Halk arasında hamilelik kan testi olarak bilinen beta HCG testi, kişinin gebe olup olmadığının anlaşılması için yapılan ve neredeyse kesin sonuç veren bir tür laboratuvar testidir.
Diğer test yöntemlerinin aksine damardan alınan kan örneğinin laboratuvar ortamında incelenmesiyle yapılan beta HCG testinde yanılma payı sıfıra yakındır. İnsan koryonik gonadotropini olarak tanımlanan HCG hormonunun alfa ve beta olmak üzere iki farklı türü bulunur. Gebeliğin oluşmasıyla birlikte yükselişe geçen insan koryonik gonadotropini hormonunun beta türü (beta HCG), gebelik kan testi olarak en sık kullanılan parametredir.
Farklı bir deyişle progesteron hormonunun sürekli olarak üretilmesini ve gebelik süresince anne adayının düşük yapmasını engelleyen hormon beta HCG’dir. Kadın üreme hücresi olan yumurtanın sperm ile döllenmesinin ardından geçen 6. günden sonra beta HCG hormonu, kanda hızla yükselir. Gebelik devam ettiği sürece 12. haftadan itibaren beta HCG hormon seviyesinin yükselişi yavaşlar.
Kandan bakılan bir diğer kanda gebelik testi ise nitel HCG kan testidir. Bu testte de beta HCG hormonunun varlığı incelenerek kişinin gebe olup olmadığı anlaşılır. Sıklıkla merak edilen kaç günlük hamilelik kan testinde çıkar sorusunu cevaplamadan önce “Kanda hamilelik testi nedir?” bunu yanıtlamak gerekir.
Hamilelik Kan Testi Nedir?
Hamilelik kan testi, kişinin gebelik belirtilerinden bir ya da birkaçını fark etmesi ya da girilen cinsel ilişki sonucunda hamile kalıp kalmadığının anlaşılması için yapılan testlerden biridir. Kanda gebelik testi bir tür laboratuvar testidir. Hastane ve laboratuvarlarda yapılabilir.
Gebeliğin anlaşılabilmesi için kanda HCG seviyesinin ölçülmesi gerekir. Hamilelik için kan testi türleri, nitel (niteliksel) ve kantitatif (niceliksel) HCG kan testi olmak üzere ikiye ayrılır. Nitel HCG kan testinde, yalnızca kan düzeyinde HCG hormonunun varlığına ya da yokluğuna bakılır.
Çoğunlukla adet döneminin gecikmesinden 11 gün sonra yapılan kan testinde, kişinin kanında HCG hormonunun saptanması durumunda test pozitif, yokluğunda ise negatif olarak sonuçlanır. Kantitatif HCG testinde ise kandaki HCG hormonunun miktarı ölçülür. Döllenmenin ardından geçen 6. günden itibaren yükselişe geçen beta HCG hormon düzeyinin seviyesinin saptandığı bu test, gebeliğin araştırılmasının yanı sıra gebelik sırasında yaşanabilecek, düşük ve dış gebelik gibi problemlerin saptanması için de kullanılır.
Gebelik kan testi sonucu pozitif çıkanların gebe olduğu büyük ölçüde anlaşılsa da bu yalnızca ön tanı olarak değerlendirilir. Gebeliğin kesin tanısı için ultrason muayenesi sırasında gebelik kesesinin görülmesi esastır.
Gebelik testi yaptırmayı düşünen kişiler, sıklıkla hamilelik kanda kaçıncı gün belli olur? veya 1 haftalık gebelik kan testinde belli olur mu? şeklinde sorular sorabilir.
Kaç Günlük Hamilelik Kan Testinde Çıkar?
Gebeliğin varlığının anlaşılması için kan düzeyinde bakılan beta HCG hormon seviyesinin yükselme süresi kişiden kişiye farklılık gösterse de testin, genel olarak adet gecikmesinden sonraki 11. günde yapılması önerilir. Kanda gebelik testi yanlış çıkanlar, genellikle bu süreden önce test yaptırdıkları için hatalı sonuç ile karşılaşır.
Testin doğruluğunun anlaşılması için test, 48 ila 72 saat sonra tekrarlanabilir. Beta HCG düzeyinin gebelik haftasına uygun şekilde yüksek olması gerekir.
Beta HCG hormonunun öngörülen düzeyden yüksek olması, gebeliğin başlangıç zamanının hatalı hesaplanmasından kaynaklanabileceği gibi çoğul gebelik ve mol gebeliklere (üzüm gebeliği) bağlı olarak da oluşabilir. Ayrıca tek başına testin pozitif sonuçlanması, gebeliğin sağlıklı bir şekilde oluştuğu anlamını taşımaz.
Gebeliğin 4. ya da 5. haftalarından sonra yapılan ultrason muayenesinde gebelik kesesinin görülmesi gerekir. Hamilelik kan testi sonucu raporunda beta HCG düşüklüğü görülmesi ise gebeliğin başlangıç tarihinin yanlış hesaplanması ve dış gebelik varlığı gibi pek çok farklı durumdan kaynaklanabilir. Bu gibi bir durumun varlığında ileri tanı tetkikleri yapılması gerekebilir.
Hamilelik Kan Testi Sonucu
Gebelik sırasında oluşan, döllenen yumurtayı besleyen ve rahim duvarına bağlı olan kese, plasenta olarak tanımlanır. HCG hormonu, hızla gelişimini sürdüren plasenta tarafından üretilir. Kan testinde gebelik saptanabilmesi için gebeliğin oluştuğu günden sonraki 11. gün, beta HCG testi yaptırılmalıdır.
Testin doğruluğunun netleştirilmesi için 48 ila 72 saat sonra test tekrarlanabilir. Bu sürenin beklenmesinin temel sebebi, HCG hormon düzeyinin bu süre içinde katlanarak artmasıdır. Kan testinde hamilelik saptanması için HCG değerinin en az 5 mlU/ml ve üzerinde olması gerekir. Bu değer, gebelik haftası ilerledikçe yükselir.
Gebeliğin 3. ayına kadar katlanarak arttıktan sonra bir miktar düşer ve gebelik boyunca sabit kalır. Dolayısıyla 5 mlU/ml ve üzeri HCG değeri kişinin gebe olduğunu gösterir. Beta HCG test yaptıranların sıkça sorduğu bir diğer soru da “Kanda gebelik ne zaman belli olur?” şeklindedir. Test sonucu, kan verildikten sonra laboratuvarın yoğunluğuna bağlı olarak aynı gün içinde çıkar.
Kanda Gebelik Testi Kaç Olmalı?
Kanda gebelik testi yaptırmayı düşünenlerin merak ettiği sorulardan biri de “Gebeliğin anlaşılabilmesi için kanda gebelik testi kaç olmalı?” şeklindedir. Gebeliğin varlığından söz edilebilmesi için beta HCG değerinin en az 5 mlU/ml düzeyinde olması gerekir.
Gebelik haftaları ilerledikçe kanda görülen beta HCG hormon seviyesi de hızla yükselir. 4 haftalık gebelikte 5 ila 425 mlU/ml olan değer, 5. haftada 20 ila 7.300 mlU/ml seviyesine 6. haftada ise 1.080 ila 56.000 mlU/ml düzeyine erişir.
Bu değerler, gebeliğin yaklaşık 12. haftasına kadar katlanarak yükselir ve sonrasında yavaş yavaş azalmaya başlar. Bu noktada, son görülen adet kanamasının ilk gününün gebeliğin de birinci günü kabul edildiği unutulmamalıdır.
Kanda Gebelik Testi Yanlış Çıkanlar
Evde yapılan gebelik testleri ve idrar yoluyla bakılan gebelik testlerinde bir miktar yanılma payı olsa da kandan yapılan gebelik testlerinde yanılma payı oldukça düşüktür.
Ancak yine de gebelik varlığının erken dönemde doğru bir şekilde saptanması için yapılan kanda gebelik testi, bazı durumlarda yanlış sonuç verebilir.
Beta HCG düzeyinin düşük çıkması, kişinin gebe olmadığını gösterse de dış gebelik, gebelik haftasının hatalı hesaplaması ve testin erken dönemde yapılması gibi etkenler beta HCG düşüklüğüne yol açabilir.
Ayrıca düşükle sonuçlanan gebeliklerde de beta HCG seviyesi düşük çıkabilir. Bu gibi durumların önüne geçmek için test 48 ila 72 saat sonra tekrar edilebilir. Beta HCG testinin yüksek çıkması ise gebeliği işaret eder.
Ancak gebelik tarihinin yanlış hesaplanması, çoğul ya da mol gebelik varlığında da test, beklenen seviyenin üzerinde çıkabilir. Kullanılan ilaçlar, erken evrede gerçekleşen düşükler ve bazı kanser türleri de beta HCG seviyesinin pozitif çıkmasına yol açabilir.
Hamilelik Kan Testi İle Gebelik Testi Farkı
İdrardan bakılan gebelik testi bir sağlık kuruluşunda yapılabileceği gibi eczaneden satın alınan gebelik kiti ile evde de yapılabilir. Adet gecikmesinden sonraki hafta içinde yapılan bu testin hata payının en aza indirgenmesi için test, adet gecikmesinin ardından geçen 14. günde yapılmalıdır.
Bazı özel gebelik kitleri, cinsel ilişkiden sonraki 6. günde de sonuç verir. Bu test kitinden çıkan küçük kavanozda idrar toplanır ve ardından çubuğun uç kısmı idrara batırılır. Test çubuğunun üzerinden testin negatif ya da pozitif çıktığı hızlı bir şekilde öğrenilebilir.
Burada bahsedilen yöntemler, markalar arasında farklılık gösterdiğinden test öncesinde ürünün kullanma kılavuzu dikkatle okunmalıdır. Kandan bakılan gebelik testi ise yalnızca laboratuvar ortamında yapılabilir.
Kişinin damar yolundan alınan kan, laboratuvara gönderilir ve sonuçları aynı gün içinde çıkar. Bu açıdan değerlendirildiğinde idrardan bakılan gebelik testi daha hızlı sonuç verse de gebelik varlığının net bir şekilde anlaşılması için doğruluk payı daha yüksek olan kan testinin yaptırılması gerekir.
