Bebeklerde Çatlak Kaç Günde Iyileşir

Genel Özellikler: Çocuk kemikleri erişkin kemiklerine göre daha esnektir ve ''periost'' adı verilen ve kemiği çevreleyen zar erişkine göre çok daha kalındır. Bu nedenle erişkinlerde tam bir kırığa yol açabilecek travmalar çocuklarda bükülme tipi özgün kırıklara yol açar. Kemiğin iyileşme hızı çocuğun yaşına ve kırığın yerine bağlıdır. Çocuklarda bağlar kemiklerden daha güçlüdür. Bu yüzden yetişkinlerde bağ yırtığına neden olan bir burkulma çocuklarda kırığa sebep olabilir.

Çocuklarda en sık görülen kırıklar el bileği ve dirsek kırıklarıdır. Çocuklarda kemiklerde kanlanma iyidir ve hücresel aktiviteleri yüksektir. Bu nedenle erişkinlere göre çabuk kaynar. Çocuk ne kadar küçükse kırık o kadar hızlı kaynar. Örneğin, yetişkin birinde aydan önce kaynamayan uyluk kemiği kırığı yenidoğan bebekte haftada kaynayabilir. Ayrıca kırık büyüme plağına ne kadar yakınsa ''remodelizasyon'' yani kendini yenileme potansiyeli o kadar yüksektir. Küçük çocukların kırıkları röntgende kötü pozisyonda gözükse bile zaman içinde kemik kendini yeniden şekillendirir ve düzgün bir hal alır. Buna kemiğin remodelizasyon yeteneği denir. Ancak kemiğin remodelizasyon yeteneğinin de bir sınırı vardır. Bu nedenle hangi kemiğin hangi yaşta kendini ne kadar düzeltebileceğini iyi bilmek, eğer kemikteki şekil bozukluğu remodele olamayacak seviyede ise cerrahi tedaviden kaçınmamak gerekir. Büyüme plağına yakın kırıklar, kolda omuza yakın kırıklar, uyluk kemiğinin dize yakın kısmındaki kırıklar, el bileğine yakın kırıklar ve eklem hareket eksenine paralel açılanma gösteren kırıklar diğer kırıklara göre daha kolay remodele olurlar. Kırıkta açısal bozukluk olmadan kısalma veya kırık uçlarının tam olarak karşı karşıya gelmemesi çocuklarda problem oluşturmayabilir ve hiç iz kalmadan bu kırıklar iyileşebilir.

Kemik bükülmesi (Plastik deformasyon): Genellikle önkol kemiklerindeki kırıklardan sonra oluşur. Kemik düz olması gerekirken travma sonrası bükülür. Yalnızca ortopedi uzmanı tarafından fark edilebilen bir durum olup, sağlam tarafın filmi çekildiğinde daha net ortaya konulabilir.

Yeşil Ağaç Kırığı: Daha gelişmemiş ağaç dalına benzeyen çocuk kemiklerindeki kırıklar da bu dallardaki kırıklara benzeyebilir. Kemiğin bir tarafı kırılırken karşı taraf sağlam kalır ve bükülür. Tedavi edilirken sağlam kalan taraf ta kırılmalı ve kemiğin şekli düzeltilmelidir. Eğer bu düzeltme uygulanmazsa kemikte eğrilikler ve şekil bozuklukları oluşabilir.

Torus kırığı: Çocuk kemikleri yumuşak ve esnektir. Kemiğin ekseni boyunca gelen güçler kemiğin akordeona benzer bir biçimde kendi içine katlanmasına yol açarsa bu tip kırıklar oluşur. En sık el bileğinde ve ikinci sıklıkla ayak bileğinde oluşur.

Tam kırık: Genellikle yüksek enerjili travmalarla oluşur. Kemik tam olarak ayrılmıştır.

Büyüme Plağı Kırıkları: Büyüme plağındaki kırıklar çocuk kemiklerinde büyüme kusurlarına yol açabilir. Büyüme plağı kemiğin uç kısmında yer alan ve kemiğin uzunlamasına büyümesi fonksiyonunu gören kıkırdak yapıdır. Bu yapılar bulunduğu kemiğe ve çocuğun cinsiyetine göre değişiklik göstermekle beraber genellikle yaşlarına kadar aktiftir. Eklemlerin komşuluğunda yerleştikleri için travmalardan kolaylıkla etkilenirler. Yumuşak yapıda olması nedeniyle kemiğe göre çok daha kolay hasarlanırlar. Hasarlanmaları röntgende kolaylıkla gözden kaçabilir, o nedenle bu konuda tecrübeye sahip olan bir ortopedi uzmanı tarafından değerlendirilmeli gerekirse sağlam tarafın röntgenleri de çekilip karşılaştırılmalıdır. Bu kırıklarda anatomik yani tam redüksiyon mutlaka gereklidir. Eğer kapalı olarak yerine gelmiyorsa cerrahi tedavi uygulanmalıdır. Eğer tüm bu tedavilere rağmen büyüme plağında hasar oluşursa ilgili kemikte kısalıklar ya da açılanmalar oluşabilir. Bu konuda aile bilgilendirilmeli ve çocuklar büyüme çağının sonuna kadar düzenli aralıklarla takip edilmelidir. Eğer açılanma ya da kısalıkla karşılaşılırsa gerekli müdahaleleler uygun zamanlarda planlanmalıdır.

Çocuklarda Çıkıklar: Çocuklarda bağlar kemikten daha sağlam olduğu için çıkıklar nadirdir. En sık görülen çıkık dirsek bölgesinde "dadı dirseği" olarak adlandırılan çıkıktır. Özellikle yaş arasında çocuğun kolundan sertçe çekilmesi veya havaya kaldırılması ile oluşur. Çocuk elini oynatamaz ve ağrısı vardır. Aile bu durumda telaşla hekime başvurur. Basit bir müdahale ile çocuğun bu çıkığı yerine oturtulur ve çocuk elini kullanmaya başlar. Aileye de çocuğun elinden çekmemeleri veya ellerinden tutarken havaya kaldırmamaları öğütlenir.

Kırık Sonrası Alçı Takibi: Çocuklarda kırık sonrası alçı uygulamasından sonraki takip son derece önemlidir. Özellikle ilk gün aile alçılı uzuvda parmaklarda şişlik, morarma gibi dolaşım bozukluğu işaretleri konusunda dikkatli olmalıdır. Bu konularda aile bilgilendirilir ve yüksekte elevasyon önerilir. Alçı içindeki kanama ve şişlik o bölgedeki dolaşımı bozabilir. Bu durumda alçı hemen gevşetilmelidir. Kırığın uygun pozisyonda olup olmadığı da belirli aralıklarla çekilen röntgenlerle izlenir. Röntgenlerde kaynama tespit edilince alçı çıkartılır ve hareket başlanır. Çocuklarda alçı sonrası hareket kısıtlılığı çok nadir görülür. Bu durumda fizik tedavi gerekebilir.

Çocuklarda Anüste Çatlak (Anal Fissür)

Anal fissürler anüsteki yırtıklar veya çatlaklardır. Genellikle kabızlığın bir yan etkisi olarak gelişirler. Kabızlık, bir kişinin dışkısını (kakasını) normalden daha az sıklıkta yapması ve dışkının daha sert, kuru ve ağrılı olması durumudur. Fissürler, anal mukozanın normal kapasitesinin ötesinde gerilmesinden kaynaklanır. Yırtılma meydana geldiğinde, tekrarlayan yaralanmalara yol açar.

Çocuklarda anüste çatlak olması durumunda bölgedeki açıkta kalan iç sfinkter kası spazma girer. Bu şiddetli ağrıya neden olur. Spazm ayrıca fissürün kenarlarını da çekerek yaranın iyileşmesini zorlaştırır. Spazm daha sonra bağırsak hareketleri sırasında mukozanın daha fazla yırtılmasına yol açar. Bu döngü, hastaların yaklaşık yüzde 40&#;ında kronik anal fissür gelişimine yol açar.

Akut anal fissür genel olarak konservatif tedavi ile altı hafta içinde iyileşir. Bazıları kabızlık tedavi edildiğinde kaybolur. Altı hafta veya daha uzun süren anal fissürlere kronik anal fissür denir. Bunlar konservatif tedavide başarısız olur ve daha agresif, cerrahi bir yaklaşım gerektirir.

Çatlaklar bazen hemoroid ile karıştırılır. Hemoroid, anüsün içinde veya hemen dışında kan damarlarının iltihaplanmasıdır. Hem çatlaklar hem de hemoroidler genellikle sert dışkılamadan kaynaklanır.

Anal fissürlerin semptomları nelerdir?

Anal fissürler genellikle küçüktür, ancak anüsün etrafındaki dokuda çok sayıda sinir ucu bulunduğundan ağrılı olabilir. Oluşan çatlaklar, tuvalet kağıdında görülecek ancak kısa sürede duracak şekilde kan akışına neden olabilir. Anal fissür belirtileri şunları içerebilir;

• Bağırsak hareketi sırasında ve sonrasında ağrı
• Bölgede görünür yırtılma veya kesik
• Bağırsak hareketi sırasında veya sonrasında kanama

Anal fissür (anüste çatlak) için kimler risk altındadır?

Aşağıdakiler de dahil olmak üzere bazı faktörler anal fissür riskini artırır;

• Sert dışkı çıkarmak için zorlanma ile kabızlık
• Düşük lifli bir beslenme düzeni
• Yoğun ishal
• Anal bölgenin herhangi bir inflamatuar durumu
• Anal fissürler ayrıca bağırsak hareketlerini veya anüsü etkileyen iltihaplı bağırsak hastalığı, ameliyat veya diğer tıbbi tedavilerden kaynaklanabilir.

Anal fissürler (anüste çatlak) nasıl teşhis edilir?

Çocuğunuzun doktoru aşağıdakilere dayanarak bir teşhis koyacaktır;

• Çocuğun sağlık geçmişi
• Semptomların tanımı
• Rektal muayene

Diğer koşullar anal fissüre benzer semptomlara neden olabileceğinden, çocuğunuzun doktoru dışkısında kan olup olmadığını öğrenmek için testler isteyebilir. Bazen doktorlar, anüsü daha yakından kontrol etmek ve normal olduğunu doğrulamak için çocuğun anestezi altında muayene edilmesini önerebilir.

Anal fissürler (anüste çatlak) nasıl tedavi edilir?

Tedavi kabızlığı azaltmayı amaçlar, böylece kaka daha kolay geçer ve anüs çevresindeki dokuların yırtılma riski en aza indirilir. Bu, beslenmede daha yüksek lifli gıdalar, kakayı yumuşatmak için ilaçlar ve böylece daha az ağrılı kaka geçişini uyarmak için laksatifler içerecek şekilde bir değişiklik içerebilir. Anal fissür tedavi seçenekleri şu şekildedir;

Bağırsak hareketlerini düzenlemeye yardımcı olmak ve hem ishali hem de kabızlığı azaltmak için çocuğunuzun beslenmesini lif ve suyu artıracak şekilde değiştirmek.

• Günde 20 dakikaya kadar ılık banyo yapmak.
• Gerektiğinde lif takviyeleri gibi dışkı yumuşatıcı ilaçlar almak.
• Nitratlar veya kalsiyum blokerleri gibi ilaçlar almak.

Lateral dahili sfinkterektomi ameliyatı olmak. Bu ameliyat, anüs içindeki basıncı serbest bırakarak dokuları iyileştirmek ve korumak için bölgeden daha fazla kan akmasına izin verir.

Anal fissür komplikasyonları nelerdir?

Anal fissürlerde görülen komplikasyonlar şunları içerir;

• Ağrı ve rahatsızlık
• Azalmış yaşam kalitesi
• Özellikle birçok insanın neden olduğu ağrı ve rahatsızlıktan dolayı tuvalete gitmekten kaçındığı için bağırsak hareketlerinde zorluk
• Tedaviden sonra bile olası nüks
• Pıhtılaşma
• Kontrolsüz bağırsak hareketleri ve gaz

Çatlak kendi kendine iyileşmezse ne olur?

10 kısa süreli çatlaktan yaklaşık 9&#;u, dışkı yumuşatıcıları veya lif takviyeleri kullanmak da dahil olmak üzere evde tedavi ile iyileşir. Ancak tüm çatlaklar sadece evde tedavi ile iyileşmez. Bir fissür 8 ile 12 haftadan uzun sürerse, reçeteli ilaçlara ihtiyacınız olabilir. Bunlara nitrogliserin kremi, hap veya jel formundaki yüksek tansiyon ilaçları veya botulinum toksini (Botox) enjeksiyonları dahildir.

İlaçlar semptomları durdurmazsa, ameliyatı düşünmeniz gerekebilir. En sık kullanılan cerrahi lateral internal sfinkterotomidir. Bu işlem sırasında doktor, çatlağa neden olan spazmı rahatlatmak ve yeniden oluşmasını engellemek için için iç sfinkter kaslarının bir kısmını keser.

Çocuğumun anal fissürlerle daha iyi bir yaşam sürmesine nasıl yardımcı olabilirim?

Çocuğunuzda anal fissür varsa, durumu daha da kötüleştirmemek ve tekrarlamalarını önlemek için şu önlemleri alın;

• Çocuğunuza tüm ilaçları reçete edildiği şekilde verin.
• Çocuğunuzun beslenme düzeninde önerilen miktarda lif aldığından emin olun.
• Çocuğu kolayca tuvalete çıkabilmesi için su içmeye teşvik edin.
• Çocuğun rutin bir bağırsak alışkanlığını sürdürmesine yardımcı olun. Çocuğunuzun doktoru, bu konuda çeşitli stratejiler geliştirmenize yardımcı olabilir.
• Çocuğa baharatlı yiyecekler vermekten kaçının çünkü bunlar semptomları daha da kötüleştirebilir.

Bir zamanlar anal fissür geliştiren çocukların onları tekrar geliştirmesi muhtemeldir. Anal fissürleri önlemenin anahtarı kabız olmaktan kaçınmaktır. Çocuğunuzun bol miktarda lif içeren dengeli beslenmesini sağlayın ve onu bol sıvı içmeye teşvik edin.