Adetliyken Elham Okunur Mu

Değerli kardeşimiz,

“Kadınlar namaz kılamadıkları âdetli ve lohusa oldukları günlerde;

1. Kur’ân-ı Kerim okuyabilirler mi?
2. Âyetü’l-Kürsi ve İhlâs okuyabilirler mi?
3. Besmele, kelime-i tevhid, kelime-i şehadet, salavat-ı şerife, tesbih ve zikir çekebilirler mi?
4. Dini kitapları okuyabilirler mi?
5. Radyodan dinledikleri Kur’ân’ı içlerinden tekrarlayabilirler mi?
6. Arapça Besmele yazabilirler mi?”

Bu soruların tamamına toplu olarak şöyle cevap vermeye çalışalım:

Cünüp, âdetli veya lohusa olan kadın, Kur’ân âyetlerinden hiç birini okuyamaz, caiz değildir. Bu hususta Resulullah (a.s.m.) şöyle buyururlar:

“Cünüp ve âdetli kadın Kur’ân’dan hiçbir şey okuyamaz.”1

Yani sırf Kur’ân-ı Kerim okumak niyetiyle bir âyetten daha az bile okuyamaz. Ancak dua, senâ, Allah’a sığınma, zikir veya bir işe başlangıcında yahut öğretmek maksadıyla Kur’ân’dan bazı âyetleri okumak caizdir.

Meselâ, bir ulaşım aracına binerken okunması sünnet olan şu ayet / dua gibi:

“Sübhânellezî sahhara lenâ hâzâ vemâ künnâ lehû mukrinîn (Her türlü noksandan münezzehtir o Allah ki, bunu bizim hizmetimize verdi, yoksa bizim buna gücümüz yetmezdi.”2

Ve yine araçtan inerken de şunun okunması gibi:

“Rabbenâ enzilnî münzelen mübâreken ve ente hayrü’l-münzilîn (Ey Rabbim, beni hayır ve bereketi bol bir yere indir. Misafir ağırlayanların en hayırlısı Sensin).3

Bir musibet ve ölüm haberi alınca,

“İnnâ lillâhi ve innâ ileyhi râciûn (Muhakkak biz Allah içiniz ve muhakkak yalnız Ona dönücüleriz).4

Yine bir işe başlarken “Bismillâhirrahmânirrahîm” demek, şükür maksadıyla “Elhamdülillah” demek de bu kabildendir.

Aynı şekilde Fâtiha, Âyetü’l-kürsî, Felâk, Nâs ve İhlâs Sûrelerini zikir maksadıyla, Allah’ı hatırlamak düşüncesiyle okumak haram değildir.

Mâlikî mezhebine göre, hayızlı ve lohusa olan kadının az miktarda Kur’ân okumasında bir mahzur bulunmamaktadır. Bu az miktar da yukarıda adı geçen sûreler miktarıdır. Bu meseleye delil olarak; kadınların uzun süre bu halde kalmış olduklarından dolayı istihsânen caiz görmüşlerdir.

Hanbeli ve Hanefi mezhebine göre, Kur’ân-ı Kerim'in kelimelerini heceleyerek, harf harf okumak caizdir. Çünkü böyle bir okuyuş “kıraat”e girmemektedir. Yine tilavet olmadan Mushafa bakmayı, sesini çıkarmadan içinden okumasını da caiz kabul etmişlerdir. Çünkü bu durumda da kıraatten (okumaktan) söz edilmez.5

Bütün bu görüşler müçtehid imamların çeşitli delillere dayanarak vardıkları içtihad farklılıklarıdır ve hepsi de doğrudur.

Bunun yanında, Kelime-i Şehâdet, Kelime-i Tevhid, istiğfar, salavat-ı şerife gibi tevhid ve zikir cümlelerini bir veya birden fazla okumak caizdir.

Hanımların bugünlerde Kur’ân-i Kerim'in dışında tefsir, hadis ve fıkıh gibi dinî kitapları ellerine almaları İmam-ı Âzama göre caizdir. Ancak bu kitapların içinde bulunan âyetlere el sürmemeleri gerekir.
Kur’ân âyetlerinin bu durumda iken yazılması meselesinde el-Feteva’l-Hindiyye’de şu kayıtları okuyoruz:

“Cünüp veya hayızlı olanların yazmakta oldukları satırların arasına Kur’ân’dan bir âyet yazmaları mekruhtur. Fakat yazdıkları bu âyetleri okumazlarsa mekruh olmaz."

“İmam-ı Muhammed ise, bu kimselerin Kur’ân yazmamaları bana göre en sevimli davranıştır, diyerek bu hususta ihtiyatlı ve dikkatli olmayı tavsiye etmektedir.”

Buna göre, Besmele de Kur’ân’dan bir âyet olduğundan hayızlı iken yazılmaması daha isabetli olur.

Bu arada hangi mezhebe bağlı olursa olsun, bu haldeki bir kadın Kur’ân’ın bir âyetine bile el süremez. Ancak Kur’ân’a yapışık olmayan temiz bir bez ve kâğıtla tutabilir.

Dipnotlar:

1 İbni Mâce, Tahâret:
2 Zuhruf Sûresi,
3 Mü’minûn Sûresi,
4 Bakara Sûresi,
5 Vehbe Zuhaylî, el-Fıkhu’l-İslâmî ve Edilletühû, İslâm Fıkhı Ansiklopedisi, 1:
6 İbni Mâce, Tahare:
7 Bidâyetü’l-Müctehid, ; el-fıkhu’l-İslâmî ve Edilletühû, 1:

Selam ve dua ile
Sorularla İslamiyet

Kadınların özel halleri, Kur’an-ı Kerim’den ya da ezbere sure okumaya engel olup olmadığı üzerine araştırmalar her dönem yoğun bir şekilde yapılıyor. Kadınlar, özellikle mübarek gün ve gecelere denk gelen adet dönemlerinde ezbere sure okuyup okuyamayacaklarını, hangi duaları okuyabileceklerini merak ediyor. Peki adetliyken sure okumak caiz mi? Adetliyken ezbere sure okunur mu? Adet dönemlerinde hangi dualar okunabilir? İşte detaylar…

ADET DÖNEMİ NEDİR?

Kadınların ergenlik dönemine gelmeleriyle birlikte her ay düzenli olarak yaşadıkları vajinal kanama durumuna adet dönemi denilmektedir. Regl dönemi, ay hali, aybaşı, hayız ve muayyen günleri gibi farklı şekillerle de ifade edilebilen adet dönemi, kadınların üreme fonksiyonlarının sağlıklı olduğunun bir işaretidir. Fizyolojik bir durum olarak bilinen adet, hormonal salınımlara bağlıdır ve üremi dönemi olarak bilinen ergenlik ile menopoz hallerinin arasında her ay gerçekleşmektedir. yaş aralığında başlayarak, herhangi bir sağlık problemi olmaması durumunda yaş aralığında sona erer.

ADET DÖNEMİ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Kadınların, adet dönemi ile ilgili merak ettiği konular arasında, adet dönemi belirtileri de yer almaktadır. Özellikle genç kızların, regl dönemi ile ilgili merak ettiği en önemli konulardan biri olan bu belirtiler aşağıdaki gibidir:

• Karın bölgesinde kasılma ve ağrı
• Göğüslerde şişkinlik ve hassasiyet
• Bel bölgesinde tutulma hissi
• Sivilce artışı
• Ruh hali değişikliği ve duygusallaşma
• Bacaklarda anlık gelişen kramplar
• Kilo artışı

ADET DÖNEMİ (REGL) KAÇ GÜN SÜRER?

Regl dönemi olarak da bilinen adet döneminin kaç gün süreceği ise kişiden kişiye değişmekte olan bir durumdur. Sağlıklı bir kadın vücudu, 28 günde bir adet döngüsüne girmekte ve iki adet dönemi arasında geçmekte olan süre 21 günden az ya da 35 günde fazla olmamalıdır. Böyle olması durumu, herhangi bir sağlık probleminin habercisi olabilmektedir. Bu tarz durumların yaşanması durumunda çok fazla vakit kaybetmeden bir hekime başvurulması gerekmektedir.

Adet döneminin kaç gün süreceği gibi kanama miktarı da her kadında farklılık göstermektedir. Sağlıklı bir kadın adet dönemini 3 ila 7 gün arasında atlatır. Adetin ilk görülmeye başladığı süreçte yaşanan kanama miktarı, adet döneminin bitişine yakın azalmakta ve tamamen sona ermektedir. Menopoz dönemine yakın bu miktar ve süreler farklılıklar gösterebilmektedir.

ADETLİYKEN EZBERE SURE OKUNUR MU?

Adetliyken ezbere sure okunup okunmayacağı, kadınlar tarafından sıklıkla merak edilmekte ve araştırılmaktadır. Bu konuda mezhepler arasında görüş ayrılıkları bulunmaktadır. Hanefî, Şâfiî ve Hanbelî mezheplerinde, âdet gören kadınların Kur’an okumaması gerektiği belirtilmektedir. Çünkü Hazreti Peygamber “Âdetli kadın ve cünüp olan kimse Kur’an’dan hiçbir şey okuyamaz.” (Tirmizî) şeklinde buyurmuştur. Aynı zamanda Hazreti Ali’nin de ‘’ Resûlullah’ı Kur’an okumaktan cünüplük hâli dışında hiçbir şey alıkoymazdı’’ dediği belirtilmektedir.

Fakat Hanefî ve Şâfiî mezhepleri dua ve zikir amacıyla ayetlerin okunabileceğini belirtilmektedir. Ancak Şâfiî mezhebi adetliyken dua maksatlı da olsa sure okuyanların dilini oynatmaması ve zihinden okuması gerektiği vurgulamıştır.

Hanbelî mezhebine bağlı olanların ise Kur’an okuma kastı olmadan besmele, hamdele vb. zikirleri okuyabilecekleri belirtilmektedir. Mâlikîler ise âdet halindeki kadının eğitim öğretim maksadıyla Mushaf’a dokunabileceğine ve okuyabileceğine inanılmaktadır.

ADETLİYKEN SURE OKUNUR MU?

Adetliyken sure okunup okunamayacağına ilişkin Diyanet’in yorumu ise şu şekilde:

Bu haller dışında Diyanet’in yorumuna göre adet gören kadınlar:

• Oruç tutmaz
• Gerekmediği süreci camii gibi yerlere giremez
• Kuran-ı Kerim okuyamaz, dokunamaz
• Fatiha, İhlas ve Ayetel Kürsi gibi dua özelliği de taşıyan sureleri zikir maksatlı okuyabilir.
• Regl döneminde kutsal topraklarda bulunuyorsa tavaf edemez
• Eşiyle beraber ilişkiye giremez
• Namaz kılamaz
• Secde ayeti duyarsa secde etmesi gerekmez
• Adet dönemi bittikten sonra namazları kaza etmesi gerekmez.

ADETLİYKEN HANGİ DUALAR OKUNUR?

Adetliyken hangi duaların okunup okunamayacağı da kadınlar tarafından en çok merak edilen konular arasında yer almaktadır. Adet hali görülürken kadınların mübarek gün ve gecelerde sure okuyamasa da niyetlerine göre sevap kazanacakları belirtilmektedir. Ayrıca Kuran-ı Kerim okuyamasa da belirli duaları okuyabilecek ifade edilir. Kadınların bu dönemde tesbih çekmesi, zikir yapması ve dua etmesine izin verilmektedir.

Regl döneminde (adet döneminde) kadınların yapabileceği ibadetler ise şu şekildedir:

• İslami kitap ve dergi okunabilir.
• Salavat getirebilir.
• Dini sohbetleri ve dersleri dinleyebilir.
• Tövbe ve istek dualarını edebilir.
• Sadaka verebilir.