Nüfus Piramidi Özellikleri

Nüfus Piramitlerinin Anlattıkları

Coğrafya TR 20 Mayıs

Herhangi bir yerin nüfus özelliklerini göstermede temel amaçlardan biride nüfusun yaş ve cinsiyet yapısını gösteren funduszeue.infoıca bir ülkenin veya bölgenin nüfus piramitlerine bakılarak o alandaki nüfus hareketleri,nüfus özellikleri,yaş gurupları,cinsiyet durumu ekonomik alanın özellikleri hakkında bilgi sahibi olunabilir.

Nüfus Piramitlerinin Anlattıkları
Nüfus sayısını
Cinsiyet durumunu
Nüfusun yaş gruplarına dağılımını
Ortalama yaşam süresini
Doğum ve Ölüm oranlarını
Nüfustaki hareketlenmeleri hakkında bize bilgi verir. Bizde bu bilgileri kullanarak ülke hakkında tahminlerde ve yorumlarda bulunabiliriz.
Piramitler ülkelerin gelişmişlik düzeyiyle doğrudan ilgilidir. Ülkelerin ekonomik durumu, aynı zamanda sağlık ve eğitim seviyeleri ile ilgili fikir verir.Nüfus piramitleri, bir ülkenin geri kalmış, gelişmekte olan yada gelişmiş olduğunun bir göstergesidir.Nüfus piramitleri ülke nüfusunun cinsiyet dağılımı hakkında bilgi verir.

GERİ KALMIŞ ÜLKE

GELİŞMEKTE OLAN ÜLKE

GELİŞMİŞ SANAYİ ÜLKESİ

GELİŞMİŞ VE NÜFUS AZALTICI POLİTİKA UYGULAYAN ÜLKE

GELİŞMİŞ NÜFUS ARTTIRMAYA ÇALIŞAN ÜLKE
 

Nüfusun yaş guruplarına göre dağılışı:
Nüfus piramitlerinde yaş gurupları genel olarak yaş arası çocuk yaş arası yetişkin 65 yaş üzeride yaşlı nüfus olarak kabul edilir.
Nüfusun yaş guruplarına göre sayısının bilinmesi insanların ihtiyaçlarını ve sosyal durumlarını belirlemek bakımından önemlidir.Çünkü nüfus ,yaş itibariyle çalışan ve çalışmayan (bağımlı nüfus)nüfustan oluşur.
Doğum oranı yüksek olan ülkelerde çocuk ve genç nüfus oranı fazla,yaşlı nüfus oranı ise azdıfunduszeue.info durumda bağımlı nüfus oranı yüksektir yaşa arasındaki nüfus çocuk ve yaşlı nüfusa bakmak zorunda aynı zamanda devletin ilerlemesi için çalışmak durumunda kalıfunduszeue.info tür ülkeler daha çok gelişmemiş yada gelişmekte olan ülkelerde görülür.
Çocuk yaştaki nüfusun fazlalığı hem aile hemde ülke kalkınmasını olumsuz funduszeue.infoğum oranlarının az olduğu gelişmiş ülkelerde çalışan nüfus oranı fazla olduğu için bağımlı nüfus azdır .
Nüfusun yaş yapısını belirleyen etmenler:Doğum oranı ana funduszeue.info dışında savaşlar,göçler ve salgın hastalıklar etkili olabilir.
Nüfusun cinsiyet durumu:
Nüfusun kadın ve erkek nüfus olarak dağılımına nüfusun cinsiyet yapısı denir. Hemen her ülkede erkek ve kadın sayısı birbirine yakındıfunduszeue.infogi bir yerdeki kadn erkek oranını doğal süreç belirler.
Savaş dönemlerinde erkeklerin ölmesi veya erkek nüfusun ekonomik nedenlerle göç etmesi bu dengeyi bozar.
Nüfusa bağlı ülkelerin gelişmişlik düzeyi:
Genel olarak gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde nüfus artış hızı doğum oranı fazladıfunduszeue.infoç nüfus fazladıfunduszeue.infoğımlı nüfus fazladıfunduszeue.infoşmiş ülkelerde ise nüfus artış hızı yavaş doğum oranı düşük çocuk yaştaki nüfus azdır.

Geri Kalmış Ülkelerin Ortak Özellikleri

Geri kalmış ülkeler; sanayileşememiş, nüfusunun büyük bölümü tarımda çalışan ülkelerdir. Yoksul ülkelerdir. Ülke nüfusun büyük bölümü köylerde yaşar. Kentleşme oranı düşüktür. Kişi başına yıllık milli gelir, çoğunlukla doların altındadır.
Eğitim hizmetleri,
Sağlık hizmetleri,
Beslenme imkanları,
Barınma hizmetleri yetersizdir.
İç göç ve dışarıya göç fazladır.
Geri kalmış ülkelerin nüfus piramidi üçgene benzer.
Geri kalmış bir ülkede nüfus kırda yoğunlaştığı için doğum oranları fazladır.
Sağlık hizmetleri yetersiz olduğundan, bebek ve çocuk ölümleri fazladır.
Gene olumsuz sağlık koşulları nedeniyle, ortalama yaşam süresi kısadır. Yaşlı nüfus oranı düşüktür.
Sağlık hizmetlerinin yanı sıra, eğitim hizmetleri ve beslenme şartları yetersizdir.
Çocuk ve genç nüfus, ülke nüfusunun önemli bir bölümünü oluşturur.
Gelişmekte Olan Ülkelerin Ortak Özellikleri

Tarımda makineleşmenin artması ve kentte sanayileşme ve dolayısıyla iş imkanları köyden kente göçü artırmaktadır.
Ülke sanayileşmektedir.
Tarımsal nüfus ve dolayısıyla kır nüfusu her geçen gün azalmaktadır.
Nüfusun büyük bölümü bir veya daha fazla kentte yoğunlaşmıştır. Kentleşme hızlanmıştır.
Ülkenin gelişmesine bağlı olarak, kentlerde; hastane, okul, konut imkanı fazlalaşmış sağlık, eğitim, barınma şartlarında, düzelme görülmektedir.
Ülke nüfusu, doğal artış ile bir süre daha artar. Kentleşme hızlandıkça doğum oranı da zamanla azalır, ayrıca bebek ölümlerinde azalma ve ortalama yaşam süresinde artış söz konusudur. Bunlarda ülke nüfusunu artıran diğer nedenlerdir
Gelişmekte olan ülkelerin nüfus piramidi üçgen şeklinden çok çan eğrisine benzemeye başlamıştır.
Gelişmekte olan ülkelerde, doğum oranlarında azalma dikkat çeker. (Tunus, )
Ortalama yaşam süresi artmıştır. Ülkenin nüfus piramidinde artık 60 yaş sonrası, önemli bir orana sahiptir.
Orta yaş ve yaşlı nüfus, genç nüfusa göre oransal olarak artmaya başlar. (Brezilya, )
Ülke geliştikçe, nüfus piramidi de, gelişmiş ülkelere özgü olan çan eğrisi şekline dönüşür. 
Gelişmiş Ülkelerin Ortak Özellikleri
 
Gelişmiş ülkelerde, nüfusun büyük bölümü sanayi sektöründe ve hizmet sektöründe çalışır.
Tarımda çalışan nüfus ortalama olarak    % 2 - % 5 oranındadır. Tarımsal üretim fazladır.
Eğitim, sağlık, altyapı, barınma hizmetleri oldukça gelişmiştir.
Kent nüfus oranı % 95 civarındayken, kır nüfusu % 5 civarındadır.
Ülke içi nüfus hareketleri, yani iç göç çok düşük oranlardadır.
Dış göç alımı, ülke dışına göç verme oranından çok daha fazladır.
Gelişmiş ülkelerin nüfus piramidi çan eğrisine benzer
Doğum oranları düşük, bebek ve çocuk ölümü çok azdır. Ortalama yaşam süresi fazladır.
Doğal nüfus artış hızı düşüktür.
Zengin ülkelerdir.
Nüfusun yaşlanması söz konusudur.
Toplam nüfusunun önemli bir bölümünü orta yaş ve yaşlı nüfus grubu oluşturur.
Gelişmiş ülkelerin nüfus piramidinde 80’li, 90’lı yaş grupları önemli bir yer tutar.
Gelişmiş bir ülkede piramidin tabanı ile önceki dönemler arasında pek bir değişim yoktur. Ülkenin özel şartlarına göre, doğumlarda önemsiz miktarlarda artış yada azalış görülebilir. (Belçika, )
Doğum oranları düşük, bebek ve çocuk ölümü çok azdır.
Ortalama yaşam süresi fazladır.
Nüfusun doğal artış hızı düşüktür.
Toplam nüfusunun önemli bir bölümünü orta yaş ve yaşlı nüfus grubu oluşturur.
Gelişmiş bir ülkede piramidin yaşlı nüfusu gösteren üst kısımları geniş sayılabilecek bir biçimdedir.
Gelişmiş ülkelerin nüfus piramidi çan eğrisine benzer.

KONU İLE İLGİLİ TAVSİYELER:Genel olarak bakıldığında nüfus konusunu gelişmiş ülke ve geri kalmış ülke olarak düşünüfunduszeue.infoşmiş ülkedeki pozitif özellikler geri kalmış ülkede tam funduszeue.info noktadan yola çıkarak çalışma yaparsanız kafanız fazla karışfunduszeue.infoize iki ülke belirleyin gelişmiş ve geri kalmış olsun sonrada bu iki ülkenin nüfus özellikleri sizce nasıl olur düşünmeye çalışın işi bir oyun noktasına dökebilirsiniz.Örnek İngiltere gelişmiş bir ülke olarak doğum oranları az,nüfus artış hızı düşük gittikçe yaşlanan bir nüfusa sahip,aile planlaması uygulanan,eğitim seviyesi yüksek,yaşam standartları iyi olduğundan insan ömrü uzun ,bağımlı (çocuk) nüfus az üreten aktif nüfus fazla,sağlık hizmetleri iyi olduğu için bebek ölümlerinin az olduğu,göç alan  bir ülkedir diye belirlenebilir.Şimdi zıt özellikte bir ülke  olarak afganistan seçilerek tersi değerlendirmeler yapıfunduszeue.infor karşınıza çıktığı zaman hemen bu karşılaştırmadan yola çıkarak gelişmiş ve geri kalmış ülkenizi belirleyip daha doğru ve sağlıklı yorumlar yapabilirsiniz.

Yine dikkat edilmesi gereken hususlardan bazılarıda piramitlerde tabanda daralma varsa bu ülkede doğumlar kontrol altına alınmaya çalışılıyor yorumu yapıfunduszeue.infoa genişleme nüfus arttırmaya çalışılıyor anlamındadıfunduszeue.info bölümlerde meydana gelen şişmeler yada çekilmeler o dönem için ya göç alınmış yada verilmiş yada savaş yada doğal afetden dolayı bir nüfus kaybına uğramıştır şeklinde yorumlanabilir.

Bunu Paylaşabilirsiniz.

nüfus piramitleri ve Özellikleri

ÇÖZÜM: 0–15 yaş arasına baktığımızda funduszeue.info grafikte azalma görülmektedir.
Şekillerde göçle ilgili bilgi yoktur. 60 yaş üstü aynı olduğu için yaşam sürecinde bir değişiklik görülmemektedir.
Yanıt a

ÖRNEK: Bir ülke nüfusunun genç olması;
I. Doğum oranının yüksek olması
II. Ortalama yaşam süresinin uzun olması
III. bebek ölüm oranının düşük olması
IV. Yaşam standardının yüksek olması
koşullarından hangilerinin birlikte var olmasının kesin sonucudur?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) IV ve V
ÖSS
ÇÖZÜM: Gelişmiş ülkelerde yaşam standardı yüksek, yaşam süresi uzun, yaşlıların genel nüfus içindeki oranı yüksektir.
Gelişmekte olan ülkelerde doğum oranı yüksek, sağlık hizmetleri geliştiği için bebek ölümleri azalmıştır.
Yanıt B

Coğrafya LYS Hazırlık Konu Anlatımlı Testine Geri Dön

Nüfusun, yaş gruplarının yanı sıra cinsiyete göre dağılımının da işlendiği grafiklerenüfus piramididenir.

Nüfus piramitleri ülkelerin gelişmişlik düzeyleri hakkında önemli bilgiler verir. Örneğin nüfus piramitlerinin tabanlarının geniş olması doğum oranının yüksek olduğunu gösterir. Bu tür piramide sahip olan ülkeler ise az gelişmiş olanlardır.
Nüfus piramitleri beş ana gruba ayrılmaktadır: İkizkenar üçgen, kenarları içe çökük üçgen, arı kovanı, çan şeklinde ve asimetrik biçimli nüfus piramitleri.

funduszeue.infonar Üçgen Nüfus Piramidi

• Bu tür nüfus piramidine sahip ülkelerde doğum oranı yüksek olduğundan çocuk sayısı fazladır.
• Ortalama yaşam süresi kısa olduğundan yaşlı nüfus oranı azdır.
• Bu tür ülkelerde nüfus artış hızı yüksektir.
• Hindistan, Pakistan, Bangladeş, Mısır, Afganistan ve Kenya gibi az gelişmiş ülkelerin nüfus piramitleri bu şekildedir.

funduszeue.infoarı İçe Bükük Üçgen Piramidi

• Bu tür piramitlere sahip olan ülkelerde doğum oranı yine yüksektir.
• Ölüm oranı kısmen azalmıştır. Sağlık hizmetlerinde gelişmeler olmuştur.
• Nijerya, Meksika, Peru ve Kolombiya gibi ülkelerin nüfus piramitleri bu şekildedir.

funduszeue.inforik Biçimli Nüfus Piramidi

• Asimetrik piramitlerin tipik özelliği, doğum oranının son yıllarda belirgin bir biçimde azalmış olmasıdır.
• Bu nedenle piramidin tabanı, daralmıştır.
• Bu tür ülkelerde ortalama yaşam süresi uzun olduğundan yaşlı nüfus oranı fazladır ama nüfusun büyük bir kısmını orta yaş grubu oluşturmaktadır.
• Çin ve Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin nüfus piramidi bu şekildedir.

funduszeue.infoı Kovanı Modelli Piramit

• Arı kovanı şeklindeki piramitlerin özelliklerinden biri doğum oranı azaldığı için tabanının dar olmasıdır.
• Bu tür ülkelerde ölüm oranı da düştüğü için yaşlı nüfus oranı fazladır.
• İngiltere, Almanya, Fransa, Japonya, İsveç, İsviçre ve Danimarka gibi gelişmiş ülkelerin nüfus piramitleri bu şekildedir.

5.Çan Şeklinde Nüfus Piramidi

• Bu tür piramitlere sahip ülkelerde uzun bir süre doğum ve ölüm oranı düşük iken son yıllarda doğum oranı yükselmiştir. Bu nedenle piramidin tabanı, yanlara doğru genişlemiştir.
• Yaşlı nüfus oranı da fazla olduğundan piramidin üst kısmı belirgindir.
• Kanada ve ABD gibi ülkelerin nüfus piramitleri bu şekildedir.

FacebookTwitterPinterestWhatsAppTelegramE-Posta ile paylaşYazdır

Nüfusun yaş gruplarına göre dağılımı, çeşitli grafiklere dönüştürülmektedir. Yaş grubu grafikleri 0 14, 15 64 ve 65+ gibi geniş aralıklı sınıflandırılabildiği gibi; 0 4, 5 9 &#;. 80 84 şeklinde dar aralıklı olarak da sınıflandırılabilmektedir.

Nüfusun, yaş gruplarının yanı sıra cinsiyete göre dağılımının da işlendiği grafiklere nüfus piramidi denir. Nüfus piramitleri ülkelerin gelişmişlik düzeyleri hakkında önemli bilgiler verir. Örneğin nüfus piramitlerinin tabanlarının geniş olması doğum oranının yüksek olduğunu gösterir. Bu tür piramide sahip olan ülkeler ise az gelişmiş olanlardır.

Nüfus piramitleri beş ana gruba ayrılmaktadır: İkizkenar üçgen, kenarları içe çökük üçgen, arı kovanı, çan şeklinde ve asimetrik biçimli nüfus piramitleri.

1- ÜÇGEN ŞEKLİNDEKİ PİRAMİTLER

Bu tür piramitlerin tabanı geniş, üst kısmı dardır (Şekil ). Diğer bir deyimle gerçek piramitlere benzer. Bu tür ülkelerde doğum oranı yüksek olduğundan çocuk sayısı fazladır.

Ortalama yaşam süresi kısa olduğundan yaşlı nüfus oranı azdır. Bu tür ülkelerde nüfus artış hızı yüksektir. Hindistan, Pakistan, Mısır, Afganistan ve Kenya gibi az gelişmiş ülkelerin nüfus piramitleri bu şekildedir.

2- KENARLARI İÇE ÇÖKÜK ÜÇGEN ŞEKLİNDEKİ PİRAMİTLER

Bu tür piramitlere sahip olan ülkelerde doğum oranı yine yüksektir (Şekil ). Ölüm oranı kısmen azalmıştır. Nijerya, Meksika, Peru ve Kolombiya gibi ülkelerin nüfus piramitleri bu şekildedir.

3- ARI KOVANI ŞEKLİNDEKİ PİRAMİTLER

Arı kovanı şeklindeki piramitlerin özelliklerinden biri doğum oranı azaldığı için tabanının dar olmasıdır (Şekil ). Bu tür ülkelerde ölüm oranı da düştüğü için yaşlı nüfus oranı fazladır. İngiltere, İsveç, İsviçre ve Danimarka gibi gelişmiş ülkelerin nüfus piramitleri bu şekildedir.

4- ÇAN ŞEKLİNDEKİ PİRAMİTLER

Bu tür piramitlere sahip ülkelerde uzun bir süre doğum ve ölüm oranı düşük iken son yıllarda doğum oranı yükselmiştir. Bu nedenle piramidin tabanı, yanlara doğru genişlemiştir. (Şekil ) Yaşlı nüfus oranı da fazla olduğundan piramidin üst kısmı belirgindir. Kanada ve ABD gibi ülkelerin nüfus piramitleri bu şekildedir.

5- ASİMETRİK PİRAMİTLER

Asimetrik piramitlerin tipik özelliği, doğum oranının son yıllarda belirgin bir biçimde azalmış olmasıdır (Şekil ). Bu nedenle piramidin tabanı, daralmıştır. Bu tür ülkelerde ortalama yaşam süresi uzun olduğundan yaşlı nüfus oranı fazladır ama nüfusun büyük bir kısmını orta yaş grubu oluşturmaktadır. Çin gibi ülkelerin nüfus piramidi bu şekildedir.