Destek Ve Hareket Sistemi 11 Sınıf Konu Anlatımı

<== 6.Sınıf Konularına geri dön

Ortaokul funduszeue.info ==> 2. Ünite: Vücudumuzda Sistemler ==> Destek ve Hareket Sistemi

Kazanımlar

F Destek ve Hareket Sistemi
Önerilen Süre: 4 ders saati
Konu / Kavramlar: Kıkırdak, kemik ve kemik çeşitleri, eklem ve eklem çeşitleri, kaslar ve kas çeşitleri
F Destek ve hareket sistemine ait yapıları örneklerle açıklar.
a. Kemiklerin yapısına girilmeksizin kemik çeşitleri kısa, uzun ve yassı olarak verilir.
b. Eklem çeşitleri ayrıntılara girilmeksizin verilir.
c. Kas çeşitlerinin çalışma prensipleri (istemli - istemsiz) ve yorulma durumları çerçevesinde verilerek ayrıntılı yapısına girilmez.

KONU: Destek ve Hareket Sistemi

A- Kemikler

• İskeletimizi oluşturan kemikler vücudumuzun dik durmasını sağlar. 
• Kaslara ve diğer organlara tutunma görevi yapar. 
• Kan yapımında görevlidir. 
• Vücudumuz için gerekli kalsiyum, magnezyum ve fosfor gibi mineraller kemiklerde depo edilir.
• İç organları dış etkilere karşı korur. (Kafatası beyini, göğüs kafesi kalp ve akciğeri korur.)
• Kemikler kaslarla beraber hareket etmemizi sağlar.

• Boyu eninden fazla olan kemiklerdir.
• İçlerinde sarı kemik iliği bulunur.
• Kol ve bacak kemikleri(Uyluk, kaval, baldır, dirsek, ön kol, pazı) uzun kemiktir.
• İnsanda en uzun kemik uyluk kemiğidir.

• Eni boyuna yakın olan kemiklerdir.
• El ve ayak bilek kemikleri, omurlar kısa kemiktir.

• Yassı şekildeki kemiklerdir.
• Yapısında sarı kemik iliği yoktur.
• Kafatası, kaburga, leğen, kürek kemikleri yassı kemiklerdir.

Röntgen

B- Eklemler

• Hareket yeteneği fazladır.
• Kemikler arasında boşluk ve eklem sıvısı vardır.
• Eklem sıvısı ve eklem kıkırdağı kemiklerin aşınmasını önler.
• Kol, bacak, parmak, bilek, omuzda bulunur.

• Hareket yeteneği çok azdır.
• Kemikler arasında kıkırdak bulunur, eklem sıvısı bulunmaz.
• Göğüs kafesi, boyun, omurgadaki eklemler ve alt çenede guruba girer.

• Hareketsiz eklemlerdir.
• Oynamaz eklem içerisinde eklem sıvısı yoktur.
• Testere dişleri gibi birbirine bağlanmışlardır.
• Kafatası, yüz, kalça ve kuyruk sokumu oynamaz eklem bulunur.

C- Kıkırdak

• Kıkırdak kemik uçlarında kemiğin boyuna uzamasını sağlar.
• Kaygan bir yapıya sahip olduğu için kemiklerin birbirine sürtünerek aşınmasını önler.
• Kıkırdak iskelete esnek bir yapı oluşturarak kırılmasını önler.
• Kıkırdak uzun kemiklerin ve kaburga uçlarında, burun, kulak ve soluk borusunda bulur.
• Kaburga uçlarında bulunan kıkırdak, soluk alıp vermede esneklik kazandırır.

D- Kaslar

• Kırmızı renklidir. 
• Kemiklere tendonla bağlanır. 
• İsteğimizle çalışır. 
• Hızlı çalışır, çabuk yorulur. 
• Çiftler şeklinde bulunur. 
• Birbirine zıt olarak çalışır. 
• Kaslardan biri kasılırken diğeri gevşer.

• İç organlarımızda bulunur. 
• İsteğimiz dışında çalışır. 
• Beyaz renklidir. 
• Yorulmazlar, sürekli, yavaş ve ritmik çalışır.
• Mide, bağırsaklar, soluk borusu, yemek borusu, idrar kesesi, damarlarda düz kas bulunur.

• Yapısı çizgili kas, çalışması da düz kasa benzer. 
• Kırmızı renklidir. 
• Hızlı ve ritmik çalışır
• Yorulmaz
• İsteğimiz dışında çalışır. 
• Kaslar çiftler halindedir.

Sorular

A)
Bardağı tutarken parmak kaslarının sürekli kasılması gerekir.

A)
Bacaklarımızdaki kaslar çizgili kastır.

D)
Kanın temizlenmesi akciğerin görevidir.

C)
Bağırsak kası düz kastır.

DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ

Vücudumuzu oluşturan kemik,kıkırdak ve eklemlerden oluşan sisteme “iskelet sistemi” adı funduszeue.infot sistemi sert yapıdaki kemiklerden meydana gelir.

Kemik Zarı:Kemiğin en dış kısmında yer alır.Bütün kemikler bu zarla örtülüdür.

• Kemik zarı kemiğin enine büyümesini,beslenmesini ve kırılan kemiğin onarılmasını sağlar.

Sert Kemik Doku:Kemiğin güçlü ve sağlam olan kısmıdır.

• Uzun kemiklerin gövdesinde,kısa ve yassı kemiklerin dış kısmında bulunur.

• Kemik zarının hemen alt kısmında yer alır.

• İçerisinde sarı kemik iliği bulunur.

Süngerimsi Kemik Doku:Uzun kemiklerin baş kısmında,kısa ve yassı kemiklerin iç kısmında bulunur.

• Bu dokuda düzensiz boşluklar bulunur ve bu sebeple gözenekli bir yapıya sahiptir.

• Süngerimsi kemiğin gözenekleri arasında kırmızı kemik iliği bulunur.

Süngerimsi kemik dokudaki gözenekleri doldurur.Görevi kan hücrelerini üretmektir

• Sarı Kemik İliği

• Sadece uzun kemiklerde,sert kemik dokusunda bulunur.Görevi yağ depolamak ve akyuvar üretmektir.Kırmızı kemik iliğinin yetersiz kaldığı hallerde kan hücresi de üretebilir.

HATIRLATICI NOT:Kırmızı kemik iliği ile sarı kemik iliğinin görevlerini karıştırmamak için renklerinden funduszeue.info kırmızıdır kanı kırmızı kemik iliği üfunduszeue.infoğı ise sarıdır o zaman yağ depolama işini de sarı kemik iliği üstlenir.

Vücudumuzu Oluşturan Kemikler 3 sınıfta incelenebilir.

A)Uzun Kemikler
Kol ve bacaklarda bulunur.

(Pazı,uyluk,dirsek,kaval,baldır,el tarak,ayak tarak,el parmak,ayak parmak kemikleri)

B)Kısa Kemikler
Omurga,el ve ayak bileklerinde bulunur.

C)Yassı Kemikler
Kaburga,kafatası,kalça,göğüs ve kürek kemikleridir.

Kemikler esnek yapılı kıkırdaklardan gelişfunduszeue.infoğumdan sonra kalsiyum ve fosfor minerallerinin birikmesiyle kıkırdak sertleşir ve kemik oluşfunduszeue.info bazıları sertleşfunduszeue.info yada kulak kepçesi gibi..

İskelet sisteminin görevleri; kas sistemi ile birlikte vücudun hareketinin sağlamak,vücuda desteklik vermek,kaslara ve iç organlara tutunma yüzeyi oluşturmak,kan hücresi üretmek ve bazı mineralleri depolamaktır.

Kemik;kemik doku,sinirler ve kan damarlarından oluştuğu için canlı bir yapıdır.

Kıkırdak

Uzun kemiklerin baş kısmında kıkırdak doku bulunur.

Kıkırdak hareket ederken kemiklerin aşınmasını ve kemiğin boyuna uzamasını sağlar

Kemiklerin oluşturduğu yapıya İSKELET denildiğini biliyoruz.

İskelet sistemini oluşturan kemikler arasındaki bağlantıyı sağlayan birleşme yerlerine “eklem” denir.

EKLEMLER HAREKET YETENEĞİNE GÖRE 3`E AYRILIR

1. OYNAR EKLEM:Hareket yeteneği en fazla olan funduszeue.info ve bacaklarda funduszeue.info oluşturan kemikler arasında eklem sıvısı bulunur.

Eklem sıvısı:Eklem sıvısı kemiklerin aşınmanı önler ve hareketi kolaylaştırır.

1. YARI OYNAR EKLEM:Sınırlı bir hareket yeteneğine funduszeue.infoyı oluşturan omurlar arasındaki funduszeue.info oluşturan kemikler arasından kıkırdak bulunur.

2.  

c) OYNAMAZ EKLEM:Birbirine bağladığı kemikler arasında boşluk funduszeue.infosı kuyruk omurları arasındaki eklemler ve kalça kemiklerinde bulunur.

KASLAR

Hareketimizi sağlayan yapılardan biride kaslardıfunduszeue.info organizmada hareket sisteminin en önemli yapılarıdır.

İskeletin üzerini sararak vücuda şekil veren,kasılıp gevşeme özelliğiyle hareketi sağlayan yapıya KAS denir.

Vücudumuzda 3 çeşit kas vardır.

Kasın yapısının Gösterimi

Kasın Kasılme ve Gevşeme durumunun gösterimi

ÇİZGİLİ KAS(İSKELET KASI):

• İsteğimize bağlı çalışır.

• Çabuk yorulur.

• Kol ve bacaklarda,yüz,sırt,karın gibi..

DÜZ KAS:

• İsteğimiz dışında ve düzenli olarak çalışan kaslardır.

• Mide,bağırsak,dalak gibi iç organlarda,idrar yollarında,yemek ve soluk borularında bulunur.

KALP KASI:

• Yalnızca kalpte bulunur.

• Çizgili kas gibi görünüp düz kas gibi çalışır.

• Yani isteğimiz dışında,sürekli çalışır.

DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ SAĞLIĞI

• Kemik ve dişlerin gelişip sertleşmesi için kalsiyum,fosfor,magnezyum gibi mineraller içeren besinler tüketilmelidir.

• D vitamini kemiklerde kalsiyum ve fosfor birikmesini sağlayarak kemiklerin sertleşmesini sağfunduszeue.info noktada güneş ışığı çok önemlidir.

• D vitamini eksikliği çocuklarda kemiklerin sertleşmemesine yani Raşitizm hastalığına yol açar.

• Kemik dokusunun en önemli maddesi protein için proteinli besinler tüketilmelidir.

• Yaşa ve vücuda uygun spor yapılmalıdır.