаская листочки древес,
Тебя с успокоенных гонит небес.

***

TÜRKİSTAN GÜNLÜKLERİ-II

POLİKLİNİK

Hazırlık döneminde yatakhaneye kayıt yaptırmak için kan değerlerimi içeren belgeyi yurt görevlisine vermem gerekiyordu.

Bu amaçla üniversitemin anlaşma halinde olduğu polikliniğe giderken otobüs şoförü yanlışlıkla beni inmem gereken yerden uzakta indirdi.

Bunun üzerine bende karşıma çıkan ilk kişilere polikliniğin tam olarak nerede bulunduğunu sormaya ve bulmaya karar verdim.

Bir süre sonra karşıma iki tane Rus adam çıktı ve nasıl soracağımı bilemediğim için sadece polikliniğin bulunduğu caddenin ismini söyledim ve onlar bana yolu tarif ederek yardımcı oldular.

İlginç olan bana yolu Rusça tarif ettiler fakat ben onların dediklerinden hareketle polikliniği bulmuştum.

ПОЛИКЛИНИКА

На подготовительном курсе во время регистрации общежития, мне надо было дать документы, которые показывают  результаты крови.

Поэтому я поехал в общую поликлинику но я вышел из маршрутки где-то не правильно.

Из-за этого я решил спросить кого-нибудь.

Через несколько минут встретился с двумя русскими, не зная, как спросить и они сказали, где находится поликлиника.

Это было интересно, потому что в то время я не знал русский язык, но я понял все, что они сказали.

И так я нашел поликлинику.

ДЕН СОЛУК БОРБОРУ

Ошентип дарядоо курсунда окуй баштадым.

Жатаканага кируу учун ден соолук маалыматтары керек болчу.

Университетибиздин ден соолук борборуна кайрылдым.

Алар мени башка поликлиникага жиберишти машруткага отурган элем.

Туура эмес жерден тушуп алыптырмын, айланадагы адамдардан жардам суроону чечтим.

Бир канча убакыттан кийин орус улутундагы эки кишиге кайрылдым.

Орусча билбегенимди билдиргендей жон гана бара турган кочонун атын айтып койдум.

Оздорунун тилинде айтып корсотуп беришти.

Орусча жаны уйронуп баштаганыма карабай алардын айткандарынын баарын тушундум.

***

TÜRKİSTAN GÜNKÜKLERİ-I

Girizgah Niyetine

Merak edip görmek istediğimiz bir ülke veya şehirle ilgili bilgileri, ya ansiklopedilerden ya da o coğrafyaları görmüş kişilerin yazdıklarından hareketle öğrenebiliriz.

Ansiklopedik metinler daha çok teknik bilgi mahiyetindedir. Buna mukabil seyahat notları veya hatıratlar, yazılan zaman dilimleri içerisinde daha gerçekçi ve daha canlı bilgiler ihtiva eder.

Ben de bu şuurla üniversite tahsili için Kırgızistan – Türkiye Manas Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Rusça – Türkçe Mütercim Tercümanlık Bölümü okumak üzere 2015 yılından beri bulunduğum Kırgızistan’dan Türkistan Coğrafyasına dair izlenimlerimi dostlarla veya bu bölgeye ilgi duyanlarla paylaşmak istedim.

Yazdıklarım ve yazacaklarım edebi metin kapsamında olmayıp sadece gönülden yazılmış küçük küçük ama biraz da gerçekçi metinlerdir.

Yazılarımı bu doğrultuda değerlendirmenizi temenni ederim.

Muhammed Memduh GÖKTÜRK.

Ata Yurduna Varış

Temmuz ayı sınav sonuçları açıklanmış ve tercihlerimi yaptıktan sonra biraz heyecan biraz da sabırsızlıkla tercih sonuçlarını beklemeye koyulmuştum.

24 Temmuz 2015 gecesi babamın bana seslenmesi üzerine yatağımdan kalktım ve birlikte tercih sonuçlarına baktık.

Sovyetler Birliği’nin sömürgeci etkisinden kurtulmuş, üst üste devrim yaşayan Orta Asya ülkesi Kırgızistan’da bulunan adını Manas Ata’dan alan Manas Üniversitesi Mütercim – Tercümanlık Rusça – Türkçe Bölümü’nü kazanarak Orta Asya kapısını açmış oldum.

Sonbaharın başlangıcı Eylül ayında uçaktan yine adını Manas Ata’dan alan havalimanına inip üniversitenin kampüsüne doğru yol aldığımızda göz alıcı bir gündoğumu Orta Asya bozkırlarında Ata topraklarına hoş geldiniz dercesine bizi karşılıyordu.

Поехать В Средную Азию

В июле должны были опубликовать результаты экзамена и после отбора я с нетерпением и интересом ждал результатов.

Двадцать четвертого июня когда я спал отец позвал меня. Я проснулся и мы вместе посмотрели  результаты.

Я поступил в университет, который находится в Средней Азии. И благодаря этого у меня появился шанс жить в Средней Азии.

В Сентябре мы полетели в Средную Азию и поехали в университет.

Когда мы приехали, нас встретил крутой рассвет! Как будто сказал ‘’добро пожаловать!’’.

АТА ЖУРТКА КЕТУУ

Июль айында сынактын жыйынтыгы айтылып, бир нече жогорку окуу жайдын бөлүмдөрүнтандаганданкийинсабырсыздыкмененкүтөбаштадым. Эмиокуужайменитандашыкерекболчу. 24-июль, 2015-жылыкечиндеатамчакырып, тандоонунжыйынтыгынбиргекарадык.

Борбор Азиядагы советдоорунун калдыгы болгон өлкөдөгүбайыркыМанасатанынатынанкоюлган "Манас" университетиндегиорусча - түркчөкотормобөлүмүндөокуйбаштадым.

Күзкелди. Сентябрьайындаучактантүшүп, менүчүнжаңымамлекеттинтопурагынааякбасканымда күндүнтуусубизди "БорборАзиягакошкелиңиздер" дегенсыяктуужылмайыптосупалды.

Cami

2015 yılı tam tarihi hatırlamıyorum lakin bir gün ayakkabımın yırtılması vesilesi ile dil hazırlık binamızın sol tarafında yer alan ara caddede küçük bir dükkanı olan ayakkabı tamir ustası sakallı, takkeli Kırgız Türkü bir ağabeyle tanıştım, hoşbeş ettim.

Sohbetimiz esnasında hal hatır sorduktan sonra belki de benim için beklenmedik ve ilginç bir soru sordu: Siz Türkler buraya, Bişkek’e güzel bir cami yapılmasına vesile oldunuz. Fakat neden Türkler cami yapılmasına vesile olduğu halde namazlarını eda etmiyorlar?

Öylece bakakaldım.

Мечеть

В 2015 – ом году честно не помню но однажды разрывала обуви из – за этого я пошел в магазин который находится на улице возле моего университета.

Там работает один кыргыз у котором есть маленький магазин где делает ремонт обуви.

Вовремя беседы может быть для меня он задал самый интересный и неожиданный вопрос.

Он сказал что благодаря вас в Бишкеке сделался мечеть но почему турки не читают намаз?

Я не смог говорить ничего.

МЕЧИТ

Кайсы кун экени эсимде жок. Бир куну бут кийимим жарылып,

Манас университетинин даярдоо  курсунун имараты жайгашкан кочодо бут кийим ондоочу дуконго бардым.

Ал дукондо иштеген байке менен таанышып, суйлошуп калдык.

Ар кайсы темада кызыктуу бир баарлашуу болду.

Ден соолук ,жашоо тууралуу маек курдук. Бир кезде ал, мага да жообу  кызыктуу болгон суроону берди: Силер бизге жардам берип жатасынар. Бишкекте чон мечиттин курулушуна чон салым коштунар.

Бирок эмне учун Турктор оздору намаз окубайт?

Эч нерсе айта албай калдым.

ÖZET “Türkiye Türkçesiyle Yazılan Makalelerdeki Etimolojiler” adlı çalışmamızda, 1923’ten günümüze kadar yayınlanmış ve dağınık bir biçimde bulunan etimoloji makalelerini derleyip herkesin faydalanabileceği sözlük şeklinde bir kitap oluşturmaya çalıştık. Çalışmamızın giriş bölümünde etimoloji biliminin dünyadaki ve Türkiye’deki tarihçesi hakkında kısaca bilgi verdik. Etimolojinin ne olduğu, faydaları, etimoloji çalışmalarında uyulması gereken kanunları izah ettik. Ayrıca etimolojinin dalları hakkında bir takım verileri sıraladık. Dünya çapında yapılmış etimoloji çalışmalarına kısaca değindik. Daha sonra dünyada ve Türkiye’de Türk dili ile ilgili yapılmış etimoloji çalışmalarını ana hatlarıyla tanıtmaya, bu çalışmaların eksik yönlerini göstermeye çalıştık. Tezimizin inceleme bölümünü iki başlık altında değerlendirdik. Birinci bölümde kelimelerle ilgili etimoloji makalelerini, ikinci bölümde ise eklerle ilgili etimoloji makalelerini açıkladık. Yazılarda yer alan öğeleri alfabetik sıraya göre dizdik. Bu değerlendirme sırasında konuyla alakalı bütün görüşleri aktarmaya, ayrıca kelimelerin ve eklerin tarihî Türk lehçelerindeki, çağdaş Türk lehçelerindeki ve Anadolu ağızlarındaki biçimlerini, anlamlarını belirtmeye çalıştık. Çalışmamızın sonuç bölümünde Türkiye’de yapılmış etimoloji çalışmalarının künyelerini ayrıntılı bir biçimde verdik. ANAHTAR SÖZCÜKLER: etimoloji, sözcük, ek. ABSTRACT In this study, by compiling the etymologic articles which have been published since1923 and dispersed forms we have tried to constitute a book as a form dictionary that everyone can benefit from it. We have given a little information about the history of etymology science in Turkiye and around the World in introdoction part, and explained what etymology is, its benefits, and the rules to be obeyed in etymologic studies. Furthermore, we have tried to give some sort of data about the branches of etymology. We have mentioned the studies carried out in the world shortly. After that, we have tried to introduce the etymologic studies on Turkish language carried out in the world and in Turkiye, and tried to show the incomplete parts of these studies. We have evaluated our research part under two titles. We have explained the etymology articles on words in the first section, and have explained the etymology articles on affixes in the second section. We have put the components placed in articles in an alphabetical order. We have tried to reassign all views about this subject and have tried to clarify the meanings and forms of words and affixes in old Turkish dialects, modern Turkish dialects, and Anatolian dialects during the evaluation. In the conclusion part of our study, we have given place to the identifications of etymologic studies carried out in Turkiye in a detailed way. KEY WORDS: Etymology, word, affixes.