1 Viyana Kuşatması Hangi Padişah Zamanında Yapılmıştır

Viyana Kuşatmaları Batı Avrupa'nın kapısı sayılan Viyana şehrinin Osmanlı Devleti tarafından kuşatılması. Birincisi 'da Kanuni Sultan Süleyman Han, ikincisi de 'te Merzifonlu Kara Mustafa Paşa tarafından yapıldı. 

Birinci Viyana Kuşatması: Mohaç'ta Macaristan ordusunu tamamen imha edip, bölgeyi Osmanlı Devleti sınırları içine katan Kanuni Sultan Süleyman Han, savaştan sonra Budapeşte'ye gelip Macaristan'ın yeni statüsünü tespit etmişti. Buna göre Macaristan, Osmanlı Devletine bağlı bir krallık olarak bilinen ve Mohaç Muharebesine katılmayan Transilvanya (Erdel) Voyvodası Zapolya'ya verilecekti. Nitekim Kanuni Sultan Süleyman Han, 16 Ekim 'da Macaristan tacını Zapolya'ya veren tarihi fermanını imzaladı ve Budapeşte'de Macaristan tahtına geçirdi. Ancak Zapolya Osmanlılar sayesinde Macar Kralı seçilmesine rağmen kral olduktan sonra Osmanlılara fazla yaklaşmaktan çekindi. baharında toplanan Regensburg İmparatorluk Meclisinde Osmanlılara karşı yardım dahi istemişti. Ancak bu sırada Alman İmparatoru Şarlken'in tahriki ve desteğiyle Avusturya Arşidükü Ferdinand büyük bir ordunun başında olarak harekete geçti. Tokaj'da Zapolya'nın kuvvetlerini yenerek 20 Ağustos 'de Budin'e girdi. Lehistan kralına sığınmak zorunda kalan Zopolya tekrar Osmanlılardan yardım istemeye mecbur kaldı. Zapolya yardım isteğinde bulunmasa dahi Osmanlıların bu duruma müsaade edebileceği düşünülemezdi. Ancak onun yardım talebi, Osmanlıların daha fazla işine yaramış ve durum Zapolya'nın müdafaası şekline dönmüştür. 10 Mayıs 'da kişilik bir ordu ile sefere çıkan Kanuni, 7 Eylül'de Budin'e girdi. Zopolya'yı Macar tahtına oturttu. Şehirde altı gün kadar kaldıktan sonra Ferdinand ile karşılaşmak niyetiyle Viyana'ya doğru yürüme kararı aldı. Avusturya-Macar sınırındaki Ovar kasabasını alan Osmanlı ordusu, Viyana önlerinde toplanmaya başladı. Bu arada Ferdinand ise kuvvet toplamak için Avusturya içlerine çekilmişti. 

Çok iyi tahkim edilmiş olan Viyana şehrinin muhasarası 27 Eylülde kesin olarak başladı. Fakat Osmanlı ordusu hazırlıksızdı ve muhasara için gerekli büyük toplarla malzeme getirilmemişti. Surlar altından lağım açma teşebbüsleri de başarılı olmuyordu. Yine de aralıksız süren çalışmalar sonucu surlarda gedikler açılıp buralardan hücumlarda bulunuldu ise de, havaların soğumaya başlaması, kışın yaklaşması ve erzak sıkıntısının had safhaya varması askerin gücünü ve dayanıklılığını etkiledi. 14 Ekim 'da yapılan umumi hücum sırasında birçok gedik açıldı. Avusturyalıların Ünlü komutanları yaralandı ve müdafilerin dayanma güçleri büyük ölçüde kırıldı. Ancak havanın bozulması üzerine Osmanlı ordusu tekrar bir hücumda bulunmayıp acele hareketle toplanarak Budin'e geri döndü (16 Ekim ). 

Bu seferle Macaristan'ın ve Almanya'nın kuvveti kırıldı. Osmanlı tarihinin en büyük akın hareketi gerçekleştirildi. Avusturya, Güney Almanya toprakları Türk akıncılarınca çiğnenerek, bütün Avrupa Osmanlıların azametini, şaşaasını gördü. 

İkinci Viyana Kuşatması: Sultan Dördüncü Mehmed Han () zamanında 'te yapıldı. Sultan Mehmed Han, Avusturyalıların kanlı hudut hadiselerine son vermek, devamlı çapulculuklarını ortadan kaldırmak ve Orta Macaristan Kralı tanınıp, himaye edilen Tökeli İmre'ye yardım etmek için 12 Ekim 'de Avusturya Seferine çıktı. Belgrat'a kadar geldi. Padişah buradan ileri geçmeyip, kumandayı Yanıkkale ve Komran kalelerinin fethi vazifesiyle, Merzifonlu Kara Mustafa Paşaya devretti. Kumandayı aldıktan bir müddet sonra, 27 Haziranda İstolni Belgrat'ta bir harp meclisi toplayan Mustafa Paşa, Viyana üzerine yürünmesi fikrini ortaya attı. Kırım Hanı Murad Giray ve Budin Beylerbeyi İbrahim Paşanın karşı olmalarına rağmen, diğer komutanların tasvibiyle Viyana üzerine yürünmesi fikri kabul funduszeue.info düşürüldüğü takdirde Avusturya'nın payitahtı ele geçirilmiş olacağından bütün Avusturya itaat altına alınabilecek ve Orta Avrupa'da Türk hakimiyeti sağlam bir şekilde tesis edilmiş olacaktı. 

Budin valisi, kişilik kuvvetle Raab Nehri üzerindeki köprülerin ve geçişin muhafazasına memur edilerek bırakıldı. Kara Mustafa Paşa ise 14 Temmuz 'te Viyana önlerine varıp kaleyi kuşattı. 

Avusturya İmparatoru, Osmanlıların Viyana'ya gelip, şehri kuşatacaklarını tahmin etmiyordu. Osmanlı Seferinin Macaristan harekatı ile neticeleneceğini zannediyordu. Osmanlı ordusunun, Vezir-i azam kumandasında Viyana önüne gelmesi Almanya ve Avrupa'da büyük heyecan ve telaşa sebep oldu. İmparator Birinci Leopold, Viyana'da Von Starhemberg kumandasında yirmi-yirmi beş bin asker bırakıp saray halkı ile Linz'e çekildi. Lehistan ve Bavyera ile ittifaklar kurdu. Papa XI. Lnosan, Fransa Kralı XIV. Lui'yi Avusturya-Lehistan-Bavyera ittifakına sokmaya çalışırken, bütün Hıristiyan alemini de Osmanlılara karşı yardıma çağırıyordu. Fransa, Osmanlılarla ticari münasebetlerini hesaba katarak Papanın teklifini kabul etmedi. Şehir tahkimle hanedan ailesi ve sivil halk tahliye edildi. Osmanlılar, Viyana'nın teslimini istediyse de reddedildi. 

Osmanlılar, Viyana'nın teslimi reddedilince muharebeyi başlattılar. Avusturya Seferi, Viyana'nın kuşatılması için çıkılmadığından orduda çok büyük toplar yoktu. Altmış bir gün devam eden muhasarada 40 lağım atıldı ve 18 hücum yapıldı. Buna karşılık müdafiler de sayısız lağım atarak huruc hareketinde bulundular. Türk ordusu çok şiddetli bir müdafaa ile karşılaştı. Buna rağmen Viyana'nın dış tahkimatının çoğu zaptedildi. Osmanlı ordusu ve Akıncı kuvvetleri pekçok ganimet ve esir aldı. Esirlerin 'i Osmanlı ülkesine gönderildi. Serdar-ı ekrem Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Viyana'nın şehir içi muharebeleriyle tahrip edilip zarar görmemesi için kalenin hücum ile alınmasını istemiyordu. Fakat, kaçak Avusturya İmparatoru etraftan yardım alarak faaliyete geçti. Viyana'nın devamlı yardım almasından başka, Leh, Avusturya, Saksonya ve Bavyera kuvvetlerinden meydana gelen Alman ordusuyla 'den fazla kuvvetin gelmekte olduğu haber alındı. Kara Mustafa Paşa, Hıristiyan ordusunun hareketi üzerine tedbir aldı. Bunlar; 1) Kırım Hanı Murad Giray, Viyana'dan altı saat yukarıdaki Tuna Nehri üzerindeki Taşköprü'yü tutarak, düşman ordusunun geçmesini engelliyecekti. 2) Metrislerdeki askerler muhasaraya ve şehrin fethi gayretlerine devam edeceklerdi. 3) Yardımcı düşman kuvvetleri köprüyü zorlayıp geçebildiği takdirde elde bulunan diğer kuvvetlerle karşılanacaktı. 4) Düşman gelinceye kadar ve hatta geldikten sonra, Kırım Tatar atlıları arkadan çevirip, geriden tehdit edecekti. 

Bu plan gereğince, Murad Giray Han, Tatar atlıları ile köprüyü tuttu. Fakat Murad Giray, düşman köprüyü geçerken tepenin üstüne çekildi. Serdar-ı ekreme kızgınlığından köprüden geçen düşmanı seyretti. Murad Giray'ın bu haline yanındaki imamı karşı çıkınca da “Osmanlı tatarın kıymetini anlasın!” diyerek tarihi ihanetinin sebebini gösterdi. 

Jan Sobyeski kumandasındaki düşman ordusu Türklerin Alaman Dağı da dedikleri Kahlenberg Dağını işgal edince, sol kanattaki Osmanlı ordusunun gerisine düştüler. Serdar-ı ekrem gelmekte olan düşman kuvvetlerine karşı tedbir aldı. Vezir Kara Mehmed Paşa kişilik kuvvetle öncü olarak gönderildi. Budin Valisi Uzun İbrahim Paşa da, kuvvetle Kahlenberg Dağı üzerindeki kilisenin yanından geçen yolun muhafazasıyla vazifelendirildi. Kırım Hanı, düşman Tuna Nehrini geçtikten sonra arkadan çevirme imkanı olmasına rağmen yapmadı. 

Kahlenberg Meydan Muharebesi, 12 Eylül 'te Düşmanın taarruzu bütün şiddetiyle, top, gülle, kurşun yağdırması ve diğer harp levazımatıyla başladı. Savaşın en şiddetli bir anında İbrahim Paşanın kuvvetleriyle Yanıkkale cihetine doğru çekilmesi Osmanlı ordusu için ikinci bir darbe oldu. Bu durumda düşman, Osmanlı ordusunun merkezine doğru kolay bir yol buldu. Serdar-ı ekrem, sağ ve sol kollar açılmasına rağmen mukavemet etti. Leh Kralı, merkezdeki sancak-ı şerif üzerine hedef tayin ederek taarruzu hızlandırdı. Kara Mustafa Paşa, kahramanca mukavemet etti. Fakat, kanatlar çöktüğünden çekilmeye mecbur kaldı. 

Karargahına gelip, metrislerde bulunan askerin siperlerden çıkmalarını emretti. Ordugaha kadar giren düşmanla mücadale başladı. Serdar-ı ekrem, can siperane mukavemet edip, yalın kılıç düşmanla döğüşmek istediyse de, Sipahiler Ağası OsmanAğanın ikazıyla vaz geçti. Sancak-ı şerifi alıp, Yanıkkale istikametine çekildi. Bütün malzeme ve eşyalar düşmana bırakıldı. 14 Eylülde Yanıkkale'ye gelindi. Düşman, Osmanlı geri çekilmesini taktik sanıp, takip etmedi. Serdar-ı ekrem Kara Mustafa Paşa, hududun ve bölgenin emniyeti için tayinlerde bulunup, Macaristan'ın çeşitli kalelerine takviye kuvvetler gönderdi. Bozulan kuvvetleri topladı. Belgrat'taki Sultan Mehmed Han, Edirne'ye dönünce, Vezir-i azam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa da, 22 Eylülde Yanıkkale'den budin'e hareket etti. Viyana önündeki hezimet, başlangıçta Dördüncü Mehmed'in KaraMustafa Paşa'ya karşı beslediği itimadı sarsmamış hatta ona kılıç ve kaftan göndererek iltifat etmiştir. Ancak daha sonra sadrazamın düşmanları harekete geçerek Viyana bozgununun yegane müsebbibinin sadrazam olduğuna padişahı inandırdılar ve belki de hezimetin kayıplarını telafi edebilecek olan bu muktedir devlet adamının idamına sebep oldular. 

İkinci Viyana Kuşatmasında da, hıyanet, ağır topların getirilmemesi, mevsimsizlik sebebiyle muvaffak olunamadı. 

İkinci Viyana Kuşatması, itaatsizliğin en kuvvetli orduları bile nasıl perişan edebileceğinin ibret verici bir nümunesi olarak değerlendirilir. 

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi

Kanuni Sultan Süleyman’ın yönetimindeki Osmanlı İmparatorluğu ordusu yılında Avusturya Arşidüklüğü’nün başkenti olan Viyana’ya bir sefer düzenledi ve bu kuşatmada başarısız oldu. Birinci Viyana Kuşatmasından yıllar sonra Osmanlı Devleti, Viyana’ya ikinci seferini yaptı. Bu sefer İkinci Viyana Kuşatması olarak anılacaktır.

İkinci Viyana Kuşatması Nedir?

Çoğunluğu Katolik Hristiyanlardan oluşan Macaristan’ın yalnızca orta Macaristan bölgesi Ortodoks Hristiyanlardan oluşmaktaydı ve bu bölge Avusturya yönetmenliği altındaydı. Avusturya yöneticileri, orta Macaristan’daki Macarlara kötü davranıyor, onları büyük vergilerle cezalandırıyorlardı. Orta Macaristan Beyi İmre Tököli, Avusturya yönetimine karşı bir ayaklandırma başlatarak Osmanlı Devleti’ni Avusturya’nın ele geçirdiği Macar kalelerini geri almaya teşvik etti. O zamanın padişahı IV. Mehmet, Osmanlı ordusunu Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın önderliğinde, Macaristan’daki Yanıkkale ve Komarom kalelerine kuşatmaya gönderdi. 21 Ocak ’de Osmanlı ordusu seferber edildi ve devamında 6 Ağustos ’de savaş ilan edildi.

Osmanlı ordusun bu kadar zaman alması Avusturya’nın öbür Avrupa devletlerinden yardım istemesi için gerekli vakti verdi. Osmanlı Devleti&#;nin yanında olması gereken Kırım Hanı Murat Giray’ın Leh ordusunu durduramaması sonucunda Lehistan Kralı Sobieski’nin gönderdiği kişilik ordu Viyana’nın korunmasında büyük bir rol oynadı. Viyana bozgunundan sorumlu olan Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın idam edilmesi kararı alındı. Ancak IV. Mehmet ikinci bir kararla Kara Mustafa Paşa’nın affedilmesini emretti. Buna rağmen, bu emirin yerine ulaşana kadar Kara Mustafa Paşa’nın kafası kesildi.

Viyana Neresidir?

Viyana, Avrupa Kıtasının ortasında bulunan ve tarih boyunca genellikle Avusturya devletlerine başkentlik yapmış bir şehirdir. 1. Viyana Kuşatması sırasında da Avusturya Arşidüklüğüne başkentlik yapan şehir hem jeopolitik olarak hem de siyasi açıdan önemli bir şehirdir.

İkinci Viyana Kuşatması Nedenleri

İkinci Viyana Kuşatmasının en önemli nedeni Osmanlı İmparatorluğu’nun Avrupa’daki ilerleyişini sürdürmekti. Avusturya Kalesi alınmadan Avrupa’nın içine girmek mümkün değildi. Birinci Viyana Kuşatması da aynı sebeplerden gerçekleştirilmişti. Ancak her ikisi de başarısızlıkla sonuçlandı. İkinci Viyana Kuşatmasının genel nedenleri;

• Avusturya Devleti’nin orta Macaristan bölgesinde yaşayan Macarlara kötü davranması
• Avusturya’nın Macarlara dayadığı yüklü miktardaki vergi
• Orta Macaristan Beyi İmre Tököli’nin Avusturya baskısı karşısında, karşı tarafın elinde olan kalelerini geri almak için Osmanlı Devleti’nden yardım istemesi
• Avusturya baskısına dayanamayan Macarların İmre Tököli liderliğinde bir ayaklanma başlatması
• Katolik Avusturya’nın orta Macaristan’daki Ortodokslara din konusunda baskı kurması ve mezhep çatışmasına girilmesi

İkinci Viyana Kuşatması Neden Başarısız Oldu?

• Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa liderliğindeki Osmanlı ordusu İkinci Viyana Kuşatmasına topları getirmedi.
• Avrupa’daki başka devletler Avusturya’nın yardım çağrısına cevap verdi ve yanlarında, Osmanlı Devleti’ne karşı savaştılar.
• Viyana şehri güçlü surlarla çevriliydi.
• Kuşatmada Osmanlı Devleti’ne yardım etmesi gereken Kırım Hanı, Leh ordusunun Tuna’yı geçmesini engelleyemedi.
• Merzifonlu Kara Mustafa Paşa yeterli hazırlıkları yapmadan kuşatmayı başlatmıştır.
• Kırım Hanının geri çekilmesi ile Lehistan Avusturya’ya yardıma gelmiştir.
• Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Yeniçerilerin şehri yağmalamasını yasaklamıştır. Bu sebepten dolayı ordunun isteği ve heyecanı kaybolmuştur.
• Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, şehrin kullanımına devam edebilmek için orayı yıkmak yerine teslim olmalarını bekledi.
• Kuşatmanın çok uzun sürmesi nedeniyle ordunun erzağı gerekli süre boyunca yetmedi.

İkinci Viyana Kuşatması&#;nda Kırım Hanlığı ile İlişkiler

İkinci Viyana Kuşatmasının başarısız olmasının en büyük nedenlerinden biri Osmanlı Devleti’nin tarafında olan Kırım Hanı Murat Giray’ın koruması gereken yeri korumaması veya koruyamamasıdır. Kırım Hanı Murat Giray ve ordusu, Viyana’ya altı saat uzaklıktaki Tuna Nehri&#;nin başında beklemekteydi. Oradan gelecek kuvvetlere karşı Osmanlı ordusunu korumak ve zaman kazandırmak görevindeydi. Ancak bu görev başarıyla sonuçlanamadı ve Leh ordusu Tuna Nehrini geçerek Avusturya’ya yardıma gelebildi. Bazı kaynaklar Murat Giray’ın bilerek ordunun geçmesine izin verdiğini savunmaktadır. Bu düşünceye göre, Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Kırım Hanını aşağılayıcı söylemlerde bulunmuştur. Murat Giray’ın istemesine rağmen ordusuna top göndermemiştir. Bu duruma tepki olarak Murat Giray Tuna’dan geçişi zorlaştırmamıştır.

İkinci Viyana Kuşatması Sonuçları

• İkinci Viyana Kuşatmasının kaybedilmesi ile Osmanlı Devleti’nin Duraklama Dönemine girişinde büyük bir rol oynandı.
• Kuşatmanın bozguna uğraması sonucunda Merzifonlu Kara Mustafa Paşa idam edildi. Yerine sadrazam olarak Kara İbrahim Paşa’nın getirildi.
• Osmanlı Devleti’nin büyük yenilgisi karşısında Avrupa devletlerinin psikolojik bir güç kazandı.
• İkinci Viyana Kuşatması sırasında kurulan, Avusturya, Lehistan, Venedik, Malta ve Rusya devletlerinden oluşan Kutsal İttifak ile Avrupa devletlerinin Osmanlı Devleti’ne karşı güç kazandı ve saldırıları artırdı.
• Osmanlı Devleti, Avrupa’dan geri çekilmeye başladı.
• Avusturya, sırasıyla Macaristan’a ait olan Vişgrad, Budin ve Uyvar kalelerini ele geçirdiler.
  Bu büyük yenilgi sonucunda Osmanlı Devleti, Avrupa’daki topraklarını kaybetmeye başladı.

İkinci Viyana Kuşatması Önemi

İkinci Viyana Kuşatması ile Osmanlı Devleti Yükselme döneminden Duraklama dönemine girdi. Bu kuşatmadaki yenilgiden sonra Osmanlı Devleti artık yeni topraklar kazanmayı amaçlamak yerine elinde kalan topraklarını korumaya, savunma pozisyonuna yönlendi. Bu savaştan sonra Avrupa devletlerinin Osmanlı üzerindeki etkisi arttı ve güç göstermeye başladılar. Ayrıca Avusturya, Malta, Rusya, Lehistan ve Venedik arasındaki Kutsal İttifak da bu savaşla beraber kuruldu.

Kutsal İttifak Nedir?

Kutsal İttifak nedir? Ne zaman, nasıl, nerede ve niçin kuruldu? Kutsal İttifak dönem dönem Katolik Kilisesi’nin ve kilisenin lideri Papa’nın teşvikleriyle kurulan, genelde Katolik Avrupa devletlerine yardım etmek amacıyla kurulan ittifaklardır. Bu ittifaklar genellikle Osmanlı Devleti’ne karşı kurulmuştur. Viyana’yı kuşatmaya giden kişilik Osmanlı Ordusunun haberi Avrupa’da yankılandığında da Avusturya Arşidüklüğü’ne yardım amacıyla benzer bir ittifak kurulması çabasına girilmiştir. Bu ittifakta Habsburg Hanedanlığı başta olmak üzere, İspanyol İmparatorluğu ve Bohemya Krallığı; Arşidüklüğe askeri destek sağlamış, Avrupa’nın diğer hanedanlıkları da ekonomik, diplomatik yollarla Arşidüklüğe yardım etmeye çalışmıştır.

İkinci Viyana Kuşatması Filmi: 11 Eylül

İkinci Viyana Kuşatmasında Osmanlı Devleti’nin bozguna uğramasını konu alan Polonya ve İtalya yapımı film 11 Nisan ’te vizyona girdi. Çekimlerinin çoğu Romanya’da yapılmıştı. Film Müslümanlığa ve Osmanlı Devleti’ne aşağılayıcı yorumlarda bulunduğu için çıktıktan iki başarısız hafta sonra vizyondan kaldırıldı. Film kuşatma esnasında Polonyalılarla işbirliği yapan din adamı Marco d’Aviano’nun Viyana’nın kurtarılmasındaki önemli yerinden sonra “Aziz” sıfatını alışını anlatıyor. Yönetmenin birçok Türk oyuncuya rol teklif etmesine rağmen hiçbirisi bu filmde rol almak istemedi. Film, eleştirmenlerden çok fazla olumsuz yorum aldı. Bir grup insan, filmin isminin 11 Eylül olmasının 11 Eylül olaylarıyla bağlantılı olduğunu iddia etse de yönetmen Martinelli, filmin İslam karşıtı olmadığını ve 11 Eylül’ün kuşatma için önemli bir gün olduğu için seçildiğini söyledi.

Bu konuyla ilgili olarak Birinci Viyana Kuşatması Nedenleri ve Sonuçları (Maddeler Halinde) başlıklı yazımızı da inceleyebilirsiniz.