Ampute Olmak Ne Demek

“Ampütasyon nedir?” sorusu tedavi yöntemleri arasında merak edilen konuların başında gelmekte. Kaza gibi travmatik olayların yanı sıra belirli hastalıklar sebebiyle de cerrahi olarak gerçekleştirilen bu işlem, uygulanacak başka bir tedavi seçeneği kalmadığında tercih edilir. Açık ve kapalı olmak üzere iki farklı seçeneği bulunan bu işlemin seviyesi de alana göre belirlenir. Ameliyat süresi de bu doğrultuda şekillenir. Ancak genellikle hastanın ağrıları 7 ile 10 gün arasında azalma eğilimindedir. Ameliyat yaraları da 3 ya da 4 hafta gibi bir sürede kapanır. Hasta rutin hayatına ay sonra protez uzuv ile devam eder. Ameliyatın ardından hastalarda fantom ağrılar görülebilir. Ancak bu durum ilaç tedavisi ile ortadan kaldırılabilir.

Ampütasyon Nedir?

Ampütasyon bacak ya da kolun herhangi bir kısmının cerrahi işlem ya da travma sonrasında kesilip vücuttan ayrılmasıdır.

Ampütasyon Nedenleri Nelerdir?

Amputasyon nedenleri farklı durumlara bağlı olarak görülür. Bu durum bacak ya da koldaki enfeksiyon, doku tümörü, yoğun doku hasarı, kanlanma ya da işlev bozukluğu gibi bir hastalık nedeniyle gerçekleşebilir. Bunun yanında savaş yaralanması, iş kazası ya da trafik kazası gibi durumlar sonucunda da gelişebilir.

Ampütasyon Belirtileri

Doğru zamanda fark edilmeyen ve tedavisi geciktirilen ampütasyon belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Geçmeyen ağrı ve uyuşmalar,
• Geçmeyen enfeksiyonlar,
• İyileşmeyen yaralar,
• Kangren,
• Zayıflamış nabız.

Ampütasyon Hangi Durumlarda Uygulanır?

Ampütasyon gerektiren durumlar şu şekilde sıralanabilir:

• Bacak ve koldaki yumuşak doku ve kemiklerdeki tümörün çevredeki normal dokulardan çıkarılamayacağı durumların tedavi edilmesi amacıyla,
• Damar tıkanıklığı, sigara kullanımı ve diyabet gibi hastalıklar sonucunda bacak ve koldaki atar damar hastalıkları ile oluşan ayak ve el kanlanması ile uzvun alınması amacıyla diyabetik ayak ampütasyonu,
• Ameliyat ve ilaç tedavisine direnç gösterene kemik enfeksiyonlarının tedavisinde bu bölgenin alınması durumunda uygulanır.

Ampütasyon Ameliyatı Nasıl Uygulanır?

Ameliyathane ortamında gerçekleştirilen bu işlemde anestezi işlem uygulanacak bölgeye ve hastanın genel durumuna göre belirlenir. El veya kol için uygulanacak işlemler genel anestezi altında gerçekleştirilir. Parmak ampütasyonu ise lokal anestezi ile de yapılabilir. Ayak veya bacaklara yapılan işlemlerde de spinal ya da genel anestezi yapılır. Bu ameliyatın gerçekleşmesi için hastanın 8 saat önceden yeme ve içmeyi kesmesi önemlidir.

Ampütasyon Çeşitleri Nelerdir?

Ampütasyon ameliyatı bölge özelinde farklılık gösterir. İşte ampütasyon çeşitleri:

Açık ampütasyon: Kesilen uzvun kapatılmaz ve yara açık pansuman ile takip edilir. Genel olarak damar hastalıkları ve enfeksiyon kaynaklı ampütasyonlarda tercih edilir. Bunun yanı sıra bölgedeki cilt dokusunun yarayı kapatmada yetersiz olacağı durumlarda da uygulanır.

Kapalı ampütasyon: Kesilen uzvu kapatmaya yetecek cilt dokusu bulunması durumunda tercih edilir.

Ampütasyon Seviyeleri Nelerdir?

Amputasyon seviyeleri kesilecek uzvun seviyesine göre belirlenir. Bacak bölgesindeki işlemler hastalığın olduğu yere göre değişir. Bununla birlikte diz altı ampütasyon, diz seviyesi, ayak seviyesi ya da parmak seviyesi şeklinde yapılabilir. Kola uygulanan işlemlerde de dirsek üzeri, dirsek altı, el bileği seviyesi, tarak kemikleri ya da parmak seviyesine uygulanır. Bu bölgeler dışında bacakta kalça seviyesi ya da kolda omuz seviyesi tercih edilir.

Ampütasyon Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?

İşlem sonrasında yaraya bakılmalı ve pansumanlar düzenli uygulanmalıdır. Ampütasyon gerçekleştirilmiş uzuv bazı egzersizlerle çalıştırılmalıdır. Bacak için yüksek seviyeden işlem uygulanmış hastalarda sürekli yatma nedeniyle yatak yarası gelişebilir. Bu nedenle hastaların hem yatak içinde hem de yatak dışında hareket etmesi sağlanmalıdır. İşlem sonrası iyileşme döneminde bir ayak ya da bacağını kaybetmiş olan hastalar düşme riski taşır. Bu nedenle hastanın yatağının yanına tekerlekli sandalye ya da yürüteç konulmalıdır. Bu türden yaşlılarda amputasyon işlemi sonrasında gece tuvalete kalkma gibi süreçler takip edilmelidir. İyileşme süreci tamamlandığında rehabilitasyon ve fizik tedavi başlatılmalıdır. Gerekli durumlarda psikolojik destek alınmalıdır.

Majör Ampütasyon Nedir?

Kolda el seviyesi yukarısı ve bacak bölgesinde topuk seviyesi yukarısına yapılan işlemdir.

Alt Uzuv Ampütasyonu Nedir?

Pelvis ve kalça eklemi hizasının altından itibaren gerçekleştirilen işlemdir.

Transfemoral Ampütasyon Nedir?

Transfemoral ampütasyon ise kalça eklemi ile diz arasındaki seviyede gerçekleştirilen işlemdir.

Travmatik Ampütasyon Nedir?

“Travmatik ampütasyon nedir?” sorusu da merak edenler için şöyle yanıtlanabilir:

İş kazası, trafik kazası gibi alınan yaralanmaları sonrasında bacak ya da koldaki uzvun tamamının ya da tamamına yakının alınmasıdır.

Ampüte nedir, ne demektir? Ampüte anlamı nedir? Ampüte kökeni nedir? Amputasyon ne demek? Türk Dil Kurumu'na göre ampüte kelimesinin anlamı nedir?

Ampüte kelimesi, ampütasyon (amputation) kelimesinden gelmektedir. Ampütasyon, "Kol, bacak, kulak gibi organların tedavi amacıyla kısmen veya tamamen kesilip çıkartılması." anlamına geliyor. Ampüte ise özellikle futbol gibi sporlarda veya bazı kazalar sonucunda kullanılan, tıbbi bir terimdir diyebiliriz. Bazı sebepler neticesinde kaza geçirmiş ve bir takım uzuvları kaybolan kişilere ampute denir.

Ampüte kelimesi, ampüte futbol, ampüte sporcu vb. yerlerde kullanılmaktadır.

Ampütasyon, çıkıntı biçimindeki bir organın tamamının ya da bir kısmının kesilip atılması. Yaralanma, hastalık ve ameliyat yoluyla gerçekleşebilir. Ameliyatta yapıldığında hayat kurtarıcı etkiye sahip olabilir; kangrenin yayılmasını (örneğin diyabetik hastalarda), enfeksiyon yayılmasıyla beraber kan kaybını engellemek amaçlı yapılabilir. Bunun dışında uzvun kemiği veya kaslarında bir tümör, uzvun şekli itibarıyla kullanılamaz durumda olması veya soğuk ısırması nedeniyle gerçekleştirilebilir.

Türk Dil Kurumu'na göre ampütasyon "Kol, bacak, kulak gibi organların tedavi amacıyla kısmen veya tamamen kesilip çıkartılması." ve "Herhangi bir bütünden bir parça kesme veya koparma" anlamlarına gelmektedir.

TDK ampütasyon 1. anlamı : Kol, bacak, kulak gibi organların tedavi amacıyla kısmen veya tamamen kesilip çıkartılması.

TDK ampütasyon 2. anlamı : Herhangi bir bütünden bir parça kesme veya koparma

Ampute futbol, yedişer kişilik takımlarla oynanan ve ampute oyuncuların mücadele ettiği futbol türü. Oyuncuların tek bir bacağı ampute edilmişken, kalecilerin üst kısmında amputasyon bulunmaktadır. Oyuncular, maç sırasında koltuk değneği kullanmaktadır.

• Her bir takım; 1 kaleci, 6 oyuncudan oluşur. Kaleciler ise tek kolludur.
• Karşılaşmalar; yirmi beşer dakikalık 2 devreden ve 10 dakikalık devre arasından oluşur.
• Taç atışı ayakla yapılır.
• Ofsayt kuralı yoktur.
• Oyuncular diğer bir oyuncuya değnekleriyle topu atamaz.
• Maç kadrosundaki tüm oyuncular sınırsız değiştirilebilir.
• Kaleciler ceza sahasını oyun oynanırken terk edemezler.
• Kalecinin kullanacağı duran top organizasyonları topun rakip sahaya geçmesi için kendi sahasında değip geçmesi gerekir, aksi halde rakip orta sahadan endirekt vuruş kullanarak oyunu başlatır.
• Her 2 devrede de tarafların birer dakika mola hakları vardır.

GündemYaşamHaberler

El, ayak, kol, bacak, burun, kulak, meme gibi uç organların kesilip çıkartılmasına amputasyon denir. Özellikle ekstremite amputasyonu planlanırken kişinin sonrasındaki rehabilitasyon gerekleri göz önünde bulundurulması amputasyon başarısını artıran bir etkendir. Ekstremite amputasyonlarından sonra uygulancak protezlerle hastanın aktif hale getirikebilinmesi; amputaston yeri, seviyesi ve güdüğün şekillendirilmesiyle ilişfunduszeue.infosyon yapılırken ilk dönemlerde giyotin tarzı amputasyon uygulamasından sonra; insersiyosunu kaybeden kas zamanla deri ile birleşip zamanla deriyi geriye çfunduszeue.infoısı ile çevresinden yumuşak dokusu kaybolan kemik ucu çıkıntı şeklinde güdük ucunda hassas bir yapı halini almaktaydı. Konik şekilde güdük yapısı zamanla çeşitli sorunlara yol açmaktaydı.Zamanla geliştirilen cerrahi yöntemleri ( myoplasti, myodezis,osteomyoplasti vb.) ile ideal amputasyon yöntemleri uygulanmaya başlanmıştır. Fizyolojik koşulları sağlanan amputasyon sonrasında; sponton güdük ağrıları, fantom ağrısı, nöroma, kas atrofisi, osteoporoz, deri gerginliği (deri kollapsı), güdük şeklinin bozulmasıyla oluşan;  güdük-soket uyumsuzluğu, protezle yürümedeki erken yorgunluk ve güdük ağrıları minimalize etmiş olmaktayız.

Amputasyon Nedenleri

• Damar hastalıkları

• Travma

• Tümörler

• Enfeksiyonlar

• Pralizi ve deformite

• Doğmalık ( konjenital) eksiklikler  

Protez reçetesi yazılmadan önce güdüğün ve hastanın genel durumu değerlendirilerek, protez kullanıp kullanılmayacağına karar verilir. Gerekli değerlendirmeler sonucunda protez reçetesi oluşturulur.

Protez Kullanmayı ve Seçimini Etkileyen Faktörler

• Ödem: Normal koşullarda amputasyondan sonra hafta boyunca elastik bandaj vaya esnek güdük çorabı uygulanarak güdük şekillendirilir.

• Deri grefti: Deri grefti eğer güdüğün yük taşıyacak bölgelerinde ise gerf sağlamlaşıncaya kadar beklenilmelidir. son dönemlerde uygulanan slikon soket ve aktif vakum sistemi bu tarz sorularla başa çıkmakta fayda sağlar.

• Hipostezi ve anestezi: Güdükteki duyu kaybı veya eksikliği varsa hasta protez kullanırken ki baskıları hissetmez. Bu durum protez kullanımında sıkıntılı durumların tespitinin geç tespit edilmesine  yol açar. Soket tasarımı yapılırken bu durum göz önüne alınarak planlama yapılmalıdır.

• Güdük kas kuvvetleri: Hastanın mevcut kas kuvvetleri normal stabilizasyonu sağlamak için yeterli değil ise, soket tasarımını yaparken bu faktör göz önünde bulundurulmalıdır.

• Kontraktür: Eklemlerledeki kantraktürler protez tasarımını etkileyen en önemli faktörlerdendir. Geriye dönüş yapılabilecek kontraktürlerde gerekli tedavi sonrası uygulama yapmakta fayda vardır. Eğer kontraktür rijit ise protez tasarımı ve dizilimi bu kontraktüre göre planlanmalıdır.

• Kırık : Ampute taraftaki kırıklar bazen kısalık sebebi olabilir. Protez yapımında bu kısalığı gözönünde bulundurmak önemlidir. Bazende kaynamayan veya kaynaması geciken durumlarda destek yüzeyi artırılan uygulamalar yapılarak bu riski minimalizi etmeliyiz.

• Güdük boyu: Çok uzun ve kısa güdük boyları soket tasrımında farklılıklar yapmamıza sebep olabilir. Uzman tarafından değerlendirilir.

• Amputasyon tipi,

• Güdük şekli,

• Yara, yanık veya yapışıklık,

• Nöroma veya kemik uzaması,

• Hastanın yaşı,

• Hastanın genel,sosyal ve mental düzeyi vs.

Yukarıdaki vermiş olduğumuz bilgiler doğrultusunda planlı bir amputasyon operasyonu yapılacak ise ideal amputasyon operasyonu planlanır ve uygulanır.Eğer koşullar planlamaya el vermiyorsa maksimum ideal operasyon gerçekleştirilir.